Posty

Wyświetlanie postów z maj, 2025

A z Katarzyną (i Marcinem) to było tak…

Obraz
W klasztorze cysterek Marienthron (po polsku: Tron Marii) w Nimbschen koło Grimma, gdzie mieszkała także jej ciotka Margarethe von Haubitz, przeorysza klasztoru, Katarzyna von Bora widnieje w kartotece żywnościowej z lat 1509/1510. Tam nauczyła się czytać, pisać i śpiewać, co prawdopodobnie zaczęła już w Brehnie, a także trochę łaciny. Tam również poznała podstawowe zasady rolnictwa. 8 października 1515 roku najwcześniej, jak to było możliwe, złożyła śluby zakonne. Miała wόwczas 16 lat. Natomiast w powieściach i opowiadaniach historycznych, a także w dokumencie z Saksońskiego Archiwum Państwowego w Lipsku znajduje się wzmianka, że ​​Katarzyna urodziła się 29 stycznia 1499 w Hirschfeld koło Nossen, a jej rodzicami byli Hans von Bora zu Hirschfeld i Anna z domu von Haugwitz. Z nią wiąże się 800-letnia romańska kamienna chrzcielnica z kościoła w Hirschfeld, która dziś stoi w krużganku katedry we Freibergu. Zakłada się, że Hans i Elisabeth Pflugk to pradziadkowie Kathariny von Bora, któryc...

Skutki wojny chłopskiej

Obraz
Indywidualne stowarzyszenia chłopów, takie jak tyrolczyka Michaela Gaismaira, istniały w tajemnicy przez kilka lat. Wielu wyjętych spod prawa przez dziesięciolecia nadal mieszkało w lasach jako gangi rabusiów, ale większych powstań nie było. Przez następne 300 lat chłopi prawie już nie protestowali. Przyczyniła się do tego także możliwość procesu przedmiotowego, który otwierał obywatelom drogę sądową do sądów cesarskich. Dało im to instrument pokojowego rozwiązywania konfliktów, który można wykorzystać do ograniczenia arbitralności władz. Jeśli chodzi o liczbę zgonów, które można wykazać w związku z wojną chłopską, źródła nie zawsze zawierają spójne informacje. Wcześniejsze założenie, że w wyniku wojny chłopskiej doszło do załamania demograficznego, zostało zweryfikowane w badaniach przeprowadzonych w 1975 roku. Na terenach buntu straty wynikające z bezpośrednich skutków wojny chłopskiej wyniosły od 2,5 do 3,0 procent ogółu ludności. Liczba ofiar śmiertelnych szacuje się na 70 000–75 0...

Filip Melanchton a wojna chłopska

Obraz
Wojna chłopska 18 maja 1525 roku elektor palatynacki Ludwik V napisał w Wittenberdze list do Filipa Melanchtona z prośbą m.in.: by ocenił zachowanie chłopów. Melanchton napisał w swojej odpowiedzi: „[…] to jest dzikie, niegrzeczne chłopstwo i że władza postępuje słusznie. Poza tym dziesięcina jest legalna, poddaństwo i odsetki nie są świętokradztwem. Władze mogą nakładać kary w zależności od potrzeb danego kraju, a chłopi nie mają prawa narzucać władzom prawa. Dla takiego niegrzecznego, rozpustnego i krwiożerczego ludu Bóg wzywa miecz.” Odpowiedź ta zwolniła elektora ze wszystkich porozumień (traktat w Udenheim i Hilsbach). Wyposażył siły zbrojne i 22 maja 1525 przeniósł się z 4500 najemnikami, 1800 kawalerzystami i kilkoma działami z Heidelbergu do Bruchsal, dokąd wkroczył zwycięsko 23 maja 1525 roku. Melanchton i Luter, a wojna chłopska Broszura Melanchtona „Przeciwko artykułom chłopstwa“ (niem. Wider die Artikel Bauernschaft) została napisana między 18 maja a 5 czerwca 1525 jako op...

Marcin Luter i wojna chłopska

Obraz
Powstanie chłopskie i niższych warstw społecznych z 1524 roku przybierało na sile i przemocy, rozprzestrzeniają się w kolejnych regionach Niemiec. W 1525 roku wiedziano już, że nie jest to zwykły bunt. Książęta i rycerze stanęli w obliczu zdawałoby się fali walczącej o swoje postulaty. Do szeregu walczących dołączył dawny zwolennik Lutra, a teraz jego zatwardziały przeciwnik Tomasz Müntzer. Wojna odbywała się zatem nie tylko na płaszczyźnie społecznej, lecz także religijnej… Wojna chłopska była głębokim punktem zwrotnym dla Reformacji i Marcina Lutra (1483-1546). Na powstania i przemoc, która wybuchła wśród ludności wiejskiej, a w niektórych przypadkach także miejskiej, zareagował z bezlitosną dziennikarską surowością. „Nawoływanie do pokoju” (Ermahnung zum Frieden; WA 18, 279-334), pierwsze dzieło wittenberskiego Reformatora na temat konfliktu, w dalszym ciągu charakteryzowało się w niektórych fragmentach zrozumieniem dla sprawy powstańców. W chwili pisania tego tekstu nie został on j...

500-lecie bitwy pod Frankenhausen

Obraz
Znaczek pocztowy NRD dedykowany Tomaszowi Müntzerowi, 1989 Dziś mija 500 lat od decydującej bitwy dla wojny chłopskiej w Niemczech. Przypomnijmy zatem jej przebieg i skutki: Od końca kwietnia 1525 roku Frankenhausen rozwinęło się w ośrodek powstań chłopskich w Turyngii. 29 kwietnia – wokół Frankenhausen zebrało się już wielu chłopów – w mieście wybuchło powstanie, w którym wzięła udział grubo ponad połowa drobnomieszczaństwa, większość tzw. solnych robotników (pracujących przy oczyszczaniu soli kuchennej). Obietnica Tomasza Müntzera przeniesienia się do Frankenhausen z grupą znajdującą się w pobliżu Görmar/Mühlhausen, która w tamtym czasie liczyła podobno 10 000 ludzi z 370 miast i wsi, zaktywizowała powstańców, do których dołączyli także chłopi obozujący przed miastem. Zajęto ratusz, rada została obalona, ​​zamek Frankenhausen i klasztor św. Jerzego zostały szturmowane, a dokumenty, hipoteki i pieczęć miejska zostały zniszczone. Powstańcy przedstawili swoje żądania w 14 artykułach, op...

500-lecie bitwy pod Böblingen

Obraz
Upamiętnienie bitwy na stacji kolejki miejskiej S-Bahn w Goldberg 500 lat temu miała miejsce bitwa pod Böblingen, jedna z najważniejszych bitew wojny chłopskiej. W tym starciu zbuntowani chłopi z Wirtembergii, zgromadzeni na Złotej Górze (niem. Goldberg) między Böblingen i Sindelfingen, zostali pokonani przez armię Związku Szwabskiego pod dowództwem Truchsessa Georga von Waldburg (1488-1531). Jedna z plansz informacyjnych na stacji kolejki miejskiej S-Bahn w Goldberg 16 kwietnia 1525 roku chłopi wkroczyli do miasta Weinsberg i brutalnie zamordowali jego szlacheckich mieszkańców. Wieczorem w dniu ataku na Wunnenstein koło Großbottwar utworzyła się grupa chłopów z Wirtembergii pod dowództwem Materna Feuerbachera i Hansa Wunderera. Doktor Marcin Luter odwrócił się od zbuntowanych chłopów po masakrze w Weinsberg i nazwał ich „bandą morderców i rabusiów” ( TUTAJ ), co wywołało niepokój i niepewność wśród rebeliantów oraz nadszarpnęło ich reputację wśród ludności. W trakcie marszu wielu chł...

„Wider die Mordischen und Reubischen Rotten der Bawren“

Obraz
Karta tytułowa z 1525 roku „Przeciwko drapieżnym i morderczym bandom chłopów“ („Wider die Mordischen und Reubischen Rotten der Bawren“) to traktat Marcina Lutra w związku z niemieckimi wojnami chłopskimi, w którym zajął ostateczne stanowisko. Wittenberski Reformator napisał go w 1525 roku już po masakrze w Weinsberg, po tym jak wcześniej powstrzymywał się od publicznych wypowiedzi na temat powstań szalejących na terenie obecnych Niemiec. Oto moje tłumaczenie XVI-wiecznego tekstu: „W poprzedniej książce (tj. w „Nawoływaniu do pokoju”) nie osądzałem chłopów, ponieważ słusznie zaoferowali sobie lepsze pouczenie, jak Chrystus przykazuje, aby nie osądzać, Mt 7, ale zanim rozejrzę się, odjeżdżają i atakują pięściami, zapominając o rozkazach, rabują, szaleją i zachowują się jak wściekłe psy. Teraz możesz wyraźnie zobaczyć, co mieli w swoim fałszywym znaczeniu i że to, czego używali pod nazwą Ewangelii w dwunastu artykułach, było próżnym kłamstwem. Krótko mówiąc, nie robią nic innego, jak tylk...

Ostatnie lata panowania Fryderyka III Mądrego: 1523–1525

Obraz
Płyta nagrobna elektora Fryderyka III Mądrego w kościele zamkowym w Wittenberdze a)  1523/1524 – żądanie Marcina Lutra skierowane do Fryderyka III o zamknięcie fundacji Wszystkich Świętych w Wittenberdze Fundacja Wszystkich Świętych, podobnie jak uniwersytet w Wittenberdze, ulubiony projekt księcia, była instytucją Fryderyka III, który powstał między innymi w celu zapewnienia duchowego zbawienia rodzinie Wettynów i jej patronów poprzez odprawianie mszy św. Obchodzono święta maryjne, codziennie msze majowe i kult św. Anny (Anna jest patronką górników!). Fundacja Wszystkich Świętych, „twierdza elektoratu” – był twierdzą w praktykowaniu wiary średniowiecznej, a jednocześnie ważnym źródłem dochodów elektora, gdyż przechowywano tam relikwie zgromadzone przez Fryderyka III (ok. 19 000 sztuk). W ówczesnym światopoglądzie ludzi zapewniały one życie wieczne poprzez odpusty, a Marcin Luter zniszczył tę ideę. Już w latach 1521 i 1522 wittenberski profesor teologii powiedział Fryderykowi III, ...