„Z miłości do Prawdy i gorliwości jej rozpowszechniania….” – „Amore et studio elucidandae veritatis…”, czyli dalej o 95 tezach Doktora Lutra

95 Tez - pierwsza strona.

Nie zachował się ani rękopis tez Lutra, ani ich wittenberskie wydanie w postaci plakatu. Ulotka z tekstem podzielonym na dwie kolumny została wydana w 1517 roku przez Hieronima Höltzela w Norymberdze. Kolejne wydrukowano w Lipsku (Melchior Lotter). 95 tez podzielono w nim na trzy grupy po 25 a na końcu występuje 20 tez. Wydanie książkowe tez opublikował Adam Petri w Bazylei pod tytułem: „Disputatio pro declaratione virtutis indulgentiarum.”

Prawdopodobnie jeszcze przed Bożym Narodzeniem 1517 Kaspar Nützel z Norymbergii przetłumaczył tezy Doktora Lutra na język niemiecki, jak podaje list Christopha Scheurlsa z 8 stycznia 1518. To najwcześniejsze niemieckie tłumaczenie znane jest jedynie z relacji, bibliograficznie nie można tego potwierdzić. Najstarszy druk tez po niemiecku pochodzi z 1545 roku (przedruk Berlin 1892). Po nim, znane jest tłumaczenie Justusa Jonasa z 1555 a także opracowanie Filipa Melanchtona z 1557 (nie jest uważane za bardzo wierne oryginałowi). Ponadto, w bibliotece uniwersyteckiej w Eichstätt znajduje się rękopis 95 tez z częściowym ich tłumaczeniem, napisanym między 1518 a 1525 rokiem.

Literatura:

1. V. Leppin, Die Reformation, 2017, 21-23.

2. K. H. Keller, Zu einer frühen volkssprachlichen Übertragung von 30 der 95 Thesen Luthers. In: Entwicklungen und Bestände – Bayerische Bibliotheken im Übergang zum 21. Jahrhundert, 2003, 175.

3. W. Marchewka, M. Schwibbe, A. Stephainski: Zeitreise. 800 Jahre Leben in Wittenberg / Luther. 500 Jahre Reformation, 2008, 39.

4. M. Heine (31. Oktober 2017): 95 Gründe, warum bis heute keiner Martin Luther entkommt .