Ty, który miliony gwiazd zapaliłeś,
Pośród ciemności wznieć blask wiary Twej.
Tyś naszym światłem, co strzeże i chroni,
By trwał w pokoju i ciszy nasz sen.
Dziękuję za dzień ten, który już gaśnie,
Co z Twoich rąk dzisiaj dany był nam.
Przebacz nam to, co w nim zaniedbaliśmy,
Wybacz nam zło naszych rąk, naszych słów.
Dziękuję za radość Twą w naszych sercach,
Bo Ty zmieniłeś w wesele nasz trud.
Pomóż nam znieść każdy ból, każdy ciężar,
Co dobre dla nas jest, Ty tylko wiesz.
Dziękuję za ludzi, co nas wspierają,
W trudach tej drogi, co mamy ją przejść.
Pomóż nam jutro być stale przy sobie,
W słabych i małych daj nam poznać się.
Ty, który miliony gwiazd zapaliłeś,
W tym mrocznym świecie zachowasz swój blask.
Tyś Ojcem naszym, co strzeże i chroni,
Rozświetl ciemności, co mieszkają w nas.
Ta współczesna pieśń wieczorna jest znana wielu od czasu jej pierwszego śpiewania na obozie narodowym organizacji dla dzieci i młodzieży FDF w 1981 roku. Biskup Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego Danii Johannes Johansen, autor tekstu, przekazuje w nim klasyczne przesłanie o uwielbieniu i wyznaniu, do którego melodię napisał Erik Sommer.
Ta wieczorna pieśń została umieszczona w duńskiej Księdze Psalmów w 2002 roku (pod numerem 787) i w śpiewniku ewangelickim z 2020 roku (pod numerem 591), ale była już znana wielu dorosłym i dzieciom, ponieważ została napisana w 1981 roku na obóz narodowy organizacji FDF w Julsø. Po niewielkich poprawkach w 1982 roku włączono ją do różnych śpiewników na użytek dzieci i młodzieży i zyskała niesłychaną popularność.
Pieśń można uznać za nowoczesną kontynuację Pieśni porannych i wieczornych Ingemanna, które od czasu ich publikacji w 1837 roku mają duże znaczenie w domu i szkole. Pieśń Johannesa Johansena jest nowa w tonacji językowej, ale dotyczy tych samych tematów: wychwala Boga za Jego stworzenie i wyznaje wiarę w Tego, który jest blisko każdego człowieka ze swoją troską i miłością.
Tekst pieśni otwiera dwa poziomy znaczeniowe. Pierwsza i ostatnia zwrotka budują ramę utworu, która odnosi się do Boga (poziom teologiczny) będącym światłem i Ojcem, „co strzeże i chroni”. Metaforyka światła pełni w Biblii istotne znaczenie i nawiązuje do dzieła Stworzenia (por. 1 Mż 1,3; Ps 36,10; Ps 119,105; Dan 2,22; J 1,5; 1J 1,5). Bóg rozprasza mroki grzechu, daje nam wyciszenie i pokój, co zostaje sformułowane na początku pieśni i niejako podkreślone na jej końcu. Kompozycja poziomu teologicznego uwydatnia Boga jako Początek i Koniec (por. Iz 44,6; Obj 1,8; 21,6; 22,13), jako nadzieję świata w jasności (por. Iz 60,1; Dz 13,47; 1P 2,9). Zwrotki II-IV budują poziom, w centrum którego stoi człowiek ze swoimi słabościami i trudem codzienności (poziom antropologiczny). Dynamika tekstu (zmiany podmiotu lirycznego z 1 osoby liczby pojedynczej (ja) na 1 osobę liczby mnogiej (my)) i liczne odwołania do Boga pokazują niestałość i wewnętrzne rozdarcie natury ludzkiej. Żyjąc w grupie, człowiek wciąż poszukuje obecności Stwórcy i Jego wsparcia.
W drugiej zwrotce dziękujemy za miniony dzień; a dziękczynienie jest natychmiast łączone z modlitwą o przebaczenie za niepowodzenia i zło, które człowiek nieuchronnie popełnia (porównaj z drugą zwrotką pieśni Jestem zmęczony i idę odpocząć, gdzie śpiewa się: „Czy dzisiaj, drogi Boże, zgrzeszyłem przeciwko Twoim przykazaniom”, gdzie ludzka porażka nie jest rzeczą oczywistą). Uwielbienie i spowiedź są więc preludium do pieśni w tej zwrotce. W trzecim i czwartym wersie jest mowa o naszych słabościach, grzechach. Swoista prośba o wybaczenie odnosi się do kilku wymiarów: zaniechania w myślach, uczynkach i mowie.W trzeciej zwrotce dziękujemy za radość w sercu, która uczyniła z naszego życia wesele. Po dziękczynieniu następuje modlitwa o siłę, by nieść ciężary i cierpienia, które niesie z sobą życie. Z dziecięcą ufnością wyznajemy, iż Bóg stanowi źródło naszej radości. W ostatnim wersie pobrzmiewa modlitwa Ojcze nasz: Niech się dzieje Twoja wola jako w niebie, tak i na ziemi.
W czwartej zwrotce dziękczynienie Bogu odnosi się do ludzi, którzy pomagali w trudnych chwilach, a po dziękczynieniu następuje modlitwa o pomoc „połączonym”, wskutek czego otwiera się perspektywa eklezjologiczna. Kościół jest przedstawiony jako zbór ludzi, którzy pomagają sobie. I wreszcie modlitwa, aby Bóg spotkał się z nami w tych, którzy potrzebują pomocy. Może przyjść na myśl przypowieść o miłosiernym Samarytaninie (Łk 10,30-37).
Pieśń kończy się, tak jak się zaczęła, uwielbieniem i wyznaniem. Miliony gwiazd wszechświata świadczą o Bożej mocy przezwyciężenia ciemności. W tym swoistym psalmie rozbrzmiewa wyznanie Boga jako ojca, który strzeże, pielęgnuje i ma moc rozjaśniania ciemności, którą ludzie sami wywołują.
Melodia Erika Sommera podkreśla swoją niemal dziecięcą niewinnością jej bliski związek z tekstem. Rozwija się w powolnym tempie powtarzającego się prostego rytmu i spokojnych harmonicznych dźwiękach. Wyraża błogi spokój wieczoru, a w trzeciej linijce każdej zwrotki otwiera się na światło i boskość.
Pieśń została zaśpiewana w kościele zamkowym Christiansborg na pogrzebie księcia Henryka (małżonka Jej Królewskiej Mości Małgorzaty II Duńskiej) 20 lutego 2018. Jej Królewska Mość wybrała ją jako akt swojej miłości do zmarłego. Od tego czasu przeżywa swój renesans. Wielu duńskich artystów (m.in. Stine Bramsen, Lene Siel, Philip Faber) wpisało ją w swój repertuar. Utwór doczekał się w ostatnich latach tłumaczeń na wiele języków świata. Tłumaczenie na język niemiecki („Du, der Millionen von Sternen gezündet”) autorstwa Nis-Edwina List-Petersena powstało w Sylwestra 2019. Moje tłumaczenie na język polski jest pierwsze. Mam nadzieję, że poruszy Państwa serca i zachęci do śpiewania, które zbuduje pewnego rodzaju pomost między duńskimi luteranami, a nami.
Literatura:
1. https://www.hojskolesangbogen.dk/om-sangbogen/historier-om-sangene/d/du-som-har-taendt-millioner-af-stjerner/
2. Den Danske Salmebog, 2002, nr 787.
3. Højskolesangbogen, 2020, nr 591.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz