Marcin Luter w cytatach

Jan Kalwin, portret z 1535 roku Ten francuski teolog protestancki (ur. 10.07.1509), kaznodzieja, pisarz i organizator życia religijnego w Szwajcarii w okresie Reformacji jest współtwórcą ewangelicyzmu reformowanego przyjętego przez kościoły prezbiteriańskie, ewangelicko-reformowane i część kongregacjonalnych. Nazywany przez swych zwolenników „teologiem par excellence", „Arystotelesem Reformacji", „Akwinatą Kościoła reformowanego", „najbardziej chrześcijańskim mężem swej epoki" czy też „drugim patriarchą Reformacji".  Jan Kalwin urodził się we francuskiej Pikardii w mieście Noyon, siedzibą wpływowego biskupa. Jego rodzina była blisko związana z Kościołem. Ojciec Kalwina, Gérard, pracował na dworze biskupim, początkowo jako notariusz, by awansować w końcu na stanowisko sekretarza biskupa. Młody Kalwin otrzymał staranne wykształcenie w środowisku młodzieży z miejscowej szlachty. Był średniego wzrostu, szczupły, o ciemnych włosach, blady. Naturalny, systematyczny i...

Opakowania prezerwatyw z hasłem Marcina Lutra „Tu stoję, nie mogę inaczej.” ("Hier stehe ich, ich kann nicht anders"): Ewangelickie duszpasterstwo młodzieży w Niemczech chciało reklamować się takimi hasłami na prezerwatywach podczas 500-lecia Reformacji w 2017 roku. To zdanie miał wypowiedzieć wittenberski Reformator podczas przesłuchania przed cesarzem Karolem V na Sejmie Rzeszy w Wormacji 18 kwietnia 1521. Po zatrzymaniu dystrybucji prezerwatyw Kościół Ewangelicki w Nadrenii próbował bronić swojej interwencji. „Nie mamy nic przeciwko seksowi i prezerwatywom” - powiedział Radny Kościoła Klaus Eberl, który jest odpowiedzialny za wychowanie i edukację.  Kampania, której towarzyszyły cytat Marcina Lutra z Wormacji oraz hasła „Dla dziwek i świętych” (niem. Für Huren und Heilige), została zakończona, ponieważ takie treści na opakowaniach prezerwatyw „nie są zabawne” - powiedział Eberl. Wiele dziewcząt i kobiet traktuje te słowa jak „gorzkie doświadczenie przemocy seksualnej ze s...

Przesłuchanie doktora Marcina Lutra przed cesarzem Karolem V Habsburgiem na Sejmie Rzeszy (Reichstagu) w Wormacji w 1521 roku, a także nieugięta postawa Reformatora wobec nacisku ze strony zwolenników i przedstawicieli kościoła papieskiego, by wyrzec się treści pism, a tym samym wierności własnym przekonaniom, że jedynym autorytetem w wierze jest Biblia, inspirowały artystów na przestrzeni kolejnych wieków. Ten motyw przedstawiano szczególnie często w dziełach XIX i XX wieku: obrazach, płaskorzeźbach, witrażach i komiksach, co wiązało się z recepcją Marcina Lutra po obchodach 300-lecia Reformacji (1817) jako bohatera narodowego. Już samą podróż do Wormacji (Worms) ukazywano jako preludium triumfu wittenberskiego profesora teologii. W poście pragnę przywołać tylko nieliczne, poza wcześniej pokazanymi w tym roku, obrazy i reliefy o jednym tytule: Marcin Luter na Sejmie Rzeszy w Wormacji. August Viereck, podróż Marcina Lutra do Wormacji, 1860 Eduard Kämpffer, Marcin Luter w Erfurcie w dro...

Okres rozkwitu Wittenbergi rozpoczął się w 1486 roku, kiedy urząd objął elektor ernestyński Fryderyk III zwany Mądrym (okok portret Cranacha). Dzięki dochodom z wydobycia srebra w Rudawach Fryderyk III zdecydował się na przebudowę architektoniczną miasta. Elektor powołał uniwersytet w 1502 roku. Wittenberga mogła ostatecznie stać się duchowym centrum humanizmu i jako miejsce pracy Marcina Lutra stała się centrum Reformacji. Status miasta na liście światowego dziedzictwa UNESCO pochodzi głównie z tego okresu. Według elektora Wittenberga powinna być w stanie konkurować z zamkiem Albrechtsburg w Miśni, siedzibą linii albertyńskiej.  Fryderyk III przeniósł rezydencję wyborczą do Wittenbergi z trzech powodów: po pierwsze, historyczne odniesienie do dawnej stolicy elektoratu Saksonii-Wittenbergi (1365–1423) miało na celu legitymizację jego rządów. Po drugie, położenie geograficzne Wittenbergi między Halle a Magdeburgiem, dwoma głównymi miejscami zamieszkania arcybiskupów magdeburskich, ...

Izaak (na obrazie Tiepolo) jest wg teologii typicznej typem Chrystusa Typ, typologia (gr. Τύπος – obraz, przykład, wzór) to w tradycji interpretacyjnej Biblii związek osoby lub wydarzenia ze Starego Testamentu (rzadko także z mitologii starożytnej lub ze starożytnych legend) zwanego typem z osobą lub wydarzeniem z Nowego Testamentu - antytypem . Chodzi przede wszystkim o „obietnicę” i „wypełnienie”: to, co jest zapowiedziane w Starym Testamencie, wypełnia się w Nowym Testamencie. Typologia była powszechnym i popularnym sposobem interpretacji Starego Testamentu, zwłaszcza w czasach wczesnego chrześcijaństwa i w średniowieczu. Miało to na celu wyjaśnienie, że Chrystus był naprawdę tym, na którego wskazali prorocy. Kontrasty takie jak: „Tak jak Jonasz trzy dni leżał w brzuchu wieloryba, tak i Chrystus był w grobie przez trzy dni”, powinny świadczyć o słuszności obietnicy. Z tej perspektywy Stary Testament był pełen znaków, które można było interpretować w odniesieniu do Chrystusa: typ (f...

Teoria czterech sensów tekstu biblijnego (łac. quatuor sensus scripturae ) opisuje podejście chrześcijańskiej interpretacji Biblii od Kościoła pierwszych wieków (patrystyka) do późnego średniowiecza. Wg niej fragmenty biblijne można rozumieć nie tylko dosłownie jako konkretne stwierdzenia historyczne, lecz również odczytywać jako alegoryczne stwierdzenia dotyczące realności wiary, moralnie jako instrukcje dla wierzącego lub anagogicznie jako wyraz nadziei. Marcin Luter i inni reformatorzy okresu nowożytnego odwrócili się od tego poglądu. Alegoryczna interpretacja tekstu, która została po raz pierwszy zastosowana po stronie chrześcijańskiej przez Pawła (Ga 4,24): „A to jest powiedziane obrazowo: oznaczają one dwa przymierza, jedno z góry Synaj, które rodzi w niewolę, a jest nim Hagar.” (Biblia warszawska) i autora Listu do Hebrajczyków, była metodą egzegezy szeroko rozpowszechnioną w starożytności. Filon z Aleksandrii używał go szeroko w żydowskiej egzegezie (interpretacji) Tory, był o...