Marcin Luter w cytatach

Z okazji Roku Tożsamości Luterańskiej parafia ewangelicko-augsburska w Ustroniu zorganizowała cykl dwóch spotkań z Kamilem Basińskim. 23 września rozpoczęto prelekcją w formie odczytu  pod tytułem „Tolerancja i Reformacja – wykład poświęcony pamięci Hansa Künga”, podczas której przypomniano trudne dziedzictwo ruchu reformacyjnego w kontekście uczenia się pokojowego współistnienia rozmaitych doktryn chrześcijańskich. Autor przypomniał nietolerancyjne aspekty działalności reformatorów wittenberskich i szwajcarskich, jeśli chodzi o stosunek do anabaptystów, a jednocześnie podkreślał potrzebę rozwiązywania konfliktów religijnych bez użycia przemocy już od samego początku (pokój religijny w Augsburgu z 1555 roku). Kolejne wydarzenia przyczyniające się do rozwoju tolerancji (edykt nantejski z 1598 roku, edykt poczdamski z 1685 roku itd.) zostały szczegółowo omówione. Kamil Basiński skupił się także na problemach ruchu reformacyjnego na terenach Polski od XVI do XVIII wieku z uwzględnieni...

29 września 1521 roku Filip Melanchton i jego studenci przyjęli Sakrament Ołtarza pod dwiema postaciami ( sub utraque ): Chleba i Wina.   Literatura: V. Leppin, Die Reformation, 2017, 51.

Prywatna msza (łac. missa privata, missa sine populo ) to cicha msza święta ( missa lecta ) w Kościele rzymskokatolickim, który nie jest mszą parafialną ani klasztorną i jest sprawowana bez publicznego ogłoszenia. Msze prywatne, które gwałtownie zyskiwały na popularności od wczesnego średniowiecza, były spowodowane kultem relikwii świętych, które były przechowywane na ołtarzach i czczone codzienną mszą. Opactwa benedyktynów postrzegały siebie jako podobizna miejskiego systemu kościoła rzymskiego, według którego wszystkie kościoły w mieście stanowiły jeden kościół miejski pod kierownictwem biskupa (rodziny kościelnej); znalazło to wyraz w praktyce tzw. służby stacyjnej. W opactwach kościoły miasta były do ​​pewnego stopnia zgrupowane na terenie klasztornym jako „miasto kościelne” z dużą liczbą kościołów i kapliczek, a nawet zintegrowane jako ołtarze boczne w kościele klasztornym. Tak rozwinął się system kaplic w architekturze kościelnej.  Urząd klasztorny opracował wynikający z tego...

Andreas Bodenstein był decydującym ogniwem między Reformacją wittenberską, a Thomasem Müntzerem i szwajcarsko-górnoniemieckimi przedstawicielami radykalnej Reformacji (Kaspar Schwenckfeld) i anabaptyzmu (Felix Manz, Konrad Grebel). Urodził się w 1486 roku Karlstadt, nieopodal miasta Würzburg. Andreas Bodenstein prawdopodobnie pochodził z wczesnej klasy średniej. Przyjmuje się, że jego ojciec Peter (Rudolff) Bodenstein był biskupi mistrzem piwniczny a od 1481 roku - burmistrzem. Ojciec mieszkał z rodziną około 1480 roku w Karlstadt am Markt w domu należącym do kapituły katedralnej w Würzburgu. Przynajmniej jedna jego siostra jest wspomniana w dokumentach historycznych. Radny norymberski i prawnik Leonhard Bodenstein († 1549) jest uważany za brata Andreasa. Innym bratem był Michael Bodenstein, który w 1517 roku rozpoczął pracę jako piekarz w Wittenberdze. Młody Andreas prawdopodobnie uczęszczał do miejscowej szkoły łacińskiej, zanim wstąpił na uniwersytet w Erfurcie w 1499 roku, w wiek...

Retoryka. Drzeworyt "Margarita Philosophica" G.Reicha, 1512 To jedna z metod interpretacyjnych tłumaczenia biblijnego. Trop jest terminem zaczerpniętym z retoryki oznaczający zastąpienie pewnego słowa lub wyrażenia innym dla większej obrazowości, wyrazistości i skuteczności przekazu słownego. Do teorii retoryki wprowadził go Kwintylian (35-96). Według niego trop jest korzystną zmianą znaczenia właściwego na inne, dokonaną w słowie lub wyrażeniu. Cyceron (106 r. p.Chr.-43 r. p.Chr.) rozumiał trop jako zamianę słów. Trop to figura semantyczna, która odróżnia się od innych figur retorycznych, które oddziałują poprzez formę dźwiękową (figury fonologiczne) słów (np. aliteracja) lub poprzez specjalne umiejscowienie słów w zdaniu (figury syntaktyczne).  Najbardziej znane tropy to:  - metafora: obce znaczeniowo wyrazy są z sobą składniowo zestawione, tworząc związek frazeologiczny o innym znaczeniu niż dosłowny sens wyrazów, np. złote serce, podzielić się z kimś wiadomością;  Od...

W kuchni. Rycina z XVI wieku W przeciwieństwie do innych mieszczan w Wittenberdze Doktor Luter mieszkał w wybudowanym w 1503 roku zespole klasztornym, w skład którego wchodziły nie tylko pojedyncze cele mnisie, sale wykładowe do studiowania Pisma, ale też refektarz (jadalnia) i ogród. Jego poziom życia różnił się znacznie od innych zarówno wtedy, gdy był zakonnikiem augustiańskim jak i po ślubie, gdy elektor saski podarował Lutrowi, Reformatorowi i profesorowi uniwersyteckiemu,   i jego rodzinie dawne budynki zakonne. Niektóre z domów w Wittenberdze zachowały swoją średniowieczną jednoizbową zabudowę. Ze względu na wysokie zagrożenie pożarem budowa tego typu domostw została zakazana w XVI wieku. Średniowieczne kuchnie z otwartym paleniskiem powodowały niejednokrotnie zaczadzenie całych rodzin, jako że w wietrzną i deszczową pogodę dym „wracał” do izby i wypełniał ją. Takie zabudowania kuchenne określano mianem „czarnych kuchni” („schwarze Küche”). Na ich wzór organizowano ponad 4...

Jan Kalwin, portret z ok. 1555 roku Reformatorskie przebudzenie (niem. Reformatorische Entwicklung/Wende), jak pisaliśmy wcześniej, było zarówno w przypadku Marcina Lutra ( TUTAJ ), jak i Huldrycha Zwingliego ( TUTAJ ) procesem spowodowanym wieloma czynnikami, który przez to jest niejednoznaczny historycznie i nie da się określić jego początku dokładną datą. Podobnie jest w przypadku Jana Kalwina. Reformatorskie przebudzenie nastąpiło u niego między 1532 a 1534 rokiem. Wiemy, że w swych „Komentarze do Pisma Świętego” tak pisał o tym procesie:  „Bóg przez nagłe nawrócenie ujarzmił i sprowadził mój umysł do formy, w której można było się czegoś nauczyć, która była bardziej zatwardzona w takich sprawach niż można by się było tego spodziewać we wczesnym okresie mojego życia. Otrzymawszy w ten sposób smak i wiedzę o prawdziwej pobożności, natychmiast rozpaliłem się tak silną chęcią zrobienia w niej postępu, że chociaż nie przerwałem całkowicie innych studiów, to jednak podążałem za nimi...