Anglikańska i metodystyczna sakramentologia odzwierciedla swoje podwójne korzenie w tradycji katolickiej i Reformacji. Dziedzictwo katolickie jest chyba najdobitniej podkreślone w znaczeniu, jakie anglikanizm i metodyzm przypisują sakramentom jako środkom łaski i uświęcenia, podczas gdy tradycja reformowana wniosła wyraźny nacisk na „żywą wiarę” i „godne przyjęcie”.
Zgodnie z XVI-wieczną definicją Richarda Hookera (1554-1600), sakramenty są „widzialnymi znakami niewidzialnej łaski” ("visible signs of invisible grace"). Jednak ich „skuteczność pozostaje niejasna dla naszego rozumu, z wyjątkiem tego, że nieco dokładniej poszukujemy, jaka jest w szczególności łaska, do której się odnoszą i jaki mają wobec niej sposób działania”. W ten sposób służą one uświęceniu jednostki uczestniczącej w czynności sakramentalnej, ale Hooker wyraźnie ostrzega, że „nie wszyscy otrzymują łaskę Bożą, którzy przyjmują sakramenty Jego łaski”.
Kiedy Trzydzieści Dziewięć Artykułów Wiary (The Thirty-nine Articles of Religion) zostało ogólnie przyjętych jako norma dla nauczania anglikańskiego, uznano tylko dwa sakramenty – chrzest i Eucharystię – jako wyświęcone przez Chrystusa („sakramenty Ewangelii”). Dziewięć artykułów opisuje je jako konieczne do zbawienia.
„XXV. OF THE SACRAMENTS
SACRAMENTS ordained of Christ be not only badges or tokens of Christian men's profession, but rather they be certain sure witnesses, and effectual signs of grace, and God's good will towards us, by the which he doth work invisibly in us, and doth not only quicken, but also strengthen and confirm our Faith in him.
There are two Sacraments ordained of Christ our Lord in the Gospel, that is to say, Baptism, and the Supper of the Lord.
Those five commonly called Sacraments, that is to say, Confirmation, Penance, Orders, Matrimony, and extreme Unction, are not to be counted for Sacraments of the Gospel, being such as have grown partly of the corrupt following of the Apostles, partly are states of life allowed in the Scriptures; but yet have not like nature of Sacraments with Baptism, and the Lord's Supper, for that they have not any visible sign or ceremony ordained of God.
The Sacraments were not ordained of Christ to be gazed upon, or to be carried about, but that we should duly use them. And in such only as worthily receive the same they have a wholesome effect or operation: but they that receive them unworthily purchase to themselves damnation, as Saint Paul saith.”
„XXV. O Sakramentach
Wyświęcone przez Chrystusa sakramenty są nie tylko odznakami czy świadectwami chrześcijańskiego wyznania, ale i pewnymi świadkami oraz skutecznymi znakami łaski i dobrej woli Bożej wobec nas, przez którą działa w nas niewidzialnie i nie tylko ożywia, ale także umacnia naszą wiarę w Niego.
W Ewangelii są podane dwa sakramenty wyświęcone przez Chrystusa Pana naszego, to jest Chrzest i Wieczerza Pańska.
Tych pięć aktów powszechnie nazywanych sakramentami, to znaczy bierzmowanie, pokuta, święcenia, małżeństwo i ostatnie namaszczenie, nie może być zaliczanych do sakramentów Ewangelii, ponieważ częściowo wyrosły z skorumpowanego naśladowania apostołów, częściowo są momentami życia opisanymi w Piśmie, ale mimo to nie mają charakteru sakramentów z chrztem i Wieczerzą Pańską, ponieważ nie mają żadnego widzialnego znaku ani ceremonii wyświęcenia przez Boga.
Sakramenty nie były wyświęcone przez Chrystusa po to, aby na nie patrzeć lub nosić, ale po to, by należycie z nich korzystać. I tylko w tych, którzy godnie przyjmują to samo, mają korzystny skutek lub działanie; ale ci, którzy je przyjmują niegodnie, sami siebie potępiają, jak mówi św. Paweł.”
