Marcin Luter w cytatach

Reformatorskie przebudzenie jest dramatycznym procesem osobowo ś ciowym, ch ę ci ą zmierzenia si ę z kwesti ą wiary zgodnie z w łasnym sumieniem, a nie apriorycznie narzuconymi prawidłami. To transformacja, której celem jest w pełni świadome indywiduum postrzegające Boga przez pryzmat Pisma. Ulrich Gäbler (szwajcarski ewangelicki teolog reformowany) wskazuje na wczesne silne piętno Erazma z Rotterdamu u Huldrycha Zwingliego. Poglądy, postulaty i opcje Erazma, dotyczące chrześcijańskiego życia religijnego i moralnego oraz współczesnej Erazmowi kultury, tworzą raczej rozbudowaną i wyrazistą tendencję niż doktrynę, nie mają bowiem ani dostatecznej kompletności, ani dostatecznej spójności, brak im też wyraźnych cech reformatorskiego programu, np. jednoznaczności i stanowczości. Erazmianizm jest takim pojmowaniem chrześcijaństwa, które akcentuje nie treści teoretyczne i dogmatyczne, lecz moralne i praktyczne, tzn. traktuje chrześcijaństwo nie tyle jako doktrynę, ile jako sposó...

Heidelberg, stare miasto. Foto: K. Basiński Dzieła Arystotelesa zostały przybliżone filozofom średniowiecznym przede wszystkim przez Boecjusza, który przetłumaczył niektóre prace Arystotelesa na język łaciński, oraz dzięki filozofom arabskim, takim jak Awerroes. Znajomość jego pism rozpowszechnia się w XIII wieku. Tomasz z Akwinu zastosował metafizykę Arystotelesa do swoich rozważań nad delikatną równowagą między wiarą a wymogami umysłu. Marcin Luter polemizuje w swych 12 tezach z arystotelizmem ( a tym samym po ś rednio ze ś redniowieczn ą scholastyk ą)  podczas dysputy Heidelberskiej. Łaciński oryginał tekstu znajduje się w Edycji Weimarskiej: WA 1,355 i nie jest uzupełniony komentarzem. Teza 29: Kto chce filozofować w Arystotelesie bez przeszkód, musi najpierw stać się głupcem w Chrystusie. Teza 30: Tak jak tylko ten, kto dobrze zna zło pożądania seksualnego, jeśli jest w związku małżeńskim, może dobrze filozofować, jeśli jest głupcem, tj. jeśli jest chrześcijaninem. Te...

Sukces ruchu reformacyjnego zależał od konkretnej sytuacji politycznej danego regionu (księstwa, wolne miasta Rzeszy, regiony związkowe itp.). Bez względu kto i w jaki sposób sprawował władzę, decydował ostatecznie o przyjęciu bądź odrzuceniu nauk protestanckich, dlatego też poszczególne Kościoły ewangelickie propagowały zupełnie inne wizje państwowości, zgodnie z wytycznymi aktualnie wybranej lokalnej władzy, wspierając tym samym rozwój regionalny. Reformacyjny Kościół tradycji Marcina Lutra wspierał ustrój książęcy a jego struktury na terenie Niemiec przypominały z czasem coraz bardziej tzw. kościoły krajowe (Landeskirche). Rola panujących znacznie wzrosła w ramach podpisanego w Augsburgu pokoju religijnego (1555) - to oni mogli wybierać i narzucać swoim poddanym wybór wyznania, niezależnie od woli cesarza. Ale luteranizm nie powinien być kojarzony z quasi-władzoukładnym odłamem chrześcijaństwa. Po pierwsze, ewangelicyzm stawiał przed władcami zupełnie nowe zadania, ja...

Bazylika św. Piotra na Watykanie, zbudowana w renesansie Za papieży renesansu uznaje się tych, których pontyfikat przypada pomiędzy okresem panowania Mikołaja V i Leona X (w nawiasie podano lata pontyfikatu): Mikołaj V (1447-1455) - wprowadził ducha renesansu do Rzymu. Planował ozdobić Watykan nowymi dziełami godnymi stolicy chrześcijańskiego świata. Rozpoczął jednak praktycznie, od wzmocnienia ufortyfikowania miasta, uporządkowania i wybrukowania głównych ulic oraz poprawy zaopatrzenia w wodę – odbudował akwedukt Aqua Virgo. Na jego zlecenie wykonano również przeróbki w Pałacu Laterańskim (freski autorstwa Fra Angelico). Jednakże najbardziej zaangażował się w przebudowę Watykanu, gdzie przeniósł siedzibę papieską z Pałacu Laterańskiego. Dobudowano m.in. skrzydło pałacu oraz prywatną kaplicę ozdobiona freskami Fra Angelico przedstawiającymi sceny z życia św. Wawrzyńca i św. Stefana. W czasie trwania pontyfikatu Mikołaja V rozpoczęto renowację i przebudowę Bazyliki św. Piotra. Dzi...

Heidelberg, stare miasto widziane z tzw. Drogi Filozofów. Foto: K. Basiński 26 kwietnia 1518 roku doktor Marcin Luter wziął udział w Dyspucie Heidelberskiej, na której przedstawiciele zakonu augustiańskiego rozmawiali o teologii scholastycznej. Tez Heidelberskich jest w sumie 40, lecz tylko pierwsze 28 dotyczy teologii, pozostałe zaś omawiają kwestie filozoficzne. Zdaniem wielu teologów tezy heidelberskie mają o wiele większe znaczenie niż słynne 95 tez z 31.10.1517. Oto proponowane ich tłumaczenie wg Bogumiła Jarmulaka (2009). Oryginał łaciński znajduje się na kartach Edycji Weimarskiej (Weimarany, WA): WA 1,353-374. Teza 1: Prawo Boże, choć jest najświętszą nauką życia, nie może doprowadzić człowieka do sprawiedliwości, lecz raczej stoi temu na przeszkodzie.   Komentarz: Wyraźnie mówi o tym apostoł w Liście do Rzymian 3,21: „Ale teraz niezależnie od zakonu [prawa] objawiona została sprawiedliwość Boża”, co św. Augustyn w dziele pod tytułem "O duchu i literze" (De Spiri...

67 - Odpust zachwalany przez kaznodziejów jako „wielka łaska”, można do pewnego stopnia tak właśnie rozumieć, gdyż oznacza on wielki interes. 68 - W porównaniu jednak do łaski Bożej oraz czci krzyża jest on najmniejszą z łask.