Wieniec adwentowy

Wieniec adwentowy

Wieniec adwentowy wykonuje się z gałązek drzewka iglastego a na nim są umieszczone cztery świece, zapalane kolejno w każdą niedzielę adwentu. Zwyczaj ten ma ewangelickie korzenie. Luterański pastor i nauczyciel, ks. Johann Hinrich Wichern, prowadził w XIX wieku szkołę i przytułek dla sierot. W okresie bożonarodzeniowym chciał stworzyć im rodzinną atmosferę wzorem tej, jaka panowała według ewangelickich podań w domu ks. Marcina Lutra. W I niedzielę adwentu, w 1839 roku, przyszedł mu do głowy pomysł, by wzbogacić wystrój świetlicy. Razem z wychowankami zapalił pierwszą świecę adwentową umocowaną na drewnianym kole o średnicy 2 metrów, by wytworzyć nastrój skłaniający do modlitwy. Następne, mniejsze dwadzieścia cztery świece, podopieczni zapalali każdego dnia do Wigilii, gromadząc się na wieczorny śpiew i modlitwę. Początkowo zielenią ozdabiano ściany. Z czasem drewniane koło przystrojono gałęziami jodły. W 1860 roku Wicherna przeniesiono do Berlina. Odchodząc z Hamburga, pastor zmniejszył liczbę świec do czterech w wymyślonym przez siebie wieńcu.

Tradycja szybko przyjęła się w rodzinach ewangelickich na północy Niemiec. W latach 20-stych XX wieku zwyczaj przyjął się wśród katolików. Na terenach dzisiejszej Polski pojawił się w 1925 roku, początkowo we Wrocławiu. Zwyczaj ubierania wieńca adwentowego kultywowany jest głównie w rodzinach ewangelickich, jednak coraz częściej zdarza się, że ubierają go też katolicy. Dawniej wieńce wykonywano własnoręcznie i z żywych gałązek. Na terenie Warmii i Mazur w I niedzielę adwentu robiono z choiny wianek i przystrajano czerwonymi wstążkami. Następnie umieszczano na nim świeczkę. Po czym zawieszano go pod sufitem. W każdą niedzielę dodawano świeczkę. Czasem wieniec adwentowy zdobiły wstążki różnych kolorów.

W Danii wieńce adwentowe rozpowszechniły się na początku lat 30-stych XX wieku. Tam wieniec wykonuje się z gałązek świerkowych i białych świeczek. Jest dekorowany czerwonymi owocami i wstążkami oraz szyszkami świerku. Na przełomie wieku umieszczano jedną świecę, ale uległo to zmianie pod wpływem napływu trendów z Niemiec i Austrii. W Niemczech wieniec jest także ozdabiany małymi bombkami. W kościele zapalenie wieńca jest dokonywane w uroczysty sposób. Czyni to konkretna grupa przedstawicieli parafian, np.: młodzież, bądź członkowie chóru. W Bawarii wieniec zdobi się czerwonymi wstążkami, jabłkami i szyszkami sosny.

Zapalanie świec wieńca adwentowego oznacza czuwanie i gotowość na przyjście Chrystusa. Wiąże się to z Jego słowami o Nim jako „światłości świata". Pierwsza świeca symbolizuje przebaczenie przez Boga nieposłuszeństwa Adama i Ewy wobec Niego. Świeca zapalana w II niedzielę adwentu stanowi symbol wiary patriarchów Narodu Izraelskiego jako wdzięczność za dar Ziemi Obiecanej. Trzecia świeca odnosi się do radości króla Dawida, który celebruje przymierze z Bogiem, zaś ostatnia - symbolizuje nauczanie proroków, głoszących przyjście Mesjasza. W Wigilię Bożego Narodzenia wszystkie palące się świece stanowią symbol bliskości „przyjścia" Chrystusa. Światło świec w wieńcu oznacza nadzieję. Zieleń stanowi symbol trwającego życia. Natomiast kształt kręgu symbolizuje wieczność Boga, który nie ma początku ani końca, oraz wieczność życia Chrystusa. Zaś całościowo wieniec adwentowy jest symbolem wyczekującego w miłości i radości Ludu Bożego. Stanowi także symbol zwycięstwa i godności królewskiej. Jest formą hołdu dla oczekiwanego Chrystusa jako Zwycięzcy, Króla i Wybawiciela.

Literatura:

1. D. Scharer, Der Adventkranz - eine Erfindung der Diakonie, Evangelisches Diakoniewerk Gallneukirchen, 17. November 2015, archiviert vom Original am 18. April 2016.

2. M. Blechschmidt, Weihnachtliches Brauchtum im Erzgebirge, 2010, 33.