Sermon von der Betrachtung des heiligen Leidens Christi

„Kazanie o kontemplacji świętego cierpienia Chrystusa” (Sermon von der Betrachtung des heiligen Leidens Christi) powstało w czasie Wielkiego Postu w 1519 roku i ma na celu pouczać wiernego do prawdziwej pobożności pasyjnej. Doktor Luter porusza się w nim między średniowieczną tendencją do rozumienia pokuty jako procesu wewnętrznego, o czym pisał Bernard z Clairvaux (1090-1153), a powszechnymi w XVI wieku praktykami uzewnętrzniania indywidualnego pokutowania poprzez pielgrzymki, modlitwy w wyznaczonych kościołach, kupno listu odpustowego itd. Kontemplacja świętego cierpienia Chrystusa porusza indywidualnie każdego wiernego do współodczuwania tych cierpień, tak jak gdyby miał on cierpieć z Chrystusem (WA 2, 137,23). Pogłębiona teologia grzechu jako nauka o tym występku (hamartiologia) pobudza automatycznie wiernego do medytowania Pasji Chrystusa. To droga, na które człowiek zaskakuje samego siebie i odkrywa Chrystusa cierpiącego za jego grzechy (WA 2, 138,15-22). Punktem kulminacyjnym przerażenia nad własnymi grzechami  stanowi wg Marcina Lutra Wielki Piątek, który nie jest celem samym w sobie. Jest nim Dzień Zmartwychwstania (Niedziela Wielkanocna) i związane z nią uwolnienie od grzechu i usprawiedliwienie. Mistycznie ujmując to proces destrukcji tego wszystkiego, co w człowieku pobudza myśli o nim samym. Kazanie dokumentuje niejako transformację filozofii mistycznej u Lutra do reformatorskiej Nauki o Usprawiedliwieniu i właśnie to przyczyniło się do jego popularności. Doczekało się ono wielu wydań w okresie wczesnoreformacyjnym, w którym Reformator był przedstawiany nie tylko jako krytyk Kościoła, lecz również jako pisarz nawołujący do wewnętrznej  pobożności. „Kazanie o kontemplacji świętego cierpienia Chrystusa” można znaleźć w WA 2, 136-142.

Literatura:

V. Leppin, Sermon von der Betrachtung des heiligen Leidens Christi. In: V. Leppin, G. Schneider-Ludorff (Hrsg.), Das Luther-Lexikon, 2015, 641-642.