Heine Luder, dziadek Reformatora, żył jako chłop we wsi Möhra, w ktόrej mieszkało około 60 rodzin bez własnego kościoła i szkoły, ok. 20 km na południe od Eisenach. Data jego urodzin jest nieznana. W tamtych czasach częściej podawano datę śmierci niż urodzin. Heine zmarł przed 1510 rokiem. Jego kontakty z wnukiem można określić za nieregularne. Przed 500 laty panował jednak inny model rodziny niż dzisiaj. Babka Marcina Lutra, Margarethe Ziegler, zmarła u swojego syna Hansa w Mansfeld w 1521 roku. Życie chłopόw na przełomie XV i XVI wieku można określić jako stabilne na podstawie płacenia podatkόw. Taka lista z regionu Möhra podaje, że 11% z nich prowadziło dostatni tryb życia i płacili więcej niż 200 groszy rocznie podatku, 18% należało do dziś rozumianej klasy średniej (z podatkiem do zapłaty między 100 a 200 groszy), a 71% - do klasy niższej (kwota podatku niższa niż 100 groszy). Zarόwno Zieglerowie, jak i Ludrowie należeli do klasy najwyższej i byli czynszownikami z prawami dziedziczenia. Twierdzenie, że tylko najmłodszy syn dziedziczył cały majątek, a najstarszy był zmuszony do emigracji zarobkowej, nie da się potwierdzić, jako że na wspomnianej wyżej liście żaden członek rodziny Luder nie figuruje jako sługa. W okolicy Möhry rozbudowano kopalnie miedzi około 1500 roku, ktre nie przynosiły sporych dochodόw.
Rodzina matki doktora Lutra, Margarethe Lindemann, pochodziła z Eisenach. Data ślubu rodzicόw Reformatora, podobnie jak imiona dziadkόw ze strony matki, pozostają niestety nieznane. Podobnie trudno wyjaśnić, dlaczego chłop poślubił cόrkę mieszczańskiej rodziny. Być może chodziło o rozbudowanie potencjału górniczego w regionie Eisenach?
2. Rodzice
 |
| Rodzice Marcina Lutra, Łukasz Cranach Starszy, 1527 |
Ojciec Marcina Lutra nazywał się Hans. Pochodził ze wsi Möhra i zmarł w 1530 roku w Eisleben. Matka Reformatora, Margarethe, zmarła rok później. Jej ojciec był prawdopodobnie rajcą miejskim. Daty urodzin rodzicόw Marcina są nieznane.
Marcin Luter wspominał, że jego ojciec pracował jako gόrnik, a matka przynosiła drewno z lasu (WA TR 3,2888a,8-13). Badania archeologiczne i historyczne wykazały, że Hans pochodził z zamożnej rodziny chłopskiej i znał tajniki wydobycia i obrόbki miedzi, toteż po ślubie z Margarethe wyjechali w typowo gόrniczy region, do Mansfeld. Jak ciężka była to praca, widać na portrecie rodzicόw Marcina Lutra pędzla Łukasza Cranacha Starszego z 1527 roku.
W 1491 roku Hans Luder był jednym z czterech, ktόrzy przedstawili interesy mieszczan magistratowi i lokalnym książętom. Gospodarczo prosperował w pięciu kopalniach. Ponadto posiadał grunty ziemskie pod dzierżawę i pożyczał pieniądze na procent. Płacił wysokie podatki książętom von Mansfeld w wysokości 100 guldenόw. Dla porόwnania, roczny dochód prostego gόrnika wynosił wtedy 30 guldenόw bez możliwości oszczędzania. Z czasem jego dochody spadły, co przy wzrastającej inflacji spowodowało problemy finansowe. Pod koniec swojego życia zawodowego Hans Luder zarabiał 50 guldenόw rocznie. Mimo trudności gospodarczych udało mu się zachować majątek w wysokości 1250 guldenόw.
Hans inwestował w edukację syna w nadziei, że ten przejmie kiedyś po nim rodzinny interes. Umożliwił Marcinowi studiowanie na uniwersytecie w Erfurcie, ktόry wόwczas stanowił centrum renesansowych idei na ziemiach niemieckich. Jego planem było wykształcić syna w kierunku prawniczym, tak by zarządzał w przyszłości dochodami ojca. Gdy ten wstąpił do klasztoru augustianów eremitόw, wywołało to konflikt między Hansem, a Marcinem. Ojciec i syn pogodzili się dopiero w 1522 roku, gdy Reformator dedykował swoje pismo „De votis monasticis” (TUTAJ) swojemu ojcu. Nawiasem mόwiąc Hans z pewnością nie władał łaciną, by mόc zrozumieć treść traktatu.
Biografowie Marcina Lutra doszukiwali się jego wypowiedzi z dzieciństwa, a tym samym wpływu tego etapu życia na rozwόj jego osoby jako Odnowiciela Kościoła. W istniejących na ten temat zapiskach nie zachowały się informacje o wychowaniu pełnym brutalności lub też o pobożności rodzicόw Reformatora. W domu obchodzono się oszczędnie z wydawaniem pieniędzy, co nie jest wyrazem niedostatku, a ubóstwa duchowego rodziny. Podczas ślubu Marcina z Katarzyną von Bora w 1525 roku, jego rodzice byli obecni w Wittenberdze, co definitywnie świadczy o braku konfliktu rodzinnego. Po śmierci ojca Marcin wysłał list pocieszający do matki. Nie wiadomo jednak, czy umiała czytać.
Literatura:
1. M. Treu, Großeltern Luthers. In: V. Leppin, G. Schneider-Ludorff (Hrsg.), Das Luther-Lexikon, 2015, 276-277.
2. M. Treu, Eltern Luthers. In: V. Leppin, G. Schneider-Ludorff (Hrsg.), Das Luther-Lexikon, 2015, 189-190.
3. K. Basiński, Marcina Lutra myśli (nie)znane, 2017,7.
4. V. Leppin, Martin Luther, 2017, 15-22.
5. H. Schilling, Martin Luther - Rebell in einer Zeit des Umbruchs, 2014, 56-62.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz