Wyszła za mąż za Johanna von Eisenberg, który jako najwyższy lokalny urzędnik wprowadził w 1524 roku Reformację w klasztorze cysterek w Eisenberg. Uwięził proboszcza Fabiana Herelmanna opiekująco się duchowo zakonem i zmusił go do opuszczenia miasta. Cysterki skarżyły się na zasadnicze kroki podejmowane przez Johanna. Ten zagroził im w 1525 roku siłowym przejęciem klasztoru. Mniszki wkrόtce opuściły Altenburg. Dzięki Johannowi Ursula zetknęła się z pismami Marcina Lutra. W 1524 roku jako „urzędniczka z Eisenberg” opublikowała broszurę ”Wyder das unchristlich schreyben un Lesterbuch/ des Apts Simon zu Pegaw und seyner Brüder”, w której zaatakowała opata Simona Blicha z Pegau krytykującego pisma Lutra. W tej broszurze mnich wypowiada się przeciwko celibatowi księży i opowiada się za małżeństwem kapłańskim, używając wyjątkowo wulgarnego języka i wielu cytatów biblijnych. Broszura wywołała gorącą dyskusję i spotkała się z odpowiedzią - anonimowy pisarz atakował wszystkie kobiety, które nie podporządkowały się biblijnemu zakazowi milczenia. Swoją pierwszą ulotkę wydała latem 1524 roku u drukarza z Zwickau Jörga Gastela, z ktόrym prawdopodobnie była w ciąży.
 |
| ”Wyder das unchristlich schreyben un Lesterbuch/ des Apts Simon zu Pegaw und seyner Brüder” |
„Do czytelnika chrześcijańskiego"
Moi czytelnicy, opat z Pegau opublikował księgę bluźnierstw skierowaną przeciwko Chrystusowi i jego apostołom. Nie tylko zapiera się w nim Słowa Bożego i wyznaje, że jest niewierzący, ale także naśmiewa się ze wszystkich, którzy naśladują Chrystusa, nazywając ich odstępcami, krzywoprzysięzcami i uciekinierami, tak jak to uczynili Żydzi, gdy zostali ukarani przez Chrystusa , Jana 8:48, i nie mógł odpowiedzieć. Wtedy powiedzieli: Czy nie jest prawdą, że jesteś Samarytaninem i jesteś opętany przez diabła? Opat w tej księdze bluźnierstw również ma ten sam żydowski sposób bycia. Cała ta gadka to nic innego jak zbiór obelg bez żadnych dowodów. Gdyby nie było na pierwszej stronie nazwiska opata z Pegau, pomyślałabym, że wymyślił to półgłówek, dobry brat piwny albo jakiś inny bezczelny kretyn, którym jest, jakbym przypisał to człowiekowi duchowemu i świętemu, jakim się przechwala. Cóż, on wprowadza na rynek naprawdę szalone rzeczy. Nie ma w nim ani słowa, które miałoby w sobie ducha i prawdę. Mnóstwo bluźnierstw, obelg i kłamstw pod adresem pobożnego Lutra i wszystkich chrześcijan. Ale ta mała książeczka pokazuje wyraźnie, jaka była intencja, która skłoniła go do napisania. Boi się o swój brzuch, wielkiego idola i najdroższego przyjaciela, któremu życzy wszystkiego najlepszego. Aby nie można było mu odebrać honoru, aby musiał cierpieć trudy i zniszczenie. Widzi, że wszyscy stają się wrogo nastawieni do mnichów z powodu niewłaściwych działań, które stale popełniają. Może nadejść czas, gdy niektórzy z książąt również staną się chrześcijanami i położą kres nieczystemu życiu duchowemu w swoich krajach. Chciał ich wyprzedzić i podrapać po rękach, aby swoimi kłamstwami uczynić ich jeszcze bardziej upartymi i zyskać wśród nich dobre imię. Piłat i Herod muszą się zaprzyjaźnić, jeśli ktoś chce zabić Chrystusa. Z tego powodu wypuścił tę małą książeczkę, aby jego idol, brzuch, otrzymał należną mu cześć i nie doznał krzywdy. Potrzebował w tym wielkiej mądrości. Zaprawdę, św. Paweł prorokował o takich ludziach, że w dniach ostatecznych wielu chciwych, nienasyconych i żarłocznych ludzi przyjdzie i napełni świat. A to już trwa około czterech i pół wieku długo wypełniał duchowy i nienasycony tłum. Oczarowali i uwiedli cały świat swoim duchowym fałszywym wyglądem. Nie tylko przez ludzką doktrynę postawili nasze dusze w potrzebie, ale także fałszywie zabrali nasze dobra. A oni wciąż chcą nas przekonać, że nie tylko powinniśmy milczeć w sprawie takich grzechów, rabunków i kradzieży, ale także pomagać, chwalić ich i uważać za słuszne, gdy dopuszczają się takiej niesprawiedliwości. Nie bierzmy w tym udziału grzechy innych ludzi! Och, to jest uczciwa sprawa, która motywuje go do pisania! Dziecko mogłoby zdać sobie sprawę, w co ma wierzyć, że jest ta książeczka, a mianowicie, że jest to fałszywa, kłamliwa, bezczelna i głupia rzecz, wszystko, co można w niej znaleźć. Niech Bóg będzie z nami wszystkimi. Amen.”
Ten atak na Ursulę Weydę zainspirował kobiety do aktywnego zaangażowania się w Reformację. W latach 1523-1534 aż 18 kobiet publikowało ulotki reformacyjne. Ursula von Weyda była pierwszą z nich. Jej pierwsza ulotka nie doczekała się dodruku. Tym bardziej dziwi, że stała się punktem odniesienia w dwόch innych ulotkach. Na żadną inną ulotkę kobiety Reformacji nie odpowiedziano dwukrotnie. Odpowiedzi te pozostały anonimowe. W pierwszej „Przeciwko niechrześcijańskiej książeczce Ursuli von Weyda” podtrzymano argumentację opata z Pegau.
W swoich pismach Ursula cytowała Listy Apostoła Pawła, Ewangelie Mateusza i Jana szczegόlnie często, a tłumaczenie Nowego Testamentu Marcina Lutra nie było jej obce. Ponadto odnosiła Siudo pism prorokόw Starego Testamentu, w tym Joela. Biblia stanowiła dla niej miarę odpowiedzi na trudne pytania dotyczące wiary.
Pierwsze małżeństwo pozostało bezdzietne, a kiedy w 1541 roku zmarł jej mąż Johann, Urszula w tym samym roku wyszła za mąż za urzędnika Franza Pehema. Prowadzenie domostwa obejmowało opiekę nad trojgiem dzieci i pomoc w browarze. W 1558 roku owdowiała po raz drugi. Mimo że Franz zapisał dom swojemu synowi Esaiasowi, Ursula mogła w nim zostać. W 1566 roku oboje zostali wymienieni jako właściciele domu w Altenburgu. W 1574 roku w dokumentach widnieje już tylko Esaias Pehm. W tym czasie Ursula musiała umrzeć.
Literatura:
1. G. Brandt, Ursula Weyda – prolutherische Flugschriftautorin (1524). Soziolinguistische Studien zur Geschichte des Neuhochdeutschen, 1997.
2. D. Kommer, Reformatorische Flugschriften von Frauen. Flugschriftenautorinnen der Reformationszeit und ihre Sicht von Geistlichkeit (Arbeiten zur Theologie- und Kirchengeschichte 40), 2013.
3. St. Oehmig, „Wyder das unchristlich schreyben und Lesterbuch des Apts Simon zu Pegaw und seyner Brüder“. Ursula Weida – eine streitbare verfechterin der Reformation. In: P. Freybe (Hrsg.): Frauen fo(e)rdern Reformation, 2004.
4. D. Kommer, Ursula Weyda, geborene von Zschöpperitz (1504 – nach 1565). In: E.-M. Bachteler, P. Ziegler (Hrsg.): Auf zur Reformation. Selbstbewusst, mutig, fromm – Frauen gestalten Veränderung, 2016, 54-62.
5. ULOTKA
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz