Marcin Luter w cytatach

Marcin Bucer i teolodzy ze Strasburga chcieli obiektywnej dyskusji teologicznej między Zwinglim i Lutrem na przyjacielskim poziomie. Marcin Bucer pełni rolę pośrednika między Zwinglim a Lutrem. W prologu geleatus do szwabskiej „Syngramma...” z 8 lipca 1526 zaleca, aby Zwingli upominał Lutra w sposób przyjazny i poważny. Wszystkie dalsze zalecenia wskazują, że Lutra należy traktować z uwagą, jego argumenty należy obalać, ale argumentacja nie powinna być w żadnym wypadku podejmowana na poziomie osobistym ani w sposób nieobiektywny. Ma się ukazać książka: pierwsza część ma obalić domniemania Lutra, druga część dotyczy Wieczerzy Pańskiej. Zwingli powinien formułować tekst w sposób zrozumiały. Pod koniec grudnia Oekolampad mógł donieść, że mieszkańcy Strasburga „często” pisali, iż mieszkaniec Bazylei powinien uprzejmie upomnieć Zwingliego, aby nie traktował Lutra tak, jak na to zasługiwał, ale pamiętał o skromności wymaganej od sługi Ewangelii. Oprócz Zwingliego i Oekolampada w spory zaanga...

Zamek Hohenlupfen w Stühlingen Stühlingen to miasteczko w powiecie Waldshut na południu Badenii-Wirtembergii, na granicy Niemiec i Szwajcarii. Jego XVI-wieczna historia wpłynęła istotnie na losy tzw. wojny chłopskiej. Mimo że pierwsze niepokoje z nią związane miały miejsce 26 maja 1524 w Forchheim, to jednak pierwszy zryw o charakterze powstańczym historycy opisują w Stühlingen. 1. Przebieg 23 czerwca 1524 chłopstwo Stühlingen zbuntowało się przeciwko władzom. Według legendy wybuch tego powstania dał tzw. „ślimaczy spór”. Mówi się, że Clementia von Montfort, żona hrabiego Zygmunta II von Lupfen, zażądała kiedyś pracy przymusowej od chłopów pańszczyźnianych. Kazała swoim poddanym zbierać w lesie muszle ślimaków, aby wykorzystać je jako szpulki nici. Ta arbitralność hrabiny wzbudziła niezadowolenie chłopów ze Stühlingen do tego stopnia, że ​​zbuntowali się przeciwko landgrafowi i wszczęli bunt. Legenda obrazowo opisuje arbitralność i autorytarny stosunek hrabiów i książąt wobec pod...

Tzw. cegła wstydu przeciwko Żydom (Ravensburg, XV wiek). Do ok. 1430 roku synagoga i budynki mieszkalne ludności żydowskiej znajdowały się na zachód od niej, przy Judengasse.  Po doświadczeniach wypraw krzyżowych, w 1236 roku Fryderyk II nadał Żydom status sług cesarskich. To czyniło ich bezpośrednio zależnymi od cesarza. Ich opiekę opłacał „podatkiem żydowskim”. Do tej „żydowskiej regulacji” rościło sobie prawo wielu niemieckich książąt terytorialnych po upadku cesarskiej władzy centralnej w okresie bezkrólewia. Złota Bulla z 1356 roku potwierdziła prawo elektorów do sprawowania władzy nad Żydami na własnym terytorium. Podatek ochronny był często tak wysoki, że zmuszał żydowskich kupcόw do pobierania wysokich stóp procentowych. Wytworzyło to nowe uprzedzenia i wzmogło nienawiść do „lichwiarzy” wśród ludności chrześcijańskiej, która sama podlegała wówczas zakazowi oprocentowania. Papieże także postrzegali siebie jako obrońców Żydów i poddawali ich „służbie grzechowi”. Pap...

Z okresu od 11 listopada 1517 do 24 stycznia 1519 zachowało się ogółem 28 listów Marcina Lutra, wszystkie adresowane do bliskich przyjaciół i podpisane eleutherios (gr. ελευθέριος). Jednocześnie (pierwsza wiarygodna data 31 października 1517) zmienił swoje tradycyjne imię „Luder” na „Luter”. Stało się to nagle i definitywnie – już nigdy więcej nie użył w odniesieniu do siebie nazwiska ojca. Te dwie zmiany nazw prawdopodobnie utworzą połączenie jasne z wizji eleutheriosa. Marcin Luter postępował zgodnie z humanistycznym zwyczajem antyzacji swojego imienia, ale w sensie całkowicie średniowiecznej etymologii. Zauważył, że rdzeń greckiego słowa oznaczającego „wolność” (ελευθερία) był ukryty w jego oryginalnym nazwisku, gdy zostało ono przetłumaczone na język wysokoniemiecki, więc był nazwany „Wolnym/Uwolnionym”. Zmieniając nazwisko na Luther (w polskim: Luter), uświadomił to sobie dla samego siebie, a za pomocą określenia ελευθέριος dał ją do zrozumienia swoim najbliższym przyjaciołom. ...

1. Tło historyczne Średniowieczny system listόw wywodził się początkowo z chrześcijańsko-późnoantycznej tradycji (np. Ambroży, Hieronim, Augustyn z Hippony), która również stworzyła zbiory listów. W okresie późnego średniowiecza (od początków XII wieku) rozwinęło się łacińskie „ars dictaminis”, w którym tendencja do różnicowania ze względu na status, zawód, rodzaj pokrewieństwa i treść listu stała się bardziej wyraźna, ale list stał się także gatunkiem literackim w najróżniejszych treściach, w tym traktatach. Od czasu sporu o inwestyturę między cesarstwem a papiestwem o mianowanie biskupów z lat 1075-1077 list staje się w coraz większym stopniu dziennikarskim narzędziem służącym do przedstawienia swojego stanowiska i propagandy. Jego bliskość do dokumentów i pism służbowych czy urzędowych, zwłaszcza z zakresu prawa duchowego (littera formata, dekrety), powoduje wyraz formalności. Za sporządzanie projektów są odpowiedzialne kancelarie prawne. Średniowieczne zbiory listów stawały s...

Przedstawienie Ostatniej Wieczerzy w Sant'Apollinare Nuovo w Rawennie, około 520 roku 1. Początkowe formy liturgiczne u Franków Frankowie, którzy najechali Galię pod rządami Chlodwiga I, przyjęli wiarę chrześcijańską około 500 roku i sprawowali liturgię w praktykowanej tam formie „galikańskiej”. Opiekę duszpasterską w Cesarstwie Franków pełnili wędrowni mnisi z celtyckiej Irlandii i Szkocji, a później także Anglosasi, co zaowocowało wpływami tych tradycji. Pielgrzymi do grobów apostołów w Rzymie wprowadzili elementy ustalonej miejskiej liturgii rzymskiej i doprowadzili do „liturgii mieszanej”, która została następnie przyjęta przez królów Franków, zwłaszcza Karola Wielkiego. Liturgia została skonsolidowana w ramach orientacji politycznej wobec Rzymu w kierunku „jedności liturgii” Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Liturgia rzymska nie tylko została przyjęta w Cesarstwie Franków, ale także dalej się rozwijała. Jednakże łacina pozostała językiem liturgicznym, ponieważ początkowo d...

1. Wprowadzenie Oczywiście w tradycji Kościoła ewangelickiego teksty Pisma są ważniejsze niż tekstylia. Niemniej jednak wygląd zewnętrzny jest także wyrazem pewnej postawy. I te stwierdzenia są oczywiście uważnie obserwowane w epoce wizualnej i medialnej. Czy jednak cieszą się one podobną uwagą w Kościele, co skutkuje wrażliwym podejściem do stroju urzędowego? Posłużą temu poniższe ślady historyczne i uwagi praktyczno-teologiczne. Dlaczego w ogóle istnieje oficjalny strój? Aktualna publikacja na temat wystawy sutanny Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Bawarii podsumowuje, co następuje: „Odzież liturgiczna zapewnia bezpieczeństwo i ochronę tym, którzy publicznie przewodniczą celebracji wspólnoty w kulcie i spotykają się z nią podczas głoszenia i udzielania sakramentów. Uwidocznia rolę liturgiczną celebrującej wspólnoty i potwierdza misję Kościoła niezbędną do jej sprawowania.“ (2) Ale uwaga, ewangelicka różnorodność i prowincjonalizm, który dla wielu obserwatorów jest wręcz zagmatwany...