Posty

Wyświetlanie postów z grudzień, 2020

„Adeste Fideles” w języku niemieckim

Obraz
 W niemieckojęzycznym obszarze językowym trwa rozdział tłumaczenia łacińskiego tekstu „Adeste Fideles” zgodnie z tradycją angielską i francuską. Hymn ten jest rozpowszechniony na obszarze protestanckim, obecnie w śpiewniku ewangelickim pod numerem 45, w wersji „Herbei, o ihr Gläub’gen” , która została napisana przez Friedricha Heinricha Ranke (1798-1876) w 1823 roku jako kopia wersji tekstowej Johna Francisa Wade'a.  Z drugiej strony, na obszarze katolickim przeważyło tłumaczenie oparte na tradycji francuskiej, którą Joseph Hermann Mohr (1834-92) opublikował w swoim hymnie „Cäcilia” w 1873 roku pod tytułem „Auf, gläubigen Seelen” , jednak początkowy werset jest w większości zmieniony na „Nun freut euch, ihr Christen” . Jednak w śpiewniku katolickim z 1975 roku pod numerem 143 wydrukowano wersję mieszaną bez podania nazwiska tłumacza, ponieważ pominięto czwartą zwrotkę Mohra i wstawiono trzecią zwrotkę Friedricha H. Ranke. W nowym wydaniu śpiewnika, która została wprowadzona w...

Adeste Fideles

Obraz
Adeste Fideles (Przybądźcie, o wierni) to bożonarodzeniowy hymn średniowieczny nieznanego autorstwa. Jedyną pewną informacją o pochodzeniu pieśni jest imię i nazwisko kopisty, który zapisał tekst i melodię popularnej pieśni irlandzkiej – sir John Francis Wade (1711-86) jako "O come, all ye faithful". Pochodzenie oryginalnego XIII-wiecznego tekstu przypisywano wielu autorom, np. świętemu Bonawenturze czy królowi Portugalii Janowi IV (1604-56). Uważa się, że John Francis Wade spisał i dostosował znany wcześniej tekst i skomponował do niego muzykę. Tekst kolędy liczył w oryginale 4 zwrotki, dopiero potem ich liczbę zwiększono do 8. W użyciu jest wiele wersji tekstu łacińskiego różniących się zarówno liczbą zwrotek, jak i pewnymi fragmentami tekstu. Za autora muzyki do tej kolędy uważa się Johna Francisa Wade, lecz spotykane są także zdania, że jej autorem mógł być John Reading lub jego syn, a nawet Haendel czy portugalski kompozytor Marcos Antonio da Fonesca. Faktem jest, że w...

Kolędy angielskie

Obraz
      Queen Elizabeth’s High School i Gainsborough Choral Society podczas koncertu kolęd Inaczej niż w Niemczech, w Anglii ilość komponowanych kolęd spadła wraz z wprowadzeniem Reformacji. Dopiero metodyzm w XVIII wieku i epoka wiktoriańska oraz związane z nimi próby odnowa religijnej odwróciły tę tendencję. Do najsłynniejszych kolęd angielskich zaliczamy: Coventry Carol (Kolęda z Coventry) – utwór XVI-wieczny. Po raz pierwszy wykonano ją w Coventry w ramach misterium „The Pageant of the Shearmen and Tailors”. W sztuce przedstawiony był moment narodzin Chrystusa według Ewangelii św. Mateusza. Kolęda opowiada o Herodzie i nakazanej przezeń rzezi niewiniątek. Maria lamentuje nad grożącym Jezusowi niebezpieczeństwem. Z całej sztuki zachowała się tylko ta kolęda. Najstarszym znanym autorem, który pracował nad jej tekstem jest Robert Croo w 1534 roku, a najstarszy druk z zapisem nutowym pochodzi z 1591. Kenneth Leighton stworzył własną wersję tej kolędy. Nie wiadomo, kto był ...

Marcin Luter a rozwój języka ojczystego

Obraz
Doktor Luter mówił o problemach chrześcijaństwa do ludu językiem ludu i w zrozumiały dla nich sposób. Dzięki temu stał się dla nich wiarygodny. Aby przyciągnąć uwagę słuchaczy, sformułował liczne zwroty frazeologiczne w języku ojczystym i łacinie, które tak trafnie opisywały rzeczywistość, iż przetrwały wszelkie wojny i uprzedzenia, a także zostały przetłumaczone na inne języki, w tym polski. Na przykład: Jak kot wokół myszy. (WA TR 3, 2818)  Narobić ze strachu w spodnie. (WA TR 1, 355) Psom należy pozwolić szczekać. (WA TR 2, 1885) Jak niewidomy o kolorach. (WA TR 1, 583)  Marcin Luter zaczął ich używać od ok. 1520 roku w celach polemicznych (WA 10 II,117; WA 19,275,21-27; WA 23,603,5-12). Z czasem jego przysłowia i niebanalne porównania znalazły zastosowanie w przestrzeni dydaktyczno-etycznej, homiletycznej (kazania) i egzegetycznej (interpretacja Pisma) oraz duszpasterskiej. James Clarke Cornette (1942) naliczył w sumie 4987 powiedzeń i idiomów autorstwa Marcina Lutra...

500-lecie spalenia bulli "Exsurge Domine"

Obraz
Dokładnie 500 lat temu doktor Marcin Luter spalił bullę "Exsurge Domine" (Powstań Panie) wraz z innymi papieskimi prawami kanonicznymi przed Bramą Elsterską w Wittenberdze. Słowami "Ponieważ bluźniłeś przeciwko świętości Pana, niech pochłonie cię wieczny ogień" dokonał ostatecznego zerwania z Kościołem rzymskim. Wydarzenie to, które doprowadziło w niedługim czasie, do ekskomuniki doktora Lutra, stało się motywem w sztuce, szczególnie w XIX wieku. Jacek Kaczmarski, polski poeta, prozaik, kompozytor i piosenkarz, przywołał to wydarzenie w tekście swojego utworu o Marcinie Lutrze: "...Z tym więc walczę ja, mnich Augustianin, Moralności teolog - to przytyk, Bo w stolicy wołają - poganin! Reformator, heretyk, polityk! Tak, papieską ja bullę spaliłem, Lecz szukajcie miast, które on spalił! Ja na wrotach kościelnych tezy swoje przybiłem, On mnie wyklął, a mnisi śpiewali. Słowa palą, więc pali się słowa: Nikt o treści popiołów nie pyta. Ale moja ze Stwórc...

Rewolucyjność traktatu „O wolności chrześcijanina”

Obraz
"O wolności chrześcijanina” (WA 7, 20-38) to moje ulubione pismo Marcina Lutra, bowiem przemawia do mnie w pełni, porusza, uczy... Wittenberski Reformator przekracza w nim schematy intelektualne i obyczajowe związane z pojmowaniem siebie jako autonomicznego „ja” w kontekście relacji z sobą i otaczającym światem.   Dzięki rzeczowym argumentom przedstawione stanowisko nie traci na aktualności, nawet po pięciu wiekach… W sformułowanych na początku traktatu zdaniach: A) Chrześcijanin jest całkowicie wolnym panem wszystkich rzeczy, nikomu nie podległym. B) Chrześcijanin jest najuleglejszym sługą wszystkich rzeczy i wszystkim podległy. (WA 7, 21, 1-4) Marcin Luter przypomina, że nasza natura ma dwubiegunowy charakter. Składamy się z elementu cielesnego (materialnego) i duchowego. Z jednej strony można powiedzieć, że to nic odkrywczego. Już starożytni filozofowie greccy (m.in. Platon, Sokrates) mówili o ludzkiej duszy. Na kartach Ewangelii czytamy: "Nie samym chlebem ż...

Teza miesiąca - Teza 80

Obraz
80 - Biskupi, księża i teolodzy, którzy dopuszczają, by takie przemówienia były głoszone przed ludem ( TUTAJ ), zostaną (kiedyś) za to pociągnięci do odpowiedzialności karnej.