Droga powrotna Marcina Lutra z Wormacji do Wittenbergi

Julius Schnorr von Carolsfeld, Marcin Luter podczas Sejmu Rzeszy w Wormacji

26 kwietnia 1521 roku Marcin Luter i jego towarzysze opuścili Worms około godziny dziesiątej rano. Byli z nim Nikolaus von Amsdorf, Hieronymus Schurff, Justus Jonas, Johann Petzensteiner i Petrus Suawe. Eskortowało ich 20 jeźdźców Franza von Sickingena. Tego samego dnia dotarli do Oppenheim, gdzie dołączył do nich herold cesarski Kaspar Stumm i tam spędzili noc.

Frankfurt nad Menem: Marcin Luter przybył do Frankfurtu nad Menem w sobotę 27 kwietnia 1521. Wiadomość o przebiegu przesłuchania przed cesarzem rozeszła się już po mieście. Ponownie zajął kwaterę w zajeździe „Pod strusiem”. „Oddano mu tam honory” - zanotował w swoim dzienniku kanonik Wolfgang Königstein. Następnego dnia, w niedzielę Kantate, przeciwnik Lutra Cochläus, również wrócił z Worms. 24 kwietnia zaproponował Lutrowi publiczny pojedynek teologiczny i otrzymał upokarzającą odmowę. Königstein pisał o porażce swego dziekana: „To, co on (Cochläus) zrobił owocnie, pozostawiam bez komentarza. Mówi się, że był często besztany…nasz dziekan wrócił i niewiele dostał, zwłaszcza w Wormacji…"

Rankiem Luter znalazł czas na kolejną wizytę w szkole łacińskiej i na napisanie listu do Łukasza Cranacha Starszego, w którym wskazał na swój pobyt na zamku Wartburg: „Dałem się owinąć i ukryć, nawet nie wiem gdzie ...To musi być jeszcze trochę przemilczane…” 28 kwietnia, około godziny 10, wyjechał z towarzyszami do Friedberg.

Friedberg: W mieście Friedberg grupa zatrzymała się w zajeździe „Zum Grünberg”, w którym przebywała do 29 kwietnia. Marcin Luter odprawił cesarskiego herolda Kaspara Sturma i powiedział mu, że czuje się bezpieczny, ale przypuszczalnie liczba świadków planowanego „porwania” powinna być jak najmniejsza. Reformator wręczył mu list do Karola V po łacinie, w którym wyjaśnił swoje poczynania na Sejmie Rzeszy w Wormacji starannie dobranymi, wyważonymi słowami. Wysłał elektorom, książętom i stanom Rzeszy listy - o tej samej treści - ale po niemiecku. Kolejny list był przeznaczony dla jego przyjaciela Jerzego Spalatina.

Hersfeld: Grupa dotarła do Grünberg 30 kwietnia 1521, a do Hersfeld 1 maja 1521. Wittenberski teolog został ciepło przyjęty przez opata klasztoru Krafta. Rankiem 2 maja 1521 jego gospodarz namówił go do wygłoszenia kazania (wbrew wymogom bezpieczeństwa). Stało się to o 5 rano przed dalszą podróżą. Marcin Luter uzasadniał to faktem, że Słowo Boże nie powinno być związane sprawami ludzkimi.

Eisenach: Do Eisenach dotarli 3 maja 1521 roku. Marcin Luter wygłosił tu ponownie kazanie. Napisał szczegółowy list do hrabiego Albrechta z Mansfeld, w którym opisał wydarzenia w Wormacji. Reformator odprawił Schurfa, Jonasa i Suavena, ponieważ chciał odwiedzić swoich krewnych w miejscowości Möhra pod Eisenach, tylko Petzensteiner i Amsdorff towarzyszyli mu tam 4 maja 1521. W drodze powrotnej z Möhra do Eisenach miało miejsce pewne wydarzenie…

Literatura:

1. M. Brecht, Martin Luther. Sein Weg zur Reformation, 1981, 450.

2. U. Oelschläger, Luther in Worms. Der Reichstag im April 1521, 2020, 123-126.