Posty

Wyświetlanie postów z marzec, 2024

„O wielka niedola, sam Bóg leży martwy” – rozumienie wydarzenia na krzyżu przez G.W.F. Hegla

Obraz
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831) Hegel przypomina nam ze swoich czasów, że życie i śmierć Jezusa Chrystusa należy rozumieć jako historię samego Boga. „O wielka niedola, sam Bóg leży martwy” – powiada luterańska pieśń – cytuje Hegel i wzywa tych teologów do pracy nad koncepcją Boga, która powinna rozważyć wydarzenie krzyża w jego znaczeniu dla natura Boga (Wykłady z filozofii religii, t. III, s. 247). Ponieważ w obliczu krzyża jest ważne, aby zrozumieć, że „człowiek, to to, co skończone, kruche; słabość to to, co negatywne, są momentami boskimi, że są w samym Bogu, że to, co skończone, to, co negatywne, odmienność nie jest na zewnątrz” Boga i jako inność. „Jedność z Bogiem nie stoi na przeszkodzie... [że] jest to moment samej natury boskiej” (tamże, t. III, 249f.). Dla Hegla praca nad ideą Boga prowadzi do odnowienia i pogłębienia nauki o Trójcy, w której widzi on wyrażoną specyfikę chrześcijańskiej idei Boga. Pozwala bowiem myśleć o Bogu jako o żyjącym, który idzie w świat, ma...

Teologia krzyża: krytyczne odpowiedzi na tradycyjne przekonania doktrynalne w XVIII i XIX wieku

Obraz
W czasach luterańskiej ortodoksji (1580-1730) i pietyzmu (1650-1780) teologia krzyża ( theologia crucis ) Marcina Lutra została przyjęta bez żadnych zmian jakościowych. Pierwsze krytyczne reakcje pojawiły się wraz z epoką Oświecenia... 1. Relatywizacja grzechu i winy W XVIII-wiecznej teologii oświeceniowej tradycyjna doktryna o zastępczym zadośćuczynieniu za cierpienie Jezusa Chrystusa za nasze grzechy coraz częściej spotykała się z krytyką. Obraz samego siebie zaczyna się zasadniczo zmieniać. Zwiększa wiarę w dobre możliwości natury ludzkiej i kształtuje ducha nowej ery. Religia podlega standardom rozsądnego wglądu. Jej treść mierzy się tym, czy promuje samodzielność ludzi w kierunku dobrego stylu życia. Filozofia Oświecenia podkreśla, że człowiek został obdarzony przez Stwórcę skłonnością do czynienia dobra. Każda osoba ma podstawową zdolność do rozwinięcia tej umiejętności i jest to dokładnie część jej podobnego do Boga przeznaczenia. Na podstawie tego podstawowego przekonania...

Teologia krzyża – akcenty teologii reformowanej

Obraz
1. Elementy średniowieczne w Katechizmie Heidelberskim i ich przemiany reformacyjne Egzystencjalne połączenie przez Marcina Lutra biblijnych interpretacji cierpienia i śmierci Jezusa Chrystusa nie ograniczało się do węższych kręgów Reformacji wittenberskiej. Doktryna o usprawiedliwieniu sformułowana na obszarze reformowanym ma wiele wspólnego z doktryną reformacji luterańskiej. Starożytna i średniowieczna tradycja kościelna wraz z jej formacją doktrynalną nadal wywiera wpływ na teologię reformowaną. Według Katechizmu z Heidelbergu z 1563 roku, najbardziej rozpowszechnionego tekstu wyznaniowego ewangelicyzmu reformowanego, nie ma wątpliwości, że człowiek potrzebuje odkupienia. Już na wstępie stwierdza, że ​​nierozerwalna przynależność człowieka do Jezusa Chrystusa jest jego „jedyną pociechą w życiu i śmierci” (pytanie 1). Ponieważ przez swoje cierpienie i śmierć Chrystus wyzwolił go spod wpływu zła i prawdziwie uczynił swoim: ponieważ człowiek odtąd należy do Chrystusa, nie jest j...

500 lat śpiewnika ewangelickiego

Obraz
"Ferber Faß Enchiridions” Zborowa pieśń kształtuje nabożeństwa w Kościołach ewangelickich od 500 lat. Już na przełomie 1523/1524 roku w Norymberdze pojawiło się tzw. Wydanie Ośmiu Pieśni („Achtliederdruck”) i jest ono uważane za pierwszy protestancki śpiewnik. W jego skład wchodziły:  1. Niech cały się raduje świat (Nun freut euch lieben Christen g´mein) – Marcin Luter 2. To zbawienie przychodzi do nas (Es ist das Heil uns kommen her) – Paweł Speratus 3. Wierzę Bogu, że tak jest (In Gott gelaub ich, das er hat) – Speratus 4. Pomóż Boże, jaka jest potrzeba ludzi (Hilf Gott, wie ist der Menschen Not) – Speratus 5. Ach, Boże z nieba (Ach Gott vom Himmel) – Luter 6. Mόwi do niemądrych (Er spricht der Unweisen) - Luter 7. Z głębokiej nędzy (Aus tiefer Not; 4 zwrotki) - Luter 8. W imieniu Jezusa podnosimy się (In Jesu Namen wir heben an) - anonimowe, zdanie dwuczęściowe Wydanie zawiera osiem pieśni (pięć melodii) na dwunastu stronach, z cze...

Teologia Wieczerzy Pańskiej doktora Marcina Lutra

Obraz
Łukasz Cranach Młodszy, Ostatnia wieczerza protestantów i upadek katolików do piekła, około 1540. Wieczerza Pańska była dla Marcina Lutra przedmiotem intensywnej refleksji teologicznej na wszystkich etapach jego biografii, centralnym punktem odniesienia dla jego osobistej pobożności i nieodzownym elementem jego wyobrażeń o porządku liturgicznym. Dla niego urzeczywistniła się w Wieczerzy Pańskiej obietnica Chrystusa (promissio) oparta na wierze pojedynczej osoby i wspólnoty, przynależność do Chrystusa i uczestnictwo w Osobie, którą nam dał. Pod tym względem teologia Wieczerzy Pańskiej Lutra znajduje się w centrum jego eklezjologii (nauki o Kościele), chrystologii i hermeneutyki (interpretacji) Pisma Świętego. Teologia Wieczerzy Pańskiej Lutra podlegała głębokiej i szybkiej dynamice zmian, która została zapoczątkowana lub znalazła odzwierciedlenie w jego dyskusjach z tradycją Kościoła papieskiego z jednej strony, a kontrowersjami w rodzącym się obozie reformacyjnym z drugiej. Reforma nab...

Reformacja impulsem zmian gospodarczych

Obraz
Przeobrażając ustrój polityczny państw, Reformacja odcisnęła znaczące piętno w powstaniu modelu gospodarki wolnorynkowej, jaki znamy aktualnie. Niektórzy badacze (Max Weber) przypisują kalwinizmowi znaczący wpływ, zwłaszcza w dziedzinie rozwoju stosunków wczesnokapitalistycznych, a także i republikańskich teorii źródeł władzy. Jednym z najważniejszych dzieł tego niemieckiego socjologa jest „Etyka protestancka a duch kapitalizmu" z roku 1904/1905. W publikacji Weber wysunął argument, że kapitalizm rozwinął się na zachodzie i północy Europy, gdyż znalazł tam sprzyjające warunki stworzone przez kompatybilne poglądy protestanckie. Według Webera, etos protestantyzmu popiera prywatną przedsiębiorczość w stopniu znacznie większym niż katolicyzm lub jakiekolwiek inne religie, które przypisują mniejszą bądź wręcz negatywną wartość dobrom materialnym. W kulturach, w których nie dominował protestantyzm, społeczne poparcie dla handlu i rozwoju gospodarki jest więc mniejsze, a ludzie trudniąc...

Marcin Luter o poście

Obraz
E. Barlach, Choć diabłów pełen byłby świat, 1915  Zrozumienie postu przez Marcina Lutra staje się szczególnie namacalne w jego piśmie „O dobrych uczynkach” z 1520 roku (WA 6, 204-276), w Małym Katechizmie oraz w „Piątym, szóstym i siódmym rozdziale Mateusza głoszonym i zinterpretowanym” z 1532 roku (WA 32, 299-544). Chociaż Reformator polemizuje z uzewnętrznianą praktyką postu (WA 32, 429, 30-32), może on go docenić jako „piękną zewnętrzną dyscyplinę”. Jego krytyka współczesnego porządku postu jest skierowana przeciwko fałszywemu legalizmowi w określaniu czasu postu (WA 32, 429, 18-28), rodzaju i ilości pokarmów postnych (WA 6, 246, 3-9), przeciwko nadmiernej jednostronności (WA 6, 245, 25 f.), ale także przyczynowej powierzchowności, która nie oddaje pozytywnej wartości postu jako ćwiczenia ascetycznego („poszczenie oznacza tylko to, że nie je się mięsa, ale bo najlepsza ryba z najsmaczniejszymi sklepami i przyprawami a do tego najmocniejsze wino”: WA 32, 430, 16-19). Doktor ...