Posty

Wyświetlanie postów z wrzesień, 2025

CIEKAWOSTKA REFORMACYJNA: Rόżaniec Katarzyny

Obraz
R ό żaniec w domu Lutr ό w. Foto: K. Basiński W domu Lutrόw w Wittenberdze wystawiono rόżaniec pochodzący z lat 20-stych XVI wieku. Znaleziono go na terenie domostwa i uważa się, że jego właścicielką była dawna cysterka, Katarzyna von Bora.

„Fastenpostille“

Obraz
Fragment drukowanego rękopisu Lutra „Postylli Wielkopostnej” (1525) w „Biblii Drezdeńskiej”  z potwierdzeniem autentyczności przez synόw Lutra (1564) Marcin Luter rozpoczął swoją postyllę dopiero w lutym lub marcu 1524 roku (WA BR 3, 256, 14f.), która została wydana na jesień 1525. Była to tzw. Postylla Wielkopostna (Fastenpostille, WA 17 II, 1-247) i zawierała teksty perykop od 1. Niedzieli po Objawieniu Pańskim do Wielkiego Piątku. Podczas dostarczania rękopisu w drukarni Łukasza Cranacha i Christiana Döringa doszło do poważnej kradzieży. Rękopis Lutra z postyllami pierwszych pięciu Niedziel po Epifanii został skradziony przez osobę składającą tekst przed drukiem i opublikowany późnym latem 1525 roku pod tytułem „Postylla od Niedzieli po Objawieniu Pańskim do szóstej Niedzieli po” i jako miejsce druku wskazał Wittenbergę, ale w rzeczywistości była to drukarnia Paula Kohla w Ratyzbonie. Luter, który początkowo podejrzewał drukarza z Norymbergi (WA BR 3, 924, 4-9), musiał uciek...

Rozumienie Wieczerzy Pańskiej przez Filipa Melanchtona na podstawie wybranych pism – część 2

Obraz
1. Wstęp Postrzeganie Wieczerzy Pańskiej przez Melanchtona jako wybitnego przedstawiciela reformacji wittenberskiej należy uznać za kontrowersyjne. Przedmiotem debaty jest zwłaszcza okres, w którym powstało Augsburskie Wyznanie Wiary (Confessio Augustana, CA) i jego rozszerzenia, a także panujące w nim rozumienie. Nie ulega wątpliwości, że wydarzenie to miało doniosły charakter. Jednak w jakim stopniu była to kulminacja melanchtonicznego rozumienia Wieczerzy Pańskiej i jej własnej teologii, pozostaje przedmiotem dyskusji wśród uczonych. Neusera można uznać za najważniejszego przedstawiciela tezy, że spisanie CA 1530 było kulminacją odrębnej teologii Wieczerzy Pańskiej Melanchtona. Z jednej strony podkreśla kontrasty między rozumieniem Melanchtona i Lutra, z drugiej strony widzi go w napięciu pomiędzy ciągłością własnego rozumienia. Z tym kanonem dewaluacji osoby Melanchtona jako teologa zgadzają się znani przedstawiciele cechu, ze względu na jego wyraźny brak ciągłości we własnym rozum...

Rozumienie Wieczerzy Pańskiej przez Filipa Melanchtona na podstawie wybranych pism – część 1

Obraz
1. Wstęp Postrzeganie Wieczerzy Pańskiej przez Melanchtona jako wybitnego przedstawiciela reformacji wittenberskiej należy uznać za kontrowersyjne. Przedmiotem debaty jest zwłaszcza okres, w którym powstało Augsburskie Wyznanie Wiary (Confessio Augustana, CA) i jego rozszerzenia, a także panujące w nim rozumienie. Nie ulega wątpliwości, że wydarzenie to miało doniosły charakter. Jednak w jakim stopniu była to kulminacja melanchtonicznego rozumienia Wieczerzy Pańskiej i jej własnej teologii, pozostaje przedmiotem dyskusji wśród uczonych. Neusera można uznać za najważniejszego przedstawiciela tezy, że spisanie CA 1530 było kulminacją odrębnej teologii Wieczerzy Pańskiej Melanchtona. Z jednej strony podkreśla kontrasty między rozumieniem Melanchtona i Lutra, z drugiej strony widzi go w napięciu pomiędzy ciągłością własnego rozumienia. Z tym kanonem dewaluacji osoby Melanchtona jako teologa zgadzają się znani przedstawiciele cechu, ze względu na jego wyraźny brak ciągłości we własnym rozum...

Reformacja impulsem zmian w Kościele rzymskokatolickim

Obraz
Symultaniczny kościół św. Piotra w Budziszynie z częścią rzymskokatolicką i ewangelicką Ruch reformacyjny wpłynął na tak wiele dziedzin naszego życia w niesłychanie szybkim tempie! Jednocześnie niejako sprowokował zmiany na łonie Kościoła rzymskokatolickiego. Po pierwsze, na skutek popularności teologii Marcina Lutra i Jana Kalwina zakończył się okres jednego, uniwersalistycznego Kościoła wiernych. Papieże utracili moralny monopol o decydowaniu, co jest zgodne, a co sprzeczne z wiarą. Zgodnie z zasadą powszechnego kapłaństwa chrześcijan każdy miał obowiązek pielęgnowania relacji między sobą a innymi ludźmi i Bogiem w oparciu o Słowo Boże. Towarzyszące temu wątpliwości i dyskusje prowadziły do coraz nowych wniosków! Papiestwo przestało być w powszechnym mniemaniu nieomylną instytucją. Ba, upubliczniano propagandowo rozmaite grzechy Rzymu, pokazując moralny upadek renesansowych następców św. Piotra. Niezwykle ważną zasługą Reformacji jest przypomnienie istoty chrześcijań...

Anna Zwingli

Obraz
Nie ma portretu Anny Zwingli. Obraz Hansa Aspena (1549) przedstawia jej córkę Regulę Gwalther z córką Anną Anna Reinhart urodziła się około 1484 roku jako córka pary karczmarzy z Zurychu, Oswalda i Elisabeth Reinhart. Mówi się, że była „niezwykle piękną osobą”. W 1504 roku wyszła za mąż za Junkera Hansa Meyera von Knonau wbrew woli jego ojca, który wydziedziczył jego syna. Młoda rodzina miała troje dzieci: Małgorzatę (* 1505), Agatę (* 1507) i Gerolda (* 1509). Gerold mieszkał z dziadkami od 1512 roku aż do ich śmierci w 1520 roku. Po 13 latach małżeństwa jej pierwszy mąż zmarł w 1517 roku na skutek ran w czasie kampanii wojskowej. Anna mieszkała wtedy w „Höfli”, niedaleko kościoła Grossmünster w Zurychu. Gerold poznał wόwczas nowego kaznodzieję Huldrycha Zwingliego, ktόry pracował w Grossmünster od 1519 roku. Zwingli polubił chłopaka i pomόgł mu w formalnościach związanych ze studiowaniem na uniwersytecie w Bazylei. W 1522 roku Huldrych porzucił wstrzemięźliwość od potraw mięsnych w o...