Marcin Luter w cytatach

Andreas Bodenstein zwany Karlstadtem, rycina z 1534 roku Zmiany reformatorskie, które Karlstadt zaplanował w Wittenberdze pod koniec 1521 roku, a następnie wdrożyły w styczniu 1522 roku, obejmowały kwestię usunięcia obrazów z kościołów. Karlstadt uważał, że Prawo (Zakon) Starego Testamentu (Wj 20:1-6) musi obowiązywać także chrześcijan. Kiedy w grudniu 1521 roku potajemnie przebywał w Wittenberdze z Wartburga, Luter był początkowo pod wrażeniem zmian. Aby zakończyć zamieszki lutowe 1522 roku, rada miejska zwróciła się o pomoc do Marcina Lutra, który wbrew radom elektora Fryderyka III Mądrego opuścił zamek Wartburg i w marcu 1522 wygłosił kazania Invokavit ( TUTAJ ). Skrytykował w nich realizację idei reformacyjnych przez Karlstadta, ponieważ nie okazywał on szacunku słabym. Jednocześnie Luter przywrócił dawne formy kultu i wprowadził zakaz głoszenia kazań przez Karlstadta, a także cenzurę i konfiskatę jego pism przez uniwersytet. Rozczarowany Lutrem Karlstadt wycofał się z uniwersytetu...

Dekada Lutra rozpoczęła się 21 września 2008 i zakończyła 31 października 2017, w 500. rocznicę opublikowania swoich tez przez Marcina Lutra. W końcu przez 500 lat mężczyźni – a to przede wszystkim historycy Kościoła – interesowali się niemal wyłącznie mężczyznami Reformacji. Czy nie było kobiet Reformacji? Pierwsza przyszła mi na myśl Katarzyna von Bora. Jest tak znana jak sam Marcin Luter i przez wieki uważana była za wzór do naśladowania dla żony pastora. Ale w XVI wieku i później było wiele innych kobiet, którym przekonania reformacyjne były bliskie ich sercom. Świadomość, że kobiety stanowią istotną część Jubileuszu Reformacji, wynika między innymi z teologii feministycznej. Po pierwsze, od lat 70-tych XX wieku badaczki Starego i Nowego Testamentu sprawiły, że kobiety stały się widoczne w Biblii. W najnowszej edycji Biblii Lutra 2017 „słynna” apostołka Junia w Liście do Rzymian (16,7) wreszcie znów jest kobietą. W XIII wieku apostołka Junia została mianowana apostołem Juniasem. Je...

Gotowana baranina. Foto: Beszamel.pl Gotowana baranina: Pokroić skruszałe mięso baranie siekierką lub nożem i faszerować je słoniną. Położyć do garnka i polewać je bulionem wołowym albo z kapłonów (wykastrowanych i specjalnie utuczony młodych kogutów) i podgrzewać na lekkim ogniu. Dodać nieco octu winnego i szczyptę soli – wtedy smakuje jak dziczyzna. Albo namaczać białym chlebem z dodatkiem mięty, pieprzu i dwóch pokrojonych wcześniej cebul – wtedy ma smak baraniny. Podawać na ciepło. E. Strauchenbruch, Luthers Küchengeheimnisse, Leipzig 2015, 85.

Prawdopodobne miejsce spalenia Jana Husa w Konstancji. Foto: K. Basiński Janowi Husowi przypisuje się powiedzenie: O, sancta simplicitas – O, święta naiwności – ponoć wypowiedziane przez niego na stosie, a odnoszące się do starszej kobiety, która pobożnie pomagała podkładać chrust pod jego stos. Ponadto Hus używał też często zaczerpniętego z 3 Księgi Ezdrasza (3,12) zdania Veritas omnia vincit (prawda wszystko zwycięży), które dostało się w skróconej formie na flagę czechosłowackich oraz czeskich prezydentów. Sztandar prezydenta Czech ze słowami: Prawda zwycięży  Literatura: 1. E. Michálek, K novým pohledům na dávné heslo Pravda vítězí. „Naše řeč”, 1994 (4), 219-220. 2. Z. Soušek, Knihy tajemství a moudrosti. Wyd. II. Praha: Vyšehrad, 1998, 189.

1. Prόby reformy Kościoła w Anglii A) Rozwiązanie kleru, augustyńskie rozumienie Kościoła w drodze z Anglii do Czech - John Wycliffe (1329-1384) a) Teolog na uniwersytecie w Oksfordzie b) Inicjator pierwszego przekładu Pisma Świętego na język angielski, tzw. Biblia Wycliffe’a c) Biblia jako Lex Dei (Prawo Boże), instrukcja życia d) Kościół jako numerus praedistinatorum (liczba predestynowanych) i jako wspólnota ubogich e) Urząd papieski jest antychrześcijański ze względu na bogactwo f) Sprzeciw wobec nauki i transsubstancjacji (przeistoczeniu), niemoralności i żądzy władzy wśród duchownych g) Ruch klasztorny jest w sposób nieodwracalny zepsuty h) Urzędy kościelne i sakramenty są nieważne z powodu niemoralności księży i) Odrzucił pojęcie czyśćca, był przeciwny celibatowi, pielgrzymkom, sprzedaży odpustów i kultowi świętych j) Zainicjował ruch lollardów, wędrownych kaznodziejów Pisma Świętego, którzy dalej szerzyli jego idee - Papież Grzegorz XI wydał pięć bulli potępiający...

F. Hottenroth, Pogrom Żydów w 1096 roku, rycina z 1875 roku 1. Pierwsza krucjata Począwszy od XI wieku, Żydów coraz częściej przedstawiano nie tylko jako wrogów „prawdziwej wiary” czyli chrześcijaństwa, ale także jako krajowych sojuszników zewnętrznych wrogów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. To poważnie zagroziło wcześniejszej względnej tolerancji. Gminy żydowskie w Spirze, Wormacji i Moguncji utworzyły stowarzyszenie miejskie. Byli znani w całej Frankonii ze swojej znajomości zagadnień religijnych. Współżycie z chrześcijańską większością ludności cechowało się – pomimo okazjonalnych resentymentów, dyskryminacji i represji – pewną „bezstronnością”, jak to ujął historyk Friedrich Lotter. W 1007 roku kalif Al-Hakim podbił Jerozolimę, niszcząc Bazylikę Grobu Świętego i wiele innych kościołów w Ziemi Świętej. Chociaż podejmował także działania przeciwko synagogom, we Francji mówiono: Ta „ogromna zbrodnia” była spowodowana „niegodziwością Żydów” (Radulphus Glaber). Więc zostali teraz wy...