Ave von Schönfeld

Herb rodziny von Schönfeld

Pochodziła ze starej szlachty saskiej i była córką Georga von Schönfeld. W 1515 roku Ave wraz ze swoją siostrą Margarethe wstąpiła do klasztoru cysterek Marienthron (klasztor Nimbschen) niedaleko Grimma (TUTAJ).

7 kwietnia 1523 roku dziewięć zakonnic pod wodzą Katarzyny von Bora uciekło z klasztoru do Wittenbergi, w tym Ave i jej siostra. Marcin Luter pomagał kobietom wychodzić za mąż, by unikły przymusowej prostytucji lub śmierci z powodu ucieczki. Z czasem Ave skradła mu serce. Wittenberski Reformator opisywał jej piękno w liście do Georga Spalatina z 16 kwietnia 1525 (WA BR 3,857). To ona była pierwszą kobietą, z ktόrą Marcin Luter mόgł wyobrazić sobie małżeństwo (WA TR 4,4786). Z drugiej strony obawiał się, że nie będzie w stanie zapewnić kobiecie bezpiecznego życia. Wreszcie w 1524 roku Ave poślubiła lekarza Basiliusa Axta (1486-1558).

25 grudnia 1524 Filip Melanchton zarekomendował Axta jako lekarza miejskiego w Norymberdze, a Marcin Luter opowiadał się za jego nominacją na katedrę chirurgii na Uniwersytecie w Wittenberdze w 1525 roku. Ponieważ negocjacje te nie powiodły się, Axt znalazł pracę na radzie miejskiej w Torgawie za 30 guldenów jako farmaceuta medyczny. Pod koniec kariery akademickiej uzyskał stopień doktora medycyny w Wittenberdze 22 lipca 1527. Po kłótni z aptekarzem zrezygnował w 1528 roku ze stanowiska i tymczasowo pracował w Gotha. W sierpniu 1531 został osobistym lekarzem księcia Albrechta I Brandenburgii-Ansbach w Królewcu, byłego mistrza Zakonu Krzyżackiego. Książę wsparł tę przeprowadzkę 20 guldenami, w 1542 roku sfinansował założenie laboratorium chemicznego, a w 1545 roku odbył podróż do Niemiec z Axtem, który towarzyszył mu także w podróżach do Polski.

W małżeństwie Ave i Basiliusa urodziło się czworo dzieci, trzech synów i córka. Córka wyszła za mąż za Stanisława Rapagelana w 1544 roku. Znany jest także syn, lekarz Theobald Axt ( † 1585 w Elblągu).

Ave utrzymywała dobry kontakt z Marcinem Lutrem przez lata. Reformator pomagał jej w sporach o spadek z jej krewnymi Ernstem i Wolfem von Schönfeld w 1540 roku (WA TR 2, 2607b; WA TR 4, 4926). Ave von Schönfeld zmarła w 1541 roku, prawdopodobnie w Królewcu, gdzie mieszkała rodzina Axtów. Basilius Axt ożenił się ponownie w 1542 roku, ale jego druga żona zmarła na zarazę w 1549 roku.

Literatura:

1. S. Weigelt, Der Männer Lust und Freude sein. Frauen um Luther, 2011.

2. K. Stjerna, Women and the Reformation, 2009, 53-54.

3. H. Schilling, Martin Luther. Rebell in einer Zeit des Umbruchs, 2017, 322.

4. H. Axt, Dr. Basilius Axt, ein Freund Martin Luthers, in: Mitteilungen des Roland, Jg. 3, 1918.

5. H. Th. Koch, Die Wittenberger Medizinische Fakultät (1502–1652) – Ein biobibliographischer Überblick, in: St. Oehmig: Medizin und Sozialwesen in Mitteldeutschland zur Reformationszeit, 2007.