Marcin Luter w cytatach

Edycja Weimarska w bibliotece Wydziału Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu w Marburgu Dzieła księdza Marcina Lutra cytuje się do celów naukowych na podstawie tzw. Edycji Weimarskiej, zwanej też Weimaraną (Weimarer Ausgabe, WA) z lat 1893–2009, oznaczone skrótami: WA Martin Luthers Werke. Kritische Gesamtausgabe. Schriften (Pisma): WA 1 – Pisma 1512/18 (w tym kazania, dysputy) WA 2 - Pisma 1518/19 (w tym kazania, dysputy) WA 3 - Wykład z Psalmów 1513/15 (Ps 1–84) WA 4 - Wykład z Psalmów 1513/15 (Ps 85–150); Uwagi na marginesie dotyczące Faber Stapulensis; Wykład z Księgi Sędziów 1516/17; Kazania 1514/20 WA 5 – Drugi wykład z Psalmów 1519/20 (Ps 1-22) WA 6 - Pisma 1519/20 (w tym kazania, dysputy) WA 7 - Pisma 1520/21 (w tym kazania, dysputy) WA 8 - Pisma 1521/22 (w tym kazania, dysputy) WA 9 - Pisma i kazania 1509/21 (dodatki i uzupełnienia do tomów 1–8) WA 10 I tom 1 – Postylla na Boże Narodzenie 1522 WA 10 I tom 2 – Postylla adwentowa 1522, Postylla letnia Rotha 1522 WA 10 II – Pisma...

August Hermann Francke  Pietyzm halski (Hallische Pietismus lub Hallesche Pietismus) również sięga czasów Spenera, który był współzałożycielem Uniwersytetu w Halle. Najsłynniejszy student Spenera, teolog i pedagog August Hermann Francke (1663–1727), został mianowany profesorem języków greckich i orientalnych na nowo powstałym uniwersytecie i pastorem na przedmieściach Halle, w Glaucha. Uniwersytet w Halle został założony w 1694 roku, a wykładowcom pietystycznym przydzielono kilka katedr. Oprócz Francke pracowali tu Paul Anton, Joachim Justus Breithaupt, Anastasius Freylinghausen i Joachim Lange. W Prusach, oprócz Halle jako ośrodka intelektualnego, Prusy Wschodnie były również niezależnym regionem pietystycznym. Ten pietyzm, z jakim np. Kant, Herder i Hamann mieli do czynienia, można opisać szerzej jako pietyzm halski. Najpierw Georg Friedrich Rogall przedstawił „Halskie nauczanie” (Hallesche Lehrart) na Uniwersytecie w Królewcu, a od 1728 roku w konsystorzu Prus Wschodnich zasia...

Doktor Marcin Luter rozwijał pojęcie „sakramentu” przez lata. Decydujące impulsy teologiczne przynosiły spory zarówno z przedstawicielami Kościoła papieskiego, jak i tzw. lewy skrzydłem reformacji (Karlstadt) oraz reformatorami szwajcarskimi (Zwingli, Oekolampad) trwające do około 1527, najpóźniej do 1529 roku. Wittenberski profesor teologii bazował na średniowiecznej teorii znaku Augustyna z Hippony, która rozróżnia znak (signum) przynależny każdej rzeczy (res). Znaki odnosiły sięze swej dostępności epistemicznej (poznania) do zmysłów (sensibilia) oraz – z uwagi na swoją funkcję – nadają się do praktycznego, a nie symbolicznego, użytku i to tak, że dusza rozumna (animus) użytkownika odbiera je zmysłami, oddziałując na niezmysłowe rzeczy (res significata). „Dane znaki” (signa naturalia) są czymś innym niż „naturalne znaki” (signa naturalia) na poziomie komunikacji. Paradygmat średniowieczny języka zakłada, że między rzeczą a jej nazwą, między płaszczyzną przedmiotową a płaszczyzną ję...

Betbüchlein, wydanie z 1532 roku Wydane w 1522 roku pismo Reformatora, które można znaleźć w Edycji Weimarskiej (WA 10 II,331-495), należy do popularnego wówczas gatunku literackiego a także do jednych z trzydziestu najbardziej znanych jego dzieł. Modlitewniki były podstawą indywidualnych nabożeństw domowych, formułowały przebieg spowiedzi, stanowiły zbiór modlitw, pobudzały wewnętrzną potrzebę pokuty i napominały do stałego sprawdzania siebie w wierze. Marcin Luter wydaje zamiast tradycyjnego modlitewnika, „książeczkę” (niem. Büchlein), w której na początku zbiera informacje, jak rozumieć Dziesięć Przykazań, formułuje przebieg indywidualnej spowiedzi, a dalej interpretuje Apostolskie Wyznanie Wiary i Ojcze Nasz, jak zrobił to w piśmie z 1519 roku „Ein kurze form, das Pater noster zu versteen unnd zu beten, für die jungen kinder im christglauben” („Krótko o tym, jak rozumieć i jak modlić się Ojcze Nasz, dla małych dzieci w wierze chrześcijańskiej”; WA 6,11-19). Betbüchlein, fragmenty z...

Paul Gerhardt w befce, obraz z 1844 roku Befka (łac. biffa = wiązanie na szyję) to pozostałość po mniejszym kołnierzu noszonym niegdyś pod tzw. kryzą. Befki przyjmowali na początku XVIII wieku księża parafialni w Europie. Paski były dość szerokie, ustawione blisko siebie. Ich zewnętrzna biała krawędź to obszyta tkanina lniana. Spadające wstęgi, noszone w latach 1540-1670, mogły przybierać trzy formy. Baruch Spinoza Po pierwsze, mały wywinięty kołnierzyk z odwróconym w kształcie litery V lub piramidą rozpostartą pod brodą i zawiązany troczkami. Zwykle były gładkie lub koronkowe. W latach 1590–1605 noszone zwłaszcza w kręgach wojskowych lub purytańskich. Po drugie, mogły przybrać formę szerokiego kołnierza, rozciągającego się poziomo z boku na bok na ramieniu, z tak samo jak dawniej mocującymi sznurkami. Były popularne w latach 1630-1640. Trzecia forma befki to głęboki kołnierz lub śliniaczek, kwadratowy krój, rozciągający się na klatkę piersiową, przednie krawędzie stykające się płask...

Łukasz Cranach Młodszy, „Pracownicy w winnicy Pańskiej”, fragment epitafium Paula Ebera (1569) 1. Wstęp W filozofii praca jest postrzegana jako proces konfrontacji międzyludzkiej, w administracji biznesu jako celowe i zaplanowane działanie pracowników wewnątrz firmy. Praca (W) w fizyce jest skalarną wielkością i opisuje energię przekazywaną ciału na skutek procesu termodynamicznego, mechanicznego, elektrycznego itd. Praca naukowa to wytwór badań. Rozróżnia się również pracę zarobkową, zawód, pracę klasową itp. Interpretacja prac teologiczno-filozoficznych w basenie Morza Śródziemnego zmieniała się dynamicznie w ciągu ostatnich 2500 lat. Te przemiany pomogły zdefiniować całą ludzką rzeczywistość, ponieważ dotyczyły wielu wymiarów życia (religii, etyki, ekonomii, polityki itp.). 2. Pojęcie pracy w starożytności i średniowieczu W czasach przedreformacyjnych praca była postrzegana nie jako termin zorientowany na działanie, określający grupę ludzkich działań, ale raczej jako słowo określają...