Marcin Luter w cytatach

Zamek Wartburg nocą. Foto: K. Basiński 1. Święto na zamku Wartburg (Wartburgfest) z 1848 roku Pod względem popularności drugie święto na zamku Wartburg, który odbyło się 12 czerwca 1848, ustępuje pierwszemu z 1817 roku ( TUTAJ ). W tym czasie toczyła się dyskusja na temat przyszłej konstytucji niemieckich uniwersytetów. W tym celu spotkali się przedstawiciele studentów z niemal wszystkich niemieckich uniwersytetów, którzy w tamtym czasie należeli zasadniczo do stowarzyszeń studenckich (niem. Burschenschaft), choć wcale nie byli z sobą zgodni. Historyk Paul Ssymank podzielił uczestników wydarzenia na skrzydło konserwatywne, składające się z 400–500 członków starego korpusu, wspólnot Wingolfa i wspólnot z tzw. Teutonii oraz skrzydło większości lewicowej, składające się z około 600–700 członków studenckich bractw postępowych i korpusu, Finkenschaft oraz studenci z Austrii i Niemiec Południowych. Zainspirowani idealizmem, pragnieniem wolności akademickiej na tle romantyzmu, studenci...

E łk z lotu ptaka. Foto: www.elk.pl Od XVI stulecia do lat 70-tych XX wieku luteranizm stanowił jeden z istotnych czynników, wyróżniających Mazury od sąsiednich regionów i krajów (katolicka Warmia, Polska i Litwa). Wprowadzenie luteranizmu na Mazurach łączy się z ostatecznym podziałem państwa Zakonu Krzyżackiego w 1525 roku na Prusy Królewskie (wcielone do Polski), których ludność w większości pozostała przy katolicyzmie oraz Prusy Książęce jako lenno polskie pod władzą księcia Albrechta Hohenzollerna), które przyjęły nauki Marcina Lutra. Jerzy (Georg) Polentz, biskup sambijski i jednocześnie pierwszego w historii biskup ewangelicki na świecie, wygłosił kazanie w katedrze królewieckiej 24 grudnia 1523, w którym nakazywał, aby Słowo Boże było głoszone w języku ojczystym wiernych, a wypadku Mazurów w języku polskim. 6 lipca 1525 książe Prus Książęcych, Albrecht Hohenzollern ogłosił tzw. mandat reformacyjny . Tym samym wprowadził luteranizm w całym kraju. Był to pierwszy akt ustalający n...

Talmud Babilo ń ski Oskarżenie o bluźnierstwo zapoczątkowało w XIII wieku zakrojoną na szeroką skalę kampanię przeciwko literaturze rabinicznej. Ochrzczony Żyd Mikołaj Donin rozpoczął to od przedłożenia Talmudu Grzegorzowi IX w 1239 roku z powodu rzekomo zawartych w nim „bluźnierstw”. Następnie papież zażądał, aby królowie Anglii, Francji, Kastylii i Portugalii skonfiskowali wszystkie egzemplarze Talmudu i ekskomunikowali wszystkich duchownych prowadzących księgi hebrajskie. Tylko król Ludwik IX z Francji wykonał rozkaz z 3 marca 1240, ale zaplanował publiczną debatę w celu wyjaśnienia zarzutów. Przyniosło to rzecznikowi strony żydowskiej rabinowi Jehielowi ben Josefowi retoryczne zwycięstwo i wysoki prestiż. Jednak werdykt zapadł już dawno: po odroczeniu, 29 września 1242 roku, w Paryżu publicznie spalono około 10 000 egzemplarzy Talmudu – pełne 24 wozy. Papież Innocenty IV stwierdził w 1244 roku: Talmud bluźni Bogu, Chrystusowi i Marii, jego ustna tradycja wypacza prawo biblijne, któ...

Michael Gaismair podczas rozmowy Michael Gaismair urodził się jako syn przedsiębiorcy górniczego i chłopa w 1490 roku. Był żonaty z Magdaleną Gaismair z domu Ganner z Feldthurns, z którą miał czworo dzieci. Znaczący wgląd w późnośredniowieczną strukturę społeczną uzyskał najpóźniej od 1518 roku jako skryba w służbie namiestnika tyrolskiego Leonharda von Völsa, który na swoim zamku Prösels zachowywał także przywileje państwowe wraz z dobrze strzeżonymi wolnościami klasowymi. Völs był także przewodniczącym sądu dworskiego w Bolzano, który zbierał się cztery razy w roku i nieustępliwym obrońcą przywilejów szlacheckich. Gaismair początkowo pracował jako urzędnik w górnictwie i administracji państwowej. Jako autor listów i dokumentów, ale także odpowiedzialny za negocjacje umów, uzyskał kompleksowy wgląd w codzienne życie prawne i wydarzenia polityczne. Został mianowany kapitanem, który był również odpowiedzialny za rekrutację najemników. W 1524 roku zrezygnował ze służby u Leonharda von Vö...

Platon, popiersie Spór o uniwersalia to filozoficzny problem dotyczący statusu pojęć ogólnych (powszechników, uniwersaliów), historycznie przybierał formę dyskusji wokół istnienia idei. Współcześnie problem także dotyczy psychologii poznawczej, która zajmuje się m.in. pochodzeniem pojęć w umyśle i ich adekwatnością. Pojęcie „idei” wprowadził do filozofii Platon, który uważał, że istnieją one realnie, poza rzeczami zmysłowymi; stanowią byt rzeczywisty i samoistny. Własnościami idei są – jego zdaniem – jedność (jednej idei odpowiada wielość przedmiotów), stałość (przedmioty ulegają ciągłym zmianom, idee są niezmienne i wieczne) oraz hierarchiczność (idee niższego rzędu podlegają ideom wyższego rzędu). Pierwowzorem idei i ich najlepiej poznawalnymi wzorcami są pojęcia matematyczne. Stanowisko Platona zostało później określone jako skrajny realizm pojęciowy, nazywany również idealizmem platońskim. Odrębne stanowisko zajął Arystoteles, według którego uniwersalia nie stanowią odrębnego bytu....

Adiafora (liczba pojedyncza: adiaforon, z greckiego: ἀδιάφορα „nieróżnicowane”, „rzeczy pośrednie”) to w rozumieniu filozofii stoickiej, jak i teologii chrześcijańskiej, rzeczy, które są etyczne, ale pod względem neutralne, to znaczy nie można ich sklasyfikować jako dobre lub złe. Mówiąc dokładniej, należy rozdzielić dwie kwestie: A) Co jest rzeczywiście dobre dla ludzi – a co ostatecznie jest nieistotne? B) Czy istnieją konkretne działania, które nie są ani dobre, ani złe, tj. są moralnie neutralne? Stoicy, którzy ukuli ten termin, zdefiniowali tylko dwie rzeczy jako moralnie możliwe do określenia: - cnota także jako jedyne dobro - występek jako jedyne zło. Wszystko inne jest adiaforonem. Rzeczy takie jak życie, uroda, bogactwo czy zdrowie są moralnie neutralne, że tak powiem, „obojętne”. Zatem tylko to, co służy cnocie, jest dobre. Wszystko inne jest obojętne, szczególnie wszelkie konwencjonalne dobra/zło. Wśród dóbr z natury obojętnych znajdują się te, do których człowiek...