Towarzystwo Biblijne Cansteina (Cansteinsche Bibelanstalt)

Carl Hildebrand von Freiherr von Canstein (1667-1719)

Towarzystwo Biblijne Cansteina jest najstarszym Towarzystwem Biblijnym na świecie.

Zostało założone w Halle 1 marca 1710 roku przez Carla Hildebranda von Canstein we współpracy z Augustem Hermannem Francke, który powołał ruch pietystyczny w tym mieście (tzw. pietyzm halski). Celem towarzystwa było przeciwdziałanie niedoborowi Biblii w Niemczech, zwłaszcza wśród biedniejszej części społeczeństwa, oraz szybkie drukowanie Pisma w dużych ilościach i po niskiej cenie. W tym celu wykorzystano innowacyjny pomysł w historii drukarni, tzw. stałe zdanie (Stehsatz): wszystkie ok. 1300 wydrukowanych stron Biblii ułożono jednocześnie ok. 5 milionami liter ołowianych i całe to zdanie pozostawiono na stałe dla kolejne wydania. W druku książkowym ustawiano wcześniej tylko kilka stron, drukowano arkusze całego nakładu, zestaw był rozbijany, a następnie układano kolejne strony tymi samymi literami. Projekt cieszył się dużą popularnością – do końca XIX wieku wydrukowano 2 miliony egzemplarzy Biblii.

Tzw. stałe zdanie (Stehsatz). Foto: de.wikipedia.org

Pruskie Główne Towarzystwo Biblijne (Preußische Haupt-Bibelgesellschaft) przejęło prawa i majątek Towarzystwa Biblijnego Cansteina w Halle w 1938 roku. W związku z podziałem Niemiec po II wojnie światowej istniało dwóch następców starego instytutu biblijnego: Ewangelickie Główne Towarzystwo Biblijne Cansteina (Evangelische Haupt-Bibelgesellschaft und von Cansteinsche Bibelanstalt Berlin, EHBG) oraz od 1951roku Instytut Biblijny Cansteina (Cansteinsche Bibelanstalt) z siedzibą w Dortmundzie. EHBG zostało rozwiązane w 2004 roku. W jego miejsce powstał Instytut Biblijny Cansteina w Berline w 2005.

Towarzystwo westfalskie nadal istniało, ale zrezygnowało z drukowania Biblii w połowie lat siedemdziesiątych i połączyło się z Towarzystwem Biblijnym Wirtembergii, tworząc Niemieckie Towarzystwo Biblijne w Stuttgarcie.

W 1995 roku powstało centrum odwołujące się do tradycji  Towarzystwa Biblijnego Cansteina a jego siedziba znajduje się na terenie Fundacji Francke (Franckesche Stiftungen) w Halle. Dziś Centrum Biblijne nie zajmuje się już drukowaniem Biblii, ale pedagogicznym wprowadzeniem do Biblii, na przykład podczas szkoleń, wykładów czy seminariów dla klas szkolnych i osób prywatnych. Model Drugiej Świątyni Salomona jest wystawiony w salach centrum. Centrum Biblijne wspiera Mitteldeutsche Bibelwerk Kościoła Ewangelickiego w Środkowych Niemczech (EKM).

Literatura:

1. offizielle Webseite, abgerufen am 28. Juni 2014.

2. von Cansteinsche Bibelanstalt, abgerufen am 28. Juni 2014.

3. https://www.ekd.de/news_2010_02_24_1_300_jahre_cansteinbibel.htm (Abgerufen am 24.02.2010).

4. Fr. W. Bautz, CANSTEIN, Karl Hildebrand Freiherr von. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Bd.1, 1990, 916–917.