Pietyzm w latach 1670-1780
Teologicznie pietyzm postrzega siebie jako refleksję nad głównymi problemami Reformacji, które jednak uległy zmianie poprzez włączenie innych wątków tradycji w specyficzny sposób. Pobożny podmiot staje się przedmiotem ruchu pietystycznego, doktrynalna czystość i jedność kościelna odgrywają drugorzędną rolę. Ruch pietystyczny w Niemczech uległ wielu zmianom od czasu jego powstania w drugiej połowie XVII wieku: od klasycznego pietyzmu okresu baroku, przez późny pietyzm końca XVIII i początku XIX wieku, ruchy odrodzenia XIX wieku, ruch wspólnotowy do ruchu ewangelicznego w drugiej połowie XX wieku. Krytykę struktury kościelnej w obrębie pietyzmu definiuje radykalny pietyzm w postaci separatyzmu dążącego do wyodrębnienia się z kościoła państwowego. Pietyzm powstał z poczucia braku pobożności, nieodpowiedniego stylu życia chrześcijańskiego i pragnienia weryfikacji osobistej wiary. Teologicznie odpowiada on na napięcie i traumę wojny trzydziestoletniej, zmieniając ją w czytanie Biblii ...