Milleryzm

William Miller (1782-1849).

Milleryzm to protestancka tradycja religijna, związana z nauczaniem amerykańskiego farmera Williama Millera, byłego kapitana armii Stanów Zjednoczonych. Cechą wyróżniającą milleryzmu jest wiara w bardzo bliskie powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. Milleryzm jest pojęciem określającym ruch Millera w latach 1831–1844, jednak jego zwolennicy już wtedy sami określali się jako adwentyści. Stąd też prawie wszystkie współczesne Kościoły wywodzące się z tego ruchu znane są właśnie pod tą nazwą.

Miller był przekonany, że w Biblii jest zawarta ukryta data ponownego przyjścia na Ziemię Jezusa Chrystusa i Sądu Ostatecznego. Opierając się na jej badaniu i interpretacji proroctwa zawartego w Księdze Daniela (Dan 8,14) uznał początkowo, że Mesjasz przyjdzie na Ziemię około 1843 roku.

Ten ruch ożywienia religijnego w latach 1831–1844, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, nazwano przebudzeniem adwentowym lub ruchem drugiego adwentu, gdyż jego istotą była wiara w rychłe powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. Na podstawie proroctw z biblijnej Księgi Daniela datę tę wyznaczono na 22 października 1844 roku. Wkrótce ruch zwolenników Millera osiągnął ponad sto tysięcy wyznawców. Wielu sprzedało farmy i porzuciło swoją pracę, koncentrując się na pokucie i głoszeniu Ewangelii.

Brak oczekiwanego pojawienia się Mesjasza 22 października 1844 roku, a także po tej dacie, nazwano wielkim rozczarowaniem. Po rozczarowaniu część wyznawców ruchu uznała obliczenia za błędne, czasem podając inne możliwe daty, a część przypisała im inne znaczenie.

W wyniku rozczarowania wiele tysięcy spośród uczestników ruchu millerowskiego odeszło od niego. Część z nich zwróciła się jednak ku Biblii w poszukiwaniu przyczyn rozczarowania. Wkrótce doszli oni do wniosku, że powyższa data została wyliczona prawidłowo, ale milleryści błędnie zinterpretowali wydarzenia z nią związane. Poszukujący doszli do przekonania, że proroctwo Biblii przepowiadało, iż Jezus nie powróci w 1844 roku, ale że rozpocznie wtedy specjalną służbę w niebie dla tych, którzy idą w Jego ślady. Zinterpretowali oni proroctwo jako wejście Jezusa Chrystusa do miejsca najświętszego niebiańskiej świątyni oraz rozpoczęcie drugiej fazy Jego pośrednictwa w celu ostatecznego oczyszczenia zbawionych z grzechu, zanim powróci na Ziemię. Stąd też zaczęli wyznawać wiarę w arcykapłańską służbę Jezusa Chrystusa w niebiańskiej świątyni, odpowiedniczki dawnej ziemskiej.

Literatura:

1. G. R. Knight, Millennial Fever and the End of the World, Boise, 1993, 305-306.

2. H. Edson, "Experience in the Advent Movement (Incomplete), p. 9. This undated document was apparently not written until many years after this event and was probably influenced by the ideas of later authors. See Fernand Fisel, "Edson's Cornfield 'Vision:' Frisson or Figment?," Adventist Currents, July 1983, 3; for a detailed discussion of the issues. See also Ross E. Winkle, "Disappearing Act: Hiram Edson’s Cornfield Experience," Spectrum 33, no. 1 (2005):46–51 for a more recent perspective.

3. W. Miller, "Letter From Mr Miller—His Position," The Advent Herald and Signs of the Times Reporter, April 10, 1844, 77.