Słynni polscy luteranie - XVI i XVII wiek

Zofia Jagiellonka (1522-1575) - królewna polska i księżniczka litewska, księżna brunszwicka, córka Zygmunta I Starego i  Bony Sforzy, w 1570 roku przeszła na luteranizm i stała się jedyną luteranką w dynastii Jagiellonów;

Jan Firlej (1521-1573) - marszałek wielki koronny, wojewoda krakowski, lubelski i bełski, sekretarz królewski, po 1550 roku stał się luteraninem, potem przeszedł na ewangelicyzm reformowany (kalwinizm);

Stanisław Murzynowski (1528-1553) – pisarz reformacyjny, tłumacz, autor pierwszego przekładu Nowego Testamentu na język polski (1551–1553);

 Jan Kochanowski (1530-1584) – poeta renesansowy, sekretarz królewski (kwestia przynależności nie jest jednoznacznie potwierdzona, istnieje szereg przesłanek (m.in. treść późniejszych utworów, brat Andrzej był luteraninem i studiował w Królewcu), że przynajmniej przez jakiś czas był luteraninem);

Mikołaj Gomółka (1535-1591) - najbardziej znany polski kompozytor XVI wieku;

Świętosław Orzelski (1549-1598) - historyk, pisarz polityczny, mówca, poseł na Sejmy I Rzeczypospolitej, starosta radziejowski, sędzia ziemski kaliski, działacz luterański, zwolennik elekcji Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy;

Mikołaj Sęp-Szarzyński (ok. 1550-1581) - luteranin w młodości. Poeta, jeden z najwybitniejszych polskich twórców XVI wieku. Jego wiersze są najwcześniejszą w Polsce manifestacją baroku w literaturze;

Anna Wazówna (1568-1625) - szwedzka królewna, siostra króla Zygmunta III Wazy;

Anna Wazówna (1568-1625)

Walenty Roździeński (ok.1570- ok.1642) – prekursor hutnictwa na Śląsku, autor poematu kuźniczego "Officina ferreira";

Samuel Dambrowski (1577-1625) - duchowny luterański, superintendent zborów wielkopolskich, a po zniszczeniu kościołów ewangelickich w Poznaniu (1616) przeniósł się do Wilna; tłumacz katechizmów Marcina Lutra na j. polski; autor Postylli chrześcijańskiej oraz Kazania albo wykłady porządne... wznawianych kilkanaście razy w latach 1728-1912, stając się jako tzw. Dambrówka (czasem Dąbrówka) najpopularniejszą księgą religijną polskich ewangelików szczególnie na Śląsku i na Mazurach (a także pośród emigrantów, osiadłych m.in. na Syberii), znajdującą szerokie zastosowanie podczas nabożeństw domowych jeszcze w 1 połowie XX wieku.

Literatura:

1. J. Szturc, Ewangelicy w Polsce. Słownik biograficzny XVI - XX wieku, 1998.

2. J. Domasłowski, Ksiądz Samuel Dambrowski (1577-1625), "Gazeta Wyborcza Poznań", 17.12.2007.