środa, 5 kwietnia 2023

Klasztor cysterek w Nimbschen

5 kwietnia 1523 Katarzyna von Bora zbiegła z jedenastoma innymi zakonnicami. Pomógł jej w tym kupiec z Torgawy, Leonard Koppe, który dokładnie w wieczór przed Wielkanocą przywiózł do zakonu towary, wypakowywał je i zabierał puste beczki po śledziach i piwie. Legenda głosi, że w jednej z takich beczek ukryła się przyszła żona Marcina Lutra.

Ruiny klasztoru w Nimbschen

Historia klasztoru

W 1243 roku margrabia Henryk III Dostojny (1221-1288) założył klasztor żeński Marienthron koło Torgawy jako dar duszpasterski dla zmarłej niedługo wcześniej żony Konstancji Austriaczki . Klasztor otrzymał bogate wyposażenie początkowe: nieruchomości, dwie parafie Altbelgern i Weßnig oraz kościół Torgau, m.in. z własności Wettynów, który był przeznaczony dla klasztoru benedyktynów w Reinhardsbrunn w 1119 roku .

Oprócz zabezpieczenia materialnego margrabiemu udało się legalnie zorzganizować klasztor. Stało się to poprzez inkorporację do zakonu cystersów (1244), z wyznaczeniem męskiego klasztoru opactwa cysterskiego w Pforta na macierzysty klasztor dla sióstr. Mnisi tego opactwa mieli w następnych stuleciach zostać spowiednikami zakonnic, opatom z Pforty przyznano prawo wizytowania klasztoru kobiecego, a także odpowiadali za opiekę duszpasterską i wsparcie w kwestiach ekonomicznych. W 1250 roku papież Innocenty IV (1243–1254) przyznał zakonnicom komunę privilegium zakonu cystersów, ale zakonnice nie otrzymały zwolnienia przez biskupa diecezjalnego Merseburga. Świadczy o tym chociażby dokument biskupi z 1279 roku, który potwierdzał, że Marienthron należał do zakonu cystersów, ale podlegał prawom biskupim.

Klasztor zmieniał dwukrotnie swoją lokalizację. Najpierw rozlokowano do w mieście Grimma w 1250 roku. Budynki szpitalne prawdopodobnie służyły mniszkom jako rezydencja i zostały przebudowane oraz rozbudowane w latach 1250-1270. Jednak przed 1291 rokiek cystersi przenieśli się do nowo wybudowanego klasztoru w pobliżu Nimbschen i tym samym umocnili pozycję swoich margrabiów terytorialnych (Wettynów) na tym terenie. Kościół klasztorny konsekrowano w 1291 roku.



W późnym średniowieczu cysterki z Nimbschen posiadały rozległe posiadłości nad Łabą i Muldą, jednak rozwój systemu dworskiego klasztornego od XIV wieku zatrzymał się, a pod koniec XV wieku ujawniły się trudności finansowe .

Ucieczka zakonnic z opactwa w 1523 roku to jedno ze znanych wydarzeń z ostatniej fazy wspólnoty zakonnej. Z 40 kobiet, 9 zakonnic pozostało w klasztorze, gdy zmarła Margaretha (II) (1509-1536), ostatnia ksieni w Nimbschen. Klasztor jako instytut duchowy został następnie zlikwidowany (1536), działalność prowadził administrator klasztoru do 1542 roku powołany przez elektora Jana Fryderyka I Saskiego (1525–1554).

Napis: „W tym klasztorze żeńskim żyła w latach 1509-1523 Katarzyna von Bora. 5 kwietnia 1523 została uwolniona przez torgawskiego rajcę miejskiego Leonharda Koppe i wyszła za mąż za doktora Marcina Lutra 13 lipca 1525 w Wittenberdze”

Od 1550 do 1948 klasztor Nimbschen , należał do Szkoły Książęcej w Grimma. Majątek zsekularyzowanego klasztoru połączono w zarząd szkoły, który odpowiadał za administrację posiadłości.

Z biegiem czasu zabudowania klasztorne popadały w ruinę i służyły do ​​wydobywania materiału budowlanego.

Dawna studnia klasztoru

Obok ruin klasztoru znajduje się obecnie hotel "Kloster Nimbschen" z salami konferencyjnymi i stodołą kulturalną. Kompleks hotelowy ucierpiał na skutek powodzi stulecia w 2002 roku. Kamień węgielny pod kaplicę przy ruinach klasztoru położono w Święto Reformacji w 2010 roku.

Hotel "Kloster Nimbschen" 

Nowo wybudowana kaplica w Nimbschen

Literatura:

1. A.-K. Köhler, Geschichte des Klosters Nimbschen. Von der Gründung 1243 bis zu seinem Ende 1536/1542.

2. E. Strauchenbruch, Luthers Hochzeit, 2017, 74-76.

3. M. Gąsowska, Katarzyna Luter z domu von Bora (1499–1552) – kobieta, która dokonała wyboru. Losy żony Reformatora, [w:] Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX, stan badań i perspektywy, pod red. M. Dajnowicz i A. Miodowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2020, 443-454.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz