Kościół miejski (Stadtkirche St. Marien) w Wittenberdze, miejsce wygłoszenia kazań Invocavit |
Jako kazania Invocavit (niem. Invocavitpredigten) określa się cykl ośmiu kazań wygłoszonych przez księdza Marcina Lutra codziennie począwszy od 9 marca 1522 roku (niedzieli Invocavit, pierwszej niedzieli czasu pasyjnego) do kolejnej niedzieli (Reminescere) po jego powrocie z zamku Wartburg do Wittenbergi.
Z powodu nieobecności doktora Lutra - który zawsze był postacią integrującą w różnych ruchach reformacyjnych w Niemczech - Reformacja w Wittenberdze zradykalizowała się. Andreas Karlstadt odprawił nabożeństwo bez ornatu w języku niemieckim oraz Wieczerzę Pańską w obu formach, z chlebem i winem dla „świeckich”, a także usunął wszystkie obrazy z kościoła.
To, co dziś wydaje się zwyczajnym nabożeństwem ewangelickim, było dla wielu wittenberczyków całkowicie przytłaczające, ponieważ mieli wrażenie, że bez „właściwej” mszy, znanych obrazów odpowiednio ubrany kapłan był bezbronnie wystawiony na działanie diabła. W związku z tym doszło do zamieszek w mieście, które spowodowały, że Marcin Luter opuścił Wartburg wobec oporu elektora Fryderyka III Mądrego, aby uspokoić sytuację w Wittenberdze.
Kazania Invocavit wygłoszono od 9 do 16 marca 1522 w kościele miejskim (Stadtkirche St. Marien). Ks. Luter krytykuje w nich reformatorskie działania Andreasa Karlstadta i zachęca do rozwagi w kwestiach liturgicznych. Pierwsze trzy można opisać w skrócie:
Pierwsze kazanie - w niedzielę Invocavit 1522 (WA 10 III,1-13):
1. Wprowadzenie: Pod koniec życia każdy jest odpowiedzialny za prawidłowe nauczenie się wiary; dlatego chce teraz wyjaśnić pewne zasady.
2. Jesteśmy dziećmi gniewu, więc nie możemy być dumni z naszych własnych decyzji i działań, nie mówiąc już o oczekiwaniu nagrody od Boga.
3. Tylko wiara w Syna Bożego ratuje od potępienia.
4. Musimy także mieć wiarę i czynić siebie nawzajem przez miłość, tak jak Bóg uczynił z nami przez wiarę ... Bóg nie chce słuchaczy ani papug Słowa, ale naśladowców i praktykujących.
5. Co teraz oznacza 4)? Za apostołem Pawłem „wszystko jest dozwolone, ale dlatego nie wszystko jest korzystne”.
6. Główna część sporu: Skoro zniesienie (łacińskiej) Mszy jest zgodne ze Słowem Bożym, to czy ma sens robić to w takim pośpiechu? Dlatego:
a) Czy wszyscy ludzie nie potrzebują dzieciństwa, w którym są czule wychowywani przez matkę z lekkostrawnym jedzeniem? Czy matka prosi swoje dzieci, aby natychmiast dorosły? Wittenberczycy są nadal „dziećmi w wierze i słabymi w wierze.”
b) Czy Luter nie mógł zrobić tego wszystkiego sam dawno temu? Czy nie mógł dawno temu znieść mszy łacińskiej itd.? Co powiedzieliby ci, którzy dopiero co to zrozumieli? Czy nie byliby tak samo przytłoczeni? A potem czy Marcin Luter nie byłby zupełnie sam? Więc czym jest to pochopne (i bezmyślne) działanie, które ma pomóc sprawie (Reformacji)?
Dość mszy, jutro będzie o obrazach (o czym w rzeczywistości będzie mowa dopiero w trzecim kazaniu).
Drugie kazanie - w poniedziałek po niedzieli Invocavit 1522 (WA 10 III,13-20):
Wbrew zapowiedzi nie chodzi o obrazy w kościele.
1. Tylko o połowę krócej niż niedzielne kazanie, Luter najpierw powtarza poprzednie punkty, a następnie zajmuje się daremnością „wymuszonej wiary”.
2. „Nie mogę zajść dalej niż do ich uszu, nie mogę dostać się do jej serca. A ponieważ nie mogę wlewać wiary w ich serca, nigdy nie wolno mi ich zmuszać ani naciskać, ponieważ Bóg czyni to sam i „sprawia”, że żyje w sercach (ludzi) ”.
3. Marcin Luter rozlicza się ponadto ze wszystkimi fanatykami, niezależnie od tego, czy są po stronie protestanckiej, czy papieskiej.
Trzecie kazanie - we wtorek po niedzieli Invokavit 1522 (WA 10 III,21-30):
1. Słyszeliśmy (w pierwszych kazaniach) o „rzeczach, które muszą być… Teraz postępujcie za rzeczami, które… zostały uwolnione przez Boga i które można zachować lub nie”.
2. Na przykład celibat - mnich lub mniszka, którzy nie mogą żyć w celibacie, powinni wziąć współmałżonka.
3. Decydujące jest jednak to, że „na Sądzie Ostatecznym nikt nie może powiedzieć: ktoś coś powiedział, wszyscy to zrobili, a ja po prostu pobiegłem za tłumem! Każda decyzja musi być uzasadniona na podstawie Pisma Świętego. "
4. Dlatego powtarzam: to, czego Bóg nie uregulował, musi pozostać wolne, a niesprawiedliwością jest regulowanie tego, czego Bóg nie uregulował.
5. A teraz do obrazów w kościele: obrazy są niepotrzebne, ale Bóg pozostawił decyzję ludziom, z wyjątkiem jednego punktu: „Obrazów nie wolno czcić!”.
6. Jak można powiedzieć, że Bóg pozostawił decyzję ludziom dotyczącą wizerunków, skoro w drugim przykazaniu jest napisane: „Nie powinieneś tworzyć obrazu dla siebie”? Istnieje również interpretacja, że oznacza to tylko, że nie należy ich czcić, ponieważ Mojżesz również stworzył węża z brązu, który był przechowywany przez wieki i zniszczony dopiero, gdy ludzie zaczęli go czcić. Dlatego Paweł nie zniszczył wizerunków pogańskich bogów w Atenach, ale użył ich jako punktu wyjścia do swojego kazania skierowanego do Ateńczyków.
Kolejne kazania znajdują się na kartach Edycji Weimarskiej (Weimarany, WA):
Czwarte kazanie – w środę po niedzieli Invocavit 1522 (WA 10 III,30-40)
Piąte kazanie – w czwartek po niedzieli Invocavit 1522 (WA 10 III,40-47)
Szóste kazanie – w piątek po niedzieli Invocavit 1522 (WA 10 III,48-54)
Siódme kazanie – w sobotę po niedzieli Invocavit 1522 (WA 10 III,55-58)
Ósme kazanie – w niedzielę Reminescere, 16 marca 1522 (WA 10 III,58-64)
Historia odbioru kazań Invocavit:
1. Szczególne znaczenie kazań Invocavit wiąże się z kierunkiem, jaki Luter nadał Reformacji w Niemczech: „Pokojowa Reformacja, a nie gwałtowna rewolucja.”
2. W kościołach luterańskich kazania Invocavit zapewniają podstawowy schemat rozwiązywania konfliktów: „Przekonaj mocą Słowa Bożego, a nie użyciem siły!”
3. Dzięki kazaniom udało się Lutrowi powrócić na wiodącą pozycja Reformacji w Niemczech po nieobecności na zamku Wartburg i uspokoić zamieszki w Wittenberdze.
Podczas gdy środowe kazanie o obrazach wydrukowano w 1522 roku, to zbiór wszystkich kazań Invocavit opublikowano dopiero w 1523 roku w Strasburgu.
Literatura:
1. Chr. Spehr, Invocavitpredigten. In: V. Leppin, G. Scheider-Ludorff (Hrsg.), Das Luther-Lexikon, 2015, 313-314.
2. Acht Sermone D. Martin Luthers, von ihm gepredigt in der Fastenzeit 9.–16. März 1522. Edition und Einführung von G. Krause. In: K. Bornkamm und G. Ebeling (Hrsg.): Martin Luther. Ausgewählte Schriften. Bd. I, 1983, 271–307.
3. M. Luther, Acht Sermone gepredigt zu Wittenberg in der Fastenzeit. Am Sonntag Invocavit, 9. März 1522. In: K. Aland, (Hg.): Luther deutsch. Die Werke Martin Luthers in neuer Auswahl für die Gegenwart, Bd. IV: Der Kampf um die neue Lehre, 1990, 62-63.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz