Menno Simons

Menno Simons (1496-1561)

Menno Simons to niderlandzki reformator religijny, jeden z głównych przedstawicieli pacyfistycznego anabaptyzmu, założyciel mennonitów.

W młodości stracił brata w czasie starć między katolikami a anabaptystami. Początkowo zwolennik doktora Marcina Lutra i Marcina Bucera. W 1536 roku poparł ruch anabaptystów z uwagi na kwestię chrztu dzieci. Data jego ponownego chrztu pozostaje nieznana.

Menno Simons wkrótce zyskał wielką reputację w ruchu baptystów. Ze względu na częste podróże po całym regionie holendersko-północno-niemieckim i rozległą twórczość literacką jego wpływ na młody ruch stał się tak silny, że anabaptyści z Holandii i Północy Niemiec wkrótce stali się znani jako mennonici. Pierwsze udokumentowane użycie tego terminu znajduje się około 1544/45 w fryzyjskim kodeksie policji. Początkowo jako obca nazwa, pojęcie to było coraz częściej przyjmowane jako samo przez siebie oznaczane przez zbory anabaptystów w Holandii północno-niemieckiej, a później również w Szwajcarii południowo-niemieckiej. Badacz baptystów William Esteb podzielił historię ruchu baptystów na trzy okresy „przed Menno Simons, pod Menno Simons i po Menno Simons”. Szczególną zasługą Menno Simons było zebranie i organizacja rozproszonych anabaptystów w czasach prześladowań. Ogromne znaczenie dla rozwoju i dalszego rozwoju mennonitów miała publikacja Menno Simona The Foundation Book (właściwie The Foundation of Christian Teaching), opublikowana w 1540 r. Innym dobrze znanym dziełem Menno Simonsa jest medytacja psalmu 25 z 1539 roku, w który wplótł własną historię życia. Nawiązując do starotestamentowej tradycji ogłosił Kościół „społecznością świętych” (congregatio sanctorum), co było przejawem antyklerykalizmu i negacją stosunków panujących w kościele katolickim.

Menno Simons wcześnie odwrócił się od gwałtownych anabaptystów, takich jak anabaptyści w Münster i późniejsi Batenburgerzy, a także od mesjanistycznego Davida Jorisa. Opublikował książkę "O właściwej wierze chrześcijańskiej i jej potędze" w 1541, Która została pośrednio skierowana przeciwko baptystom wokół Davida Jorisa. W ten sposób Simons ustabilizował wciąż młody ruch północnoeuropejskich anabaptystów i stworzył sposób na odejście od wszelkich form wojowniczych i apokaliptycznych, które są nadal charakterystyczne dla dzisiejszego ruchu anabaptystycznego. Świadomie podążał także za pacyfistyczną linią wczesnych anabaptystów ze Szwajcarii i Południowej Niemiec.

W 1542 przybył do mennonitów osiedlonych na dzisiejszym terytorium Polski w celu rozstrzygnięcia sporu religijnego.

Ważna była także religijna rozmowa Menno Simonsa ze zreformowanym teologiem Janem Łaskim, która odbyła się w East Frisian Emden pod koniec stycznia 1544 roku. Chociaż obie strony nie mogły się zgodzić, obie rozdzieliły się przyjaźnie. Jednak utrzymujące się różnice teologiczne doprowadziły do coraz bardziej osobistego sporu w kolejnych latach.

Chociaż Simons był jednym z pokojowych anabaptystów, cesarz Karol V przygotował edykt w grudniu 1542, po którym każdemu, kto poparł Menno Simonsa lub który był właścicielem lub rozpowszechniał jego pisma, grożono karą śmierci. Ponadto na jego głowie zawieszono nagrodę w postaci 100 złotych guldenów. Edyty zostały bezwzględnie wprowadzone w życie. W Groningen w kwietniu 1545 roku spłonął mężczyzna, ponieważ sześć lat wcześniej został ochrzczony przez Menno Simonsa.



Literatura:

1. J. C. Wenger: Die dritte Reformation. Kurze Einführung in Geschichte und Lehre der Täuferbewegung. Aus dem Amerikanischen übersetzt von Reinhard Grossmann. Oncken, Kassel 1963, S. 43ff.

2. E. Behrends, Taufgesinnte um und in Lübeck, In: Der Wagen, 1954, 61-67.