„XXVI. OF THE UNWORTHINESS OF THE MINISTERS, WHICH HINDERS NOT THE EFFECT OF THE SACRAMENT
ALTHOUGH in the visible Church the evil be ever mingled with the good, and sometimes the evil have chief authority in the Ministration of the Word and Sacraments, yet forasmuch as they do not the same in their own name, but in Christ's, and do minister by his commission and authority, we may use their Ministry, both in hearing the Word of God, and in receiving of the Sacraments. Neither is the effect of Christ's ordinance taken away by their wickedness, nor the grace of God's gifts diminished from such as by faith and rightly do receive the Sacraments ministered unto them; which be effectual, because of Christ's institution and promise, although they be ministered by evil men.
Nevertheless, it appertaineth to the discipline of the Church, that inquiry be made of evil Ministers, and that they be accused by those that have knowledge of their offences; and finally being found guilty, by just judgement be deposed.”
„XXVI. O niegodności szafarzy, która nie przeszkadza w działaniu sakramentu
Chociaż w widzialnym Kościele zło zawsze miesza się z dobrem, a czasami zło ma główną władzę w sprawowaniu Słowa i Sakramentów, to jednak nie czynią tego we własnym imieniu, lecz w imieniu Chrystusa i służą z jego upoważnienia, i możemy korzystać z ich posługi, zarówno w słuchaniu Słowa Bożego, jak i w przyjmowaniu sakramentów. Ani skutki obrzędu Chrystusa nie są odebrane przez ich niegodziwość, ani łaska Bożych darów nie jest umniejszona przez tych, którzy przez wiarę i słusznie przyjmują udzielane im sakramenty; które są skuteczne z powodu ustanowienia i obietnicy Chrystusa, chociaż służą im źli ludzie.
Niemniej jednak do dyscypliny Kościoła należy dochodzenie złych ministrów i oskarżanie ich przez tych, którzy znają ich przewinienia; a w końcu muszą zostać uznanym za winnego, sprawiedliwym wyrokiem zostać usuniętym z urzędu.”
Pięć innych aktów jest uważanych za pełne sakramenty przez anglokatolików lub jako „obrzędy sakramentalne” przez ewangelików o różnych tradycjach wśród liberalnych anglikanów. Artykuł XXV z trzydziestu dziewięciu artykułów stwierdza, że tych pięciu „nie należy liczyć do sakramentów Ewangelii, ponieważ częściowo wyrosły z skorumpowanego podążania za apostołami, częściowo są stanami życia dozwolonymi w Piśmie Świętym; ale jednak nie mają charakteru sakramentów z chrztem i wieczerzą Pańską, gdyż nie mają żadnego widzialnego znaku ani ceremonii wyświęconej przez Boga”.
Sakramenty wyświęcone przez Chrystusa Pana naszego w Ewangelii to: Chrzest i Eucharystia (Komunia, Wieczerza Pańska).
Akty powszechnie nazywane sakramentami, ale nie zaliczane do sakramentów Ewangelii to bierzmowanie, święcenia kapłańskie (zwane również święceniami), spowiedź i rozgrzeszenie, święte małżeństwo i namaszczenie chorych (zwane także uzdrowieniem lub namaszczeniem).
Aby można było uznać sakrament za ważny, zarówno właściwa forma, jak i materia muszą być obecne i należycie używane. Forma jest specyficzną werbalną i fizyczną czynnością liturgiczną związaną z sakramentem, podczas gdy materia odnosi się do istotnych przedmiotów materialnych (np. wody podczas chrztu, chleba i wina w Eucharystii itp.). To samo w sobie nie wystarcza, aby zapewnić ważność, musi również istnieć właściwa intencja ze strony szafarza, a gdy sakrament jest sprawowany osobie dorosłej, minimalnym wymogiem jest, aby przyjmujący nie stawiał przeszkód na drodze otrzymania łaski od Pana.
Pytanie, kogo należy uważać za szafarza „ważnego” sakramentu, doprowadziło do poważnych rozbieżności opinii wewnątrz anglikanizmu. Jest jasne, że w nagłych wypadkach każdy świecki może udzielić chrztu. To, czy diakon może zawrzeć małżeństwo, zależy od prowincji. Teoria, aby zostać ważnie wyświęconym, duchowieństwo anglikańskie musi być wyświęcone lub konsekrowane przez biskupów, którzy własną konsekrację odnoszą do sukcesji apostolskiej rozumianej jak w rzymskim katolicyzmie, była zawsze stanowiskiem mniejszości.
Anglikanie są również podzieleni co do skutków działania sakramentów. Niektórzy mają poglądy podobne do rzymskokatolickiej teorii ex opere operato, w świetle której skuteczność ich udzielania przez Chrystusa jest obecna zawsze, ilekroć zostanie dokonana czynność sakramentalna (obrzęd) przez uprawnionego szafarza sakramentu, bez względu na jego osobistą świętość (czy jej brak). Artykuł XXVI (O niegodności szafarzy, która nie przeszkadza w działaniu sakramentu) stwierdza, że „służenie Słowu i Sakramentom” nie jest dokonywane w imieniu szafarza, „ani skutek obrzędu Chrystusa nie jest odbierany przez ich niegodziwość”, ponieważ sakramenty mają swój skutek „z powodu intencji i obietnicy Chrystusa, chociaż służą im źli ludzie”. Podobnie jak w teologii rzymskokatolickiej, wielkie znaczenie ma godność lub niegodność odbiorcy. Artykuł XXV w anglikanizmie i artykuł XVI w metodyzmie stwierdza: „I tylko w tych, którzy godnie przyjmują [sakramenty], mają one korzystny skutek i działanie; ale ci, którzy je przyjmują, niegodnie kupują za samych siebie potępienie” i artykuł XXVIII na temat Wieczerzy Pańskiej stwierdza „dla tych, którzy słusznie, godnie i z wiarą przyjmują to samo, Chleb, który łamiemy jest przyjmowaniem Ciała Chrystusa”. W adhortacjach do obrzędu modlitewnego godny komunikujący ma obowiązek przygotować się przez rachunek sumienia, pokutę i poprawę życia, a przede wszystkim pobudzić w sobie miłość do bliźnich, a ci, którzy nie są do tego zdolni ostrzega się, by nie przyjmowali sakramentu.
Literatura:
1. https://www.churchofengland.org/prayer-and-worship/worship-texts-and-resources/book-common-prayer/articles-religion#XXV
2. S. Sykes, Anglican Standards: 2 Articles and Homilies". The Study of Anglicanism. In. J. Booty (Ed.), 1988, 141.
3. Ph. Seddon, Word and Sacrament. In: I. Bunting (ed.). Celebrating the Anglican Way, 1996, 100-101.
4. "Join us in Daily Prayer, Article XXV". The Church of England. Retrieved 4 January2020.
„XXV. OF THE SACRAMENTS
SACRAMENTS ordained of Christ be not only badges or tokens of Christian men's profession, but rather they be certain sure witnesses, and effectual signs of grace, and God's good will towards us, by the which he doth work invisibly in us, and doth not only quicken, but also strengthen and confirm our Faith in him.
There are two Sacraments ordained of Christ our Lord in the Gospel, that is to say, Baptism, and the Supper of the Lord.
Those five commonly called Sacraments, that is to say, Confirmation, Penance, Orders, Matrimony, and extreme Unction, are not to be counted for Sacraments of the Gospel, being such as have grown partly of the corrupt following of the Apostles, partly are states of life allowed in the Scriptures; but yet have not like nature of Sacraments with Baptism, and the Lord's Supper, for that they have not any visible sign or ceremony ordained of God.
The Sacraments were not ordained of Christ to be gazed upon, or to be carried about, but that we should duly use them. And in such only as worthily receive the same they have a wholesome effect or operation: but they that receive them unworthily purchase to themselves damnation, as Saint Paul saith.”
„XXV. O Sakramentach
Wyświęcone przez Chrystusa sakramenty są nie tylko odznakami czy świadectwami chrześcijańskiego wyznania, ale i pewnymi świadkami oraz skutecznymi znakami łaski i dobrej woli Bożej wobec nas, przez którą działa w nas niewidzialnie i nie tylko ożywia, ale także umacnia naszą wiarę w Niego.
W Ewangelii są podane dwa sakramenty wyświęcone przez Chrystusa Pana naszego, to jest Chrzest i Wieczerza Pańska.
Tych pięć aktów powszechnie nazywanych sakramentami, to znaczy bierzmowanie, pokuta, święcenia, małżeństwo i ostatnie namaszczenie, nie może być zaliczanych do sakramentów Ewangelii, ponieważ częściowo wyrosły z skorumpowanego naśladowania apostołów, częściowo są momentami życia opisanymi w Piśmie, ale mimo to nie mają charakteru sakramentów z chrztem i Wieczerzą Pańską, ponieważ nie mają żadnego widzialnego znaku ani ceremonii wyświęcenia przez Boga.
Sakramenty nie były wyświęcone przez Chrystusa po to, aby na nie patrzeć lub nosić, ale po to, by należycie z nich korzystać. I tylko w tych, którzy godnie przyjmują to samo, mają korzystny skutek lub działanie; ale ci, którzy je przyjmują niegodnie, sami siebie potępiają, jak mówi św. Paweł.”
„XXVI. OF THE UNWORTHINESS OF THE MINISTERS, WHICH HINDERS NOT THE EFFECT OF THE SACRAMENT
ALTHOUGH in the visible Church the evil be ever mingled with the good, and sometimes the evil have chief authority in the Ministration of the Word and Sacraments, yet forasmuch as they do not the same in their own name, but in Christ's, and do minister by his commission and authority, we may use their Ministry, both in hearing the Word of God, and in receiving of the Sacraments. Neither is the effect of Christ's ordinance taken away by their wickedness, nor the grace of God's gifts diminished from such as by faith and rightly do receive the Sacraments ministered unto them; which be effectual, because of Christ's institution and promise, although they be ministered by evil men.
Nevertheless, it appertaineth to the discipline of the Church, that inquiry be made of evil Ministers, and that they be accused by those that have knowledge of their offences; and finally being found guilty, by just judgement be deposed.”
„XXVI. O niegodności szafarzy, która nie przeszkadza w działaniu sakramentu
Chociaż w widzialnym Kościele zło zawsze miesza się z dobrem, a czasami zło ma główną władzę w sprawowaniu Słowa i Sakramentów, to jednak nie czynią tego we własnym imieniu, lecz w imieniu Chrystusa i służą z jego upoważnienia, i możemy korzystać z ich posługi, zarówno w słuchaniu Słowa Bożego, jak i w przyjmowaniu sakramentów. Ani skutki obrzędu Chrystusa nie są odebrane przez ich niegodziwość, ani łaska Bożych darów nie jest umniejszona przez tych, którzy przez wiarę i słusznie przyjmują udzielane im sakramenty; które są skuteczne z powodu ustanowienia i obietnicy Chrystusa, chociaż służą im źli ludzie.
Niemniej jednak do dyscypliny Kościoła należy dochodzenie złych ministrów i oskarżanie ich przez tych, którzy znają ich przewinienia; a w końcu muszą zostać uznanym za winnego, sprawiedliwym wyrokiem zostać usuniętym z urzędu.”
Pięć innych aktów jest uważanych za pełne sakramenty przez anglokatolików lub jako „obrzędy sakramentalne” przez ewangelików o różnych tradycjach wśród liberalnych anglikanów. Artykuł XXV z trzydziestu dziewięciu artykułów stwierdza, że tych pięciu „nie należy liczyć do sakramentów Ewangelii, ponieważ częściowo wyrosły z skorumpowanego podążania za apostołami, częściowo są stanami życia dozwolonymi w Piśmie Świętym; ale jednak nie mają charakteru sakramentów z chrztem i wieczerzą Pańską, gdyż nie mają żadnego widzialnego znaku ani ceremonii wyświęconej przez Boga”.
Sakramenty wyświęcone przez Chrystusa Pana naszego w Ewangelii to: Chrzest i Eucharystia (Komunia, Wieczerza Pańska).
Akty powszechnie nazywane sakramentami, ale nie zaliczane do sakramentów Ewangelii to bierzmowanie, święcenia kapłańskie (zwane również święceniami), spowiedź i rozgrzeszenie, święte małżeństwo i namaszczenie chorych (zwane także uzdrowieniem lub namaszczeniem).
Aby można było uznać sakrament za ważny, zarówno właściwa forma, jak i materia muszą być obecne i należycie używane. Forma jest specyficzną werbalną i fizyczną czynnością liturgiczną związaną z sakramentem, podczas gdy materia odnosi się do istotnych przedmiotów materialnych (np. wody podczas chrztu, chleba i wina w Eucharystii itp.). To samo w sobie nie wystarcza, aby zapewnić ważność, musi również istnieć właściwa intencja ze strony szafarza, a gdy sakrament jest sprawowany osobie dorosłej, minimalnym wymogiem jest, aby przyjmujący nie stawiał przeszkód na drodze otrzymania łaski od Pana.
Pytanie, kogo należy uważać za szafarza „ważnego” sakramentu, doprowadziło do poważnych rozbieżności opinii wewnątrz anglikanizmu. Jest jasne, że w nagłych wypadkach każdy świecki może udzielić chrztu. To, czy diakon może zawrzeć małżeństwo, zależy od prowincji. Teoria, aby zostać ważnie wyświęconym, duchowieństwo anglikańskie musi być wyświęcone lub konsekrowane przez biskupów, którzy własną konsekrację odnoszą do sukcesji apostolskiej rozumianej jak w rzymskim katolicyzmie, była zawsze stanowiskiem mniejszości.
Anglikanie są również podzieleni co do skutków działania sakramentów. Niektórzy mają poglądy podobne do rzymskokatolickiej teorii ex opere operato, w świetle której skuteczność ich udzielania przez Chrystusa jest obecna zawsze, ilekroć zostanie dokonana czynność sakramentalna (obrzęd) przez uprawnionego szafarza sakramentu, bez względu na jego osobistą świętość (czy jej brak). Artykuł XXVI (O niegodności szafarzy, która nie przeszkadza w działaniu sakramentu) stwierdza, że „służenie Słowu i Sakramentom” nie jest dokonywane w imieniu szafarza, „ani skutek obrzędu Chrystusa nie jest odbierany przez ich niegodziwość”, ponieważ sakramenty mają swój skutek „z powodu intencji i obietnicy Chrystusa, chociaż służą im źli ludzie”. Podobnie jak w teologii rzymskokatolickiej, wielkie znaczenie ma godność lub niegodność odbiorcy. Artykuł XXV w anglikanizmie i artykuł XVI w metodyzmie stwierdza: „I tylko w tych, którzy godnie przyjmują [sakramenty], mają one korzystny skutek i działanie; ale ci, którzy je przyjmują, niegodnie kupują za samych siebie potępienie” i artykuł XXVIII na temat Wieczerzy Pańskiej stwierdza „dla tych, którzy słusznie, godnie i z wiarą przyjmują to samo, Chleb, który łamiemy jest przyjmowaniem Ciała Chrystusa”. W adhortacjach do obrzędu modlitewnego godny komunikujący ma obowiązek przygotować się przez rachunek sumienia, pokutę i poprawę życia, a przede wszystkim pobudzić w sobie miłość do bliźnich, a ci, którzy nie są do tego zdolni ostrzega się, by nie przyjmowali sakramentu.
Literatura:
1. https://www.churchofengland.org/prayer-and-worship/worship-texts-and-resources/book-common-prayer/articles-religion#XXV
2. S. Sykes, Anglican Standards: 2 Articles and Homilies". The Study of Anglicanism. In. J. Booty (Ed.), 1988, 141.
3. Ph. Seddon, Word and Sacrament. In: I. Bunting (ed.). Celebrating the Anglican Way, 1996, 100-101.
4. "Join us in Daily Prayer, Article XXV". The Church of England. Retrieved 4 January2020.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz