Większość Duńczyków jada w Wigilię pieczoną kaczkę, ale często jest również pieczona gęś lub wieprzowina z chrupiącą skórką. Podczas świąt Duńczycy podobnie jak Polacy śpiewają swoje pieśni. Praktycznie każdy zna kolędy na pamięć, ponieważ podobnie jak poezji, oraz innych tradycyjnych melodii i pieśni uczą się ich w szkołach.
En rose så jeg skyde to duńskie tłumaczenie niemieckiej kolędy „Es ist ein Ros entsprungen”, znanej w Polsce jako „Cudowna różdżka wzrosła” z 1599 roku:
En rose så jeg skyde
Op af den frosne jord
Alt som os fordum spåde
Profetens trøsteord.
Den rose spired frem
Midt i den kolde vinter
Om nat ved Betlehem.
Den rose fin og lille
Har dejlig duft og skær;
Den lyse for os ville
Og sprede mørket her;
I sandhed mand og Gud
Af syndens nød og pine
Han nådig hjalp os ud.
For rosen nu jeg kvæder
Omkap med himlens hær:
En jomfru var hans moder,
Maria ren og skær.
I ham brød lyset frem
Midt i den mørke vinter
Om nat ved Betlehem.
Obchody Świąt Bożego Narodzenia w Danii rozpoczynają się od adwentowego wieńca. Ma on cztery świece, które są zapalane po kolei w cztery niedziele poprzedzające Wigilię. Adventus to słowo łacińskie oznaczające nadejście i wiąże się z odliczaniem czasu do Bożego Narodzenia, czyli narodzin Jezusa Chrystusa, które jest obchodzone uroczyście w praktycznie wszystkich duńskich domach. Tradycyjny wieniec adwentowy wykonuje się z gałązek świerkowych, często przystrojonych czerwonymi owocami, świerkowymi szyszkami, białymi świecami i czerwonymi wstążkami, którymi wieniec jest mocowany u sufitu. W każdą niedzielę Adwentu zapala się kolejną świecę, co oznacza, że w czwartą niedzielę palą się wszystkie cztery świece, przy czym mają oczywiście już różną długość.
En rose så jeg skyde
Op af den frosne jord
Alt som os fordum spåde
Profetens trøsteord.
Den rose spired frem
Midt i den kolde vinter
Om nat ved Betlehem.
Den rose fin og lille
Har dejlig duft og skær;
Den lyse for os ville
Og sprede mørket her;
I sandhed mand og Gud
Af syndens nød og pine
Han nådig hjalp os ud.
For rosen nu jeg kvæder
Omkap med himlens hær:
En jomfru var hans moder,
Maria ren og skær.
I ham brød lyset frem
Midt i den mørke vinter
Om nat ved Betlehem.
Obchody Świąt Bożego Narodzenia w Danii rozpoczynają się od adwentowego wieńca. Ma on cztery świece, które są zapalane po kolei w cztery niedziele poprzedzające Wigilię. Adventus to słowo łacińskie oznaczające nadejście i wiąże się z odliczaniem czasu do Bożego Narodzenia, czyli narodzin Jezusa Chrystusa, które jest obchodzone uroczyście w praktycznie wszystkich duńskich domach. Tradycyjny wieniec adwentowy wykonuje się z gałązek świerkowych, często przystrojonych czerwonymi owocami, świerkowymi szyszkami, białymi świecami i czerwonymi wstążkami, którymi wieniec jest mocowany u sufitu. W każdą niedzielę Adwentu zapala się kolejną świecę, co oznacza, że w czwartą niedzielę palą się wszystkie cztery świece, przy czym mają oczywiście już różną długość.
W czasie Adwentu śpiewa się m.in. Blomstre som en rosengård („Kwitnij jak ogród różany"). Pieśń jest hymnem adwentowym o oczekiwaniach na przyjście Pana. Ten akt nie oznacza spełnienia czysto ludzkich oczekiwań, ale możliwość ludzkiego zbawienia. W swojej pierwotnej formie hymn ten znajduje się w "Pieśni nad Pieśniami" dla Kościoła Danii z 1837 roku. Autor tekstu N.F.S. Grundtvig prowadzi proroctwo Izajasza do współczesnych - pierwsze pięć wersetów odtwarza obietnicę złotego roku, w którym zniknęło wszelkie cierpienie. W takiej samej liczbie wersetów spełnienie proroctwa jest następnie opisane słowami i czynami Jezusa. Ostatnie pięć wersetów powinno więc pokazać, że proroctwo wciąż jest skuteczne.
Blomstre som en rosengård
skal de øde vange,
blomstre i et gyldenår
under fuglesange!
Mødes skal i stråledans
Libanons og Karmels glans,
Sarons yndigheder.
Ryste mer ej noget knæ,
ingens hænder synke,
skyde hvert udgået træ,
glatte sig hver rynke,
rejse sig det faldne mod,
rinde let uroligt blod,
frygt og sorg forsvinde!
Herren kommer, Gud med os!
Troen på ham bier.
Byde vil han Fjenden trods
som sit folks befrier.
Alt betales på ét bræt:
Fjenden sker sin fulde ret,
folket dobbelt nåde.
Skæres for den sorte stær
skal da øjne mange,
døve øren fjern og nær
høre frydesange!
Som en hind da springer halt,
stammer, som for målløs gjaldt,
løfter klart sin stemme.
Så i Herrens helligdom
grant Esajas spå'de,
tiden randt, og dagen kom
med Guds lys og nåde,
med den Guds og Davids søn,
som gør end, i lys og løn,
Paradis af ørke.
Ære med vor høje drot,
med hans Ånd tillige!
Sammen de gør alting godt
i vort Himmerige;
døve, selv på gravens bred,
øren får at høre med,
stummes læber sjunge.
Højt bebude gyldenår
glade nytårssange:
»Blomstre som en rosengård
skal de øde vange.
Mødes skal i stråledans
Libanons og Karmels glans
Sarons yndigheder.
Blomstre som en rosengård
skal de øde vange,
blomstre i et gyldenår
under fuglesange!
Mødes skal i stråledans
Libanons og Karmels glans,
Sarons yndigheder.
Ryste mer ej noget knæ,
ingens hænder synke,
skyde hvert udgået træ,
glatte sig hver rynke,
rejse sig det faldne mod,
rinde let uroligt blod,
frygt og sorg forsvinde!
Herren kommer, Gud med os!
Troen på ham bier.
Byde vil han Fjenden trods
som sit folks befrier.
Alt betales på ét bræt:
Fjenden sker sin fulde ret,
folket dobbelt nåde.
Skæres for den sorte stær
skal da øjne mange,
døve øren fjern og nær
høre frydesange!
Som en hind da springer halt,
stammer, som for målløs gjaldt,
løfter klart sin stemme.
Så i Herrens helligdom
grant Esajas spå'de,
tiden randt, og dagen kom
med Guds lys og nåde,
med den Guds og Davids søn,
som gør end, i lys og løn,
Paradis af ørke.
Ære med vor høje drot,
med hans Ånd tillige!
Sammen de gør alting godt
i vort Himmerige;
døve, selv på gravens bred,
øren får at høre med,
stummes læber sjunge.
Højt bebude gyldenår
glade nytårssange:
»Blomstre som en rosengård
skal de øde vange.
Mødes skal i stråledans
Libanons og Karmels glans
Sarons yndigheder.
Det første lys er Ordet talt af Gud („Pierwszym światłem jest Słowo wypowiedziane przez Boga”) to pieśń adwentowa Johannesa Johansena z 1963 roku. Adwentowy hymn Johannesa Johansena jest inspirowany czterema świecami wieńca adwentowego. Przez cztery wersety przechodzimy od poranku stworzenia i przez trzy wielkie święta roku kościelnego: Boże Narodzenie, Wielkanoc i Pięćdziesiątnicę. Światło, które zostało zapalone przy stworzeniu, zostało wzmocnione przez Gwiazdę Betlejemską, którą ludzie widzieli z daleka. Można było to zobaczyć. Świeca zapalona w poranek wielkanocny nie mogła. Trzeba w to wierzyć. I właśnie to, wraz ze światłem widzialnym, może sprawić, że Pięćdziesiątnica stanie się zapalnikiem dla nas, aby włączyć światło dla innych – nawet jeśli jest to tylko mała świeczka.
Det første lys er Ordet, talt af Gud,
det skabte liv, hvor alt var øde,
med fuglesang, med blomster, der sprang ud,
med glæde over markens grøde.
Det andet lys blev tændt i Betlehem,
Guds Søn steg ned fra Himlens høje
og delte jorden med os som sit hjem
med al dens fryd og al dens møje.
Det tredje lys har intet øje set,
det lyser gennem hjertesorgen
og melder, det umulige er sket,
det tredje lys er påskemorgen.
Det fjerde lys har ild fra alle tre,
en pinseglød i vores hjerte,
så vi for dem, der intet lys kan se,
kan tænde kun en lille kerte.
Do świątecznych tradycji w Danii należy też zapalanie świecy-kalendarza (kalenderlys). Świeca taka ma podziałkę złożoną z 24 kresek ozdobionych zwykle motywami jodły i tańczących bożków domowych (nisser) w czerwonych czapeczkach i żółtych chodakach. W większości domów świece te zapalane są 1 grudnia, bardzo często przy śniadaniu. Obowiązek zdmuchnięcie świeczki w porę, zanim zacznie topić się kreska oznaczająca następny dzień, spoczywa na ogół na dzieciach.
Det første lys er Ordet, talt af Gud,
det skabte liv, hvor alt var øde,
med fuglesang, med blomster, der sprang ud,
med glæde over markens grøde.
Det andet lys blev tændt i Betlehem,
Guds Søn steg ned fra Himlens høje
og delte jorden med os som sit hjem
med al dens fryd og al dens møje.
Det tredje lys har intet øje set,
det lyser gennem hjertesorgen
og melder, det umulige er sket,
det tredje lys er påskemorgen.
Det fjerde lys har ild fra alle tre,
en pinseglød i vores hjerte,
så vi for dem, der intet lys kan se,
kan tænde kun en lille kerte.
Do świątecznych tradycji w Danii należy też zapalanie świecy-kalendarza (kalenderlys). Świeca taka ma podziałkę złożoną z 24 kresek ozdobionych zwykle motywami jodły i tańczących bożków domowych (nisser) w czerwonych czapeczkach i żółtych chodakach. W większości domów świece te zapalane są 1 grudnia, bardzo często przy śniadaniu. Obowiązek zdmuchnięcie świeczki w porę, zanim zacznie topić się kreska oznaczająca następny dzień, spoczywa na ogół na dzieciach.
 |
| Kalenderlys przy oknie |
Det kimer nu til julefest („Szczęśliwe Święta Bożego Narodzenia znów nadchodzą”) została napisana N.F.S. Grundtviga przez w 1817 roku, a muzykę skomponował Nicolaj Balle w 1850 roku. Godnych uwagi nagrań dokonali szwedzki śpiewak Sven-Olof Sandberg (1905-1974) i norweski solista Olav Werner (1913-1992). Istnieje szereg adaptacji tej kolędy na język angielski. Najwcześniejsza, zatytułowana „The Bells of Christmas Chime Once More”, została przetłumaczona przez Charlesa P. Krautha w 1867 roku. Późniejsza adaptacja „O Fir Tree Dark” została nagrana przez Binga Crosby'ego w 1947 roku.
Det kimer nu til julefest,
det kimer for den høje gæst,
som steg til lave hytter ned
med nytårsgaver: fryd og fred.
O, kommer med til Davids by,
hvor engle sjunger under sky,
o, ganger med på marken ud,
hvor hyrder hører nyt fra Gud!
Og lad os gå med stille sind
som hyrderne til barnet ind,
med glædestårer takke Gud
for miskundhed og nådesbud!
O Jesus, verden vid og lang
til vugge var dig dog for trang,
for ringe, om med guld tilredt
og perlestukken, silkebredt.
Men verdens ære, magt og guld
for dig er ikkun støv og muld,
i krybben lagt, i klude svøbt,
et himmelsk liv du har mig købt.
Velan, min sjæl, så vær nu glad,
og hold din jul i Davids stad,
ja, pris din Gud i allen stund
med liflig sang af hjertens grund!
Ja, sjunge hver, som sjunge kan:
Nu tændtes lys i skyggers land,
og ret som midnatshanen gol,
blev Jakobs stjerne til en sol!
Nu kom han, patriarkers håb,
med flammeord og himmeldåb,
og barnet tyder nu i vang,
hvad David dunkelt så og sang.
Kom, Jesus, vær min hyttegæst,
hold selv i os din julefest,
da skal med Davidsharpens klang
dig takke højt vor nytårssang!
Et barn er født i Betlehem („W Betlejem rodzi się dziecko”) opowiada historię narodzin Jezusa z niezwykłą popularną prostotą. Grundtvig opowiada o narodzinach w Betlejem, o biednej dziewczynce, która mogłaby być członkiem zgromadzenia, i o noworodku, który w swej biedzie jest synem króla, uhonorowanym drogocennymi darami. Złoto nawiązuje do królewskiej godności Jezusa, kadzidło do jego świętości i mirry – która jest zarówno środkiem odurzającym miłość, jak i znieczulającym na przykład dla więźniów z celi śmierci – do Jezusa jako człowieka, który musi umrzeć. 23 grudnia 1820 Grundtvig opublikował tę piosenkę bożonarodzeniową dla chrześcijańskich dzieci w tygodniku „Skilderie af Kjøbenhavn” z mottem: „Dobrze być dzieckiem na Boże Narodzenie. Przysłowie duńskie." Grundtvig zaadaptował stary hymn ludowy. Pochodzi ze średniowiecznego łacińskiego tekstu Puer natus w Betlejem , który został przetłumaczony na język niemiecki i który w 1553 roku wszedł do duńskich śpiewników. Z drobnymi zmianami uzyskała swoją obecną formę z 10 wersami w 1845 roku, wydrukowaną w Fest-Psalmer 1856. Grundtvig jako dziecko słyszał stary duński hymn. Wzór do napisania utworu, łaciński hymn, śpiewano przed ołtarzem w szopce w średniowieczu. W Boże Narodzenie 1845 roku Grundtvig, bez zgody biskupa, podarował swojej kongregacji w Vartovie książeczkę z własnymi hymnami, w tym także tym, który wywarł głębokie wrażenie. Był to początek właściwego zbioru hymnów Grundtviga.
Et barn er født i Betlehem,
thi glæde sig Jerusalem!
Halleluja, halleluja!
En fattig jomfru sad i løn
og fødte Himlens kongesøn.
Halleluja, halleluja!
Han lagdes i et krybberum,
Guds engle sang med fryd derom:
Halleluja, halleluja!
Og Østens vise ofred der
guld, røgelse og myrra skær.
Halleluja, halleluja!
Forvunden er nu al vor nød,
os er i dag en frelser fød.
Halleluja, halleluja!
Guds kære børn vi blev på ny,
skal holde jul i Himmel-by.
Halleluja, halleluja!
På stjernetæpper lyseblå
skal glade vi til kirke gå.
Halleluja, halleluja!
Guds engle der os lære brat
at synge, som de sang i nat:
Halleluja, halleluja!
Da vorde engle vi som de,
Guds milde ansigt skal vi se.
Halleluja, halleluja!
Ham være pris til evig tid
for frelser bold og br
Na początku grudnia okna są przystrajane palącymi się świecami, lampkami i wszelkiego rodzaju czerwonymi kwiatami. W miarę zbliżania się Gwiazdki wnętrza we wszystkich domach przystraja się szklanymi kulami, girlandami, sercami i gwiazdami z papieru, nastawia się pozytywki i wyciąga mnóstwo rodzinnych "skarbów", czyli starych zabawek na choinkę i stroików, którym pomimo niszczycielskiej działalności dzieci udało się przetrwać w domu od kilku pokoleń. Nowe stroiki robi się wieczorami, przy użyciu szyszek, mchu, liści i różnego rodzaju owoców, które mocuje się gliną do talerza. Pośrodku, dla dopełnienia atmosfery, musi znaleźć się oczywiście świeca.
Z okazji świąt Bożego Narodzenia swoje budynki dekorują również wszystkie duńskie przedszkola, szkoły podstawowe, uczelnie, szpitale i inne instytucje.
Przed ratuszem w Kopenhadze jest stawiana największa w Danii świąteczna choinka, ozdabiana zawsze tysiącami lampek. W 1999 roku drzewo to, wycięte jak zwykle w lesie Gribskov niedaleko Hillerod, mierzyło 35 metrów i miało doskonale symetryczny kształt.
Det kimer nu til julefest,
det kimer for den høje gæst,
som steg til lave hytter ned
med nytårsgaver: fryd og fred.
O, kommer med til Davids by,
hvor engle sjunger under sky,
o, ganger med på marken ud,
hvor hyrder hører nyt fra Gud!
Og lad os gå med stille sind
som hyrderne til barnet ind,
med glædestårer takke Gud
for miskundhed og nådesbud!
O Jesus, verden vid og lang
til vugge var dig dog for trang,
for ringe, om med guld tilredt
og perlestukken, silkebredt.
Men verdens ære, magt og guld
for dig er ikkun støv og muld,
i krybben lagt, i klude svøbt,
et himmelsk liv du har mig købt.
Velan, min sjæl, så vær nu glad,
og hold din jul i Davids stad,
ja, pris din Gud i allen stund
med liflig sang af hjertens grund!
Ja, sjunge hver, som sjunge kan:
Nu tændtes lys i skyggers land,
og ret som midnatshanen gol,
blev Jakobs stjerne til en sol!
Nu kom han, patriarkers håb,
med flammeord og himmeldåb,
og barnet tyder nu i vang,
hvad David dunkelt så og sang.
Kom, Jesus, vær min hyttegæst,
hold selv i os din julefest,
da skal med Davidsharpens klang
dig takke højt vor nytårssang!
Et barn er født i Betlehem („W Betlejem rodzi się dziecko”) opowiada historię narodzin Jezusa z niezwykłą popularną prostotą. Grundtvig opowiada o narodzinach w Betlejem, o biednej dziewczynce, która mogłaby być członkiem zgromadzenia, i o noworodku, który w swej biedzie jest synem króla, uhonorowanym drogocennymi darami. Złoto nawiązuje do królewskiej godności Jezusa, kadzidło do jego świętości i mirry – która jest zarówno środkiem odurzającym miłość, jak i znieczulającym na przykład dla więźniów z celi śmierci – do Jezusa jako człowieka, który musi umrzeć. 23 grudnia 1820 Grundtvig opublikował tę piosenkę bożonarodzeniową dla chrześcijańskich dzieci w tygodniku „Skilderie af Kjøbenhavn” z mottem: „Dobrze być dzieckiem na Boże Narodzenie. Przysłowie duńskie." Grundtvig zaadaptował stary hymn ludowy. Pochodzi ze średniowiecznego łacińskiego tekstu Puer natus w Betlejem , który został przetłumaczony na język niemiecki i który w 1553 roku wszedł do duńskich śpiewników. Z drobnymi zmianami uzyskała swoją obecną formę z 10 wersami w 1845 roku, wydrukowaną w Fest-Psalmer 1856. Grundtvig jako dziecko słyszał stary duński hymn. Wzór do napisania utworu, łaciński hymn, śpiewano przed ołtarzem w szopce w średniowieczu. W Boże Narodzenie 1845 roku Grundtvig, bez zgody biskupa, podarował swojej kongregacji w Vartovie książeczkę z własnymi hymnami, w tym także tym, który wywarł głębokie wrażenie. Był to początek właściwego zbioru hymnów Grundtviga.
Et barn er født i Betlehem,
thi glæde sig Jerusalem!
Halleluja, halleluja!
En fattig jomfru sad i løn
og fødte Himlens kongesøn.
Halleluja, halleluja!
Han lagdes i et krybberum,
Guds engle sang med fryd derom:
Halleluja, halleluja!
Og Østens vise ofred der
guld, røgelse og myrra skær.
Halleluja, halleluja!
Forvunden er nu al vor nød,
os er i dag en frelser fød.
Halleluja, halleluja!
Guds kære børn vi blev på ny,
skal holde jul i Himmel-by.
Halleluja, halleluja!
På stjernetæpper lyseblå
skal glade vi til kirke gå.
Halleluja, halleluja!
Guds engle der os lære brat
at synge, som de sang i nat:
Halleluja, halleluja!
Da vorde engle vi som de,
Guds milde ansigt skal vi se.
Halleluja, halleluja!
Ham være pris til evig tid
for frelser bold og br
Na początku grudnia okna są przystrajane palącymi się świecami, lampkami i wszelkiego rodzaju czerwonymi kwiatami. W miarę zbliżania się Gwiazdki wnętrza we wszystkich domach przystraja się szklanymi kulami, girlandami, sercami i gwiazdami z papieru, nastawia się pozytywki i wyciąga mnóstwo rodzinnych "skarbów", czyli starych zabawek na choinkę i stroików, którym pomimo niszczycielskiej działalności dzieci udało się przetrwać w domu od kilku pokoleń. Nowe stroiki robi się wieczorami, przy użyciu szyszek, mchu, liści i różnego rodzaju owoców, które mocuje się gliną do talerza. Pośrodku, dla dopełnienia atmosfery, musi znaleźć się oczywiście świeca.
Z okazji świąt Bożego Narodzenia swoje budynki dekorują również wszystkie duńskie przedszkola, szkoły podstawowe, uczelnie, szpitale i inne instytucje.
Przed ratuszem w Kopenhadze jest stawiana największa w Danii świąteczna choinka, ozdabiana zawsze tysiącami lampek. W 1999 roku drzewo to, wycięte jak zwykle w lesie Gribskov niedaleko Hillerod, mierzyło 35 metrów i miało doskonale symetryczny kształt.
Każdego roku w listopadzie sławne duńskie browary Carlsberg i Tuborg wypuszczają na rynek nowe świąteczne piwo. Jest ono ciemniejsze i mocniejsze niż tradycyjny lager i prezentowane jest w uroczysty sposób podobnie jak francuskie beaujolais nouveau.
Od 1904 roku pieczęcie te są kopiowane w wielu krajach. Co roku projektują je wybitni artyści, a wśród sławnych projektantów jest też duńska królowa Małgorzata II, która przy wielu okazjach dowodziła swoich niezwykłych artystycznych uzdolnień. Jej Królewska Mość przygotowuje stroje do przedstawienia w Teatrze Pantomimy Tivoli, którego premiera odbywa się rokrocznie w okresie adwentowym (foto poniżej).
 |
| Jej Królewska Mość Małgorzata II podczas przygotowań do spektaklu |
Świąteczne pieczęcie przykleja się na listach lub pocztówkach, tak jak znaczki, ale nie są one obowiązkowe. Sprzedaje się je tylko w okresie świątecznym, a dochód przeznacza na potrzebujące dzieci.
Duńczycy są bardzo przywiązani do swojej flagi narodowej (Dannebrog), ktόra jest jedną z najstarszych w Europie. W Danii wiesza się ją na bożonarodzeniowych choinkach jako girlandy. Dannebrog przestała być dozwolona wyłącznie do użytku władz w 1854 roku i każdy Duńczyk mógł prywatnie wywieszać swoją flagę. W tym czasie kraj toczył wojny z Prusami, a dekoracje z flag stały się popularną metodą wyrażania swoich patriotycznych uczuć, rόwnież poprzez ozdoby choinkowe. Pieśń Højt fra træets grønne top („Wysoko z wierzchołka zielonego drzewa”) podejmuje tematykę wiwatowania flagą w Boże Narodzenie. Autor tekstu Peter Faber był właściwie dyrektorem firmy telegraficznej, ale w wolnym czasie lubił pisać teksty piosenek. Napisał tę kolędę w 1847 roku i opowiada ona o Bożym Narodzeniu w domu Fabera na Gråbrøretorv w Kopenhadze. Pieśń miała pierwotnie osiem zwrotek. W Śpiewniku Uniwersytetόw Ludowych pominięto zwrotki szóstą i siódmą, które odnoszą się do małego Williama, syna Petera Fabera, i dziadka. Peter Faber zatrudnił jako pierwszy kobietę w służbie publicznej - telegrafistę Mathilde Fibiger, pisarkę i pionierkę ruchu kobiecego w Danii. Melodię pieśni skomponował Emil Horneman w 1848 roku.
Duńczycy są bardzo przywiązani do swojej flagi narodowej (Dannebrog), ktόra jest jedną z najstarszych w Europie. W Danii wiesza się ją na bożonarodzeniowych choinkach jako girlandy. Dannebrog przestała być dozwolona wyłącznie do użytku władz w 1854 roku i każdy Duńczyk mógł prywatnie wywieszać swoją flagę. W tym czasie kraj toczył wojny z Prusami, a dekoracje z flag stały się popularną metodą wyrażania swoich patriotycznych uczuć, rόwnież poprzez ozdoby choinkowe. Pieśń Højt fra træets grønne top („Wysoko z wierzchołka zielonego drzewa”) podejmuje tematykę wiwatowania flagą w Boże Narodzenie. Autor tekstu Peter Faber był właściwie dyrektorem firmy telegraficznej, ale w wolnym czasie lubił pisać teksty piosenek. Napisał tę kolędę w 1847 roku i opowiada ona o Bożym Narodzeniu w domu Fabera na Gråbrøretorv w Kopenhadze. Pieśń miała pierwotnie osiem zwrotek. W Śpiewniku Uniwersytetόw Ludowych pominięto zwrotki szóstą i siódmą, które odnoszą się do małego Williama, syna Petera Fabera, i dziadka. Peter Faber zatrudnił jako pierwszy kobietę w służbie publicznej - telegrafistę Mathilde Fibiger, pisarkę i pionierkę ruchu kobiecego w Danii. Melodię pieśni skomponował Emil Horneman w 1848 roku.
1. Højt fra træets grønne top
stråler juleglansen;
spillemand, spil lystigt op,
nu begynder dansen.
Læg nu smukt din hånd i min,
ikke rør ved den rosin!
Først skal træet vises,
siden skal det spises.
2. Se, børnlil’, nu går det godt,
I forstår at trave,
lad den lille Sine blot
få sin julegave.
Løs kun selv det røde bånd!
Hvor du ryster på din hånd!
Når du strammer garnet,
kvæler du jo barnet.
3. Peter har den gren så kær,
hvorpå trommen hænger;
hver gang han den kommer nær,
vil han ikke længer.
Hvad du ønsker, skal du få,
når jeg blot tør stole på,
at du ej vil tromme,
før min sang er omme.
4. Anna hun har ingen ro,
før hun får sin pakke,
fi re alen merino
til en vinterfrakke.
Barn, du bli’r mig altfor dyr,
men da du så propert syr,
sparer vi det atter,
ikke sandt, min datter?
5. Denne fane ny og god
giver jeg til Henrik;
du er stærk, og du har mod,
du skal være fændrik:
Hvor han svinger fanen kækt!
Børn! I skylder ham respekt;
vid, det er en ære
Dannebrog at bære.
6. Børn, nu er jeg bleven træt,
og I får ej mere,
moder er i køkkenet,
nu skal hun traktere.
Derfor får hun denne pung,
løft engang, hvor den er tung!
Julen varer længe,
koster mange penge.
stråler juleglansen;
spillemand, spil lystigt op,
nu begynder dansen.
Læg nu smukt din hånd i min,
ikke rør ved den rosin!
Først skal træet vises,
siden skal det spises.
2. Se, børnlil’, nu går det godt,
I forstår at trave,
lad den lille Sine blot
få sin julegave.
Løs kun selv det røde bånd!
Hvor du ryster på din hånd!
Når du strammer garnet,
kvæler du jo barnet.
3. Peter har den gren så kær,
hvorpå trommen hænger;
hver gang han den kommer nær,
vil han ikke længer.
Hvad du ønsker, skal du få,
når jeg blot tør stole på,
at du ej vil tromme,
før min sang er omme.
4. Anna hun har ingen ro,
før hun får sin pakke,
fi re alen merino
til en vinterfrakke.
Barn, du bli’r mig altfor dyr,
men da du så propert syr,
sparer vi det atter,
ikke sandt, min datter?
5. Denne fane ny og god
giver jeg til Henrik;
du er stærk, og du har mod,
du skal være fændrik:
Hvor han svinger fanen kækt!
Børn! I skylder ham respekt;
vid, det er en ære
Dannebrog at bære.
6. Børn, nu er jeg bleven træt,
og I får ej mere,
moder er i køkkenet,
nu skal hun traktere.
Derfor får hun denne pung,
løft engang, hvor den er tung!
Julen varer længe,
koster mange penge.
Hymn Vær velkommen, Herrens år („Witaj, Roku Pański”) jest dostępny w dwóch wersjach: ten, który śpiewamy w kościele w pierwszą niedzielę Adwentu i po niej – wersja adwentowa – oraz ten, który śpiewamy w sylwestra – wersja noworoczna. Jest to więc hymn w dwóch odmianach, a ich historie powstania są również ściśle i emocjonująco ze sobą powiązane (por. opis wydania noworocznego). Jeden z synów N.F.S. Grundtviga, Svend Grundtvig znalazł stary duński hymn adwentowy pod koniec 1849 roku w Królewskiej Bibliotece, który wydrukował w „Duńskiej Gazecie Kościelnej” na pierwszą niedzielę Adwentu, 2 grudnia 1849, z przypisem, że istniał on również w świeckim wydaniu. Ojciec i syn oczywiście rozmawiali o znaleziskach hymnu Svenda, ponieważ już tego samego dnia, w którym syn wydał stary hymn, ojciec wydał uchwaloną edycję jako specjalny druk dla zgromadzenia w Vartov. Oryginalny hymn adwentowy miał taką samą strukturę jak hymn Grundtviga ze stałymi wersami wstępnymi i końcowymi oraz różnymi wierszami wersów pośrodku, dlatego też jest on również wymieniany (między innymi w duńskiej księdze psalmów) jako „Duński hymn adwentowy”, prawdopodobnie jako pierwszy opublikowany w 1556 roku.
Vær velkommen, Herrens år,
og velkommen herhid!
Sandheds Gud! lad dit hellige ord
oplive, oplyse det høje Nord!
Velkommen, nytår, og velkommen her!
Vær velkommen, Herrens år,
og velkommen herhid!
Nådens Gud! lad dit solskin i vår
os skænke på marken et gyldent år!
Velkommen, nytår, og velkommen her!
Vær velkommen, Herrens år,
og velkommen herhid!
Fredens Gud! den livsalige fred
du skænke vort land til at blomstres ved!
Velkommen, nytår, og velkommen her!
Vær velkommen, Herrens år,
og velkommen herhid!
Fader-Gud! os til glæde og gavn
nytåret henskride i Jesu navn!
Velkommen, nytår, og velkommen her!
Glædelig Jul og Godt Nytår! – Wesołych Świąt Bożego Narodzenia i szczęśliwego Nowego Roku!
Literatura:
2. https://www.hojskolesangbogen.dk/om-sangbogen/historier-om-sangene/a-c/blomstre-som-en-rosengaard/
5. https://www.hojskolesangbogen.dk/om-sangbogen/historier-om-sangene/e-g/et-barn-er-foedt-i-betlehem/
Wszystkie linki otworzono ostatnio 23.12.2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz