Sermon von dem heiligen hochwürdigen Sakrament der Taufe

Marcin Luter napisał w 1519 roku trzy kazania: o pokucie (TUTAJ), o chrzcie i o Sakramencie Ołtarza, by wyjaśnić, czym jest sakrament. Wittenberski Reformator krytykuje jego koncepcję jako czegoś, co przynosi przerażonemu sumieniu pociechę, jak rozumiał to Kościół Powszechny. W 1519 roku doktor Luter jest daleki od precyzowania swojej sakramentologii (nauki o sakramentach).

W „Kazaniu o Najświętszym Sakramencie Chrztu” (Sermon von dem heiligen hochwürdigen Sakrament der Taufe, WA 2, 727-737) są poruszane trzy aspekty: znak (signum), znaczenie i aspekt wiary. Poprzez „znak” wittenberski profesor teologii rozumie śmierć starego, grzesznego człowieka i jednoczesne jego duchowe odrodzenie. Oba znaczenia realizują się podczas chrztu w sposób niepełny, niedoskonały. Dopiero podczas śmierci i zmartwychwstania można mówić o ich całkowitym urzeczywistnieniu. Chrzest nie „zmywa” grzechu pierworodnego. Grzech ten pozostaje w człowieku. Chrzest jako sakrament nie jest bez znaczenia, bo dzięki niemu buduje się przymierze z Bogiem, w którym Stwórca zobowiązuje się nie liczyć win grzesznikowi i uznaje staranie człowieka w walce z grzechem. Zależność pomiędzy znakiem, a znaczeniem chrztu, jak też jego ważność na całe życie opisuje jedynie wiara, dzięki której znaczenie sakramentu wg Marcina Lutra odgrywa kluczową rolę.  Reformator odrzuca formułę ex opere operatio (łac. „na podstawie dokonanej czynności”) oznaczającą, że sakrament jest skuteczny poprzez sam fakt jego udzielenia, niezależnie od pobożności udzielającego oraz przyjmującego sakrament.

Literatura:

S. Schmidtke, Sermon von dem heiligen hochwürdigen Sakrament der Taufe. In: V. Leppin, G. Schneider-Ludorff (Hrsg.), Das Luther-Lexikon, 2015, 637-638.