poniedziałek, 25 grudnia 2023

Kolędy holenderskie


Tradycja kolędowania w Holandii ma długą tradycję. Kolędy (het kerstlied / kerstliederen) są obecnie rzadko śpiewane w domach, a na ulicach zostały wyparte przez popularne piosenki świąteczne.

Nu zijt wellekome ("Dobrze, przyjdź, Jezu") jest jedną z najstarszych pieśni bożonarodzeniowych, bo swoimi korzeniami sięga XV wieku. Posiada dwie wersje - katolicką - dłuższą i protestancką - bez zwrotek maryjnych.

Nu zijt wellekome Jesu, lieve Heer,
Gij komt van alzo hoge, van alzo veer.
Nu zijt wellekome van de hoge hemel neer,
hier al op dit aardrijk zijt Gij gezien nooit meer.
Kyrieleis.

Herders op den velde hoorden een nieuw lied,
dat Jezus was geboren, zij wisten 't niet.
Gaat aan gene straten en gij zult Hem vinden klaar,
Beth'lem is de stede, daar is 't geschied voorwaar.
Kyrieleis.

Wijzen uit het Oosten uit zo verren land,
zij zochten onze Here met offerand.
Ze offerden ootmoediglijk mirr', wierook ende goud,
te eren van dat kinde, dat alle ding behoudt.
Kyrieleis.

De herdertjes lagen bij nachte ("Pasterze leżeli w nocy") jest nieco młodszą kolędą, ktόra pochodzi z XIX wieku. Opowiada o pasterzach, którzy w nocy przyszli oddać pokłon maleńkiemu Jezusowi.

De herdertjes lagen bij nachte,
Ze lagen bij nacht in het veld;
Ze hielden vol trouwe de wachte,
Ze hadden hun schaapjes geteld

Daar hoorden ze d'engelen zingen,
Hun liederen vloeiend en klaar
De herders naar Bethlehem gingen,
't liep tegen het nieuwe jaar.

Toen zij er te Bethlehem kwamen,
Daar schoten drie stralen dooreen
Een straal van omhoog zij vernamen,

Een straal uit het kribje beneên
Toen vlamd'er een straal uit hun ogen,
En viel op het Kindeke teer
Ze stonden tot schreiens bewogen,
En knielden bij Jezus neer.

Maria die bloosde van weelde,
Van ootmoed en lieflijke vreugd
De goede Sint Jozef, hij streelde,
Het Kindje der mensen geneugt

De herders bevalen te weiden,
Hun schaapjes aan d'engelenschaar
Wij kunnen van 't kribje niet scheiden,
Wij wachten het nieuwe jaar.

Och Kindje, och Kindje dat heden,
In 't nedrige stalletje kwaamt
Ach laat ons Uw paden betreden,
Want Gij hebt de wereld beschaamd
Gij komt om de wereld te winnen,

Den machtigsten vijand te slaan
De kracht uwer liefde van binnen,
Kan wereld noch hel weerstaan.

Komt allen tezamen (jak ją nazywają protestanci) lub Wij komen tezamen (wersja katolicka) to pieśń łacińska, wciąż popularna w Holandii. Posiada również polskie tłumaczenie (z łaciny), które zaczyna się od słów: O przybywajcie wierni wesoło i z tryumfem.

Komt allen tezamen
jubelend van vreugde
komt nu, o komt nu
naar Bethlehem
Ziet nu de vorst der
eng'len hier geboren
Komt, laten wij aanbidden
Komt, laten wij aanbidden
Komt, laten wij aanbidden
die Koning

De hemelse eng'len
riepen eens de herders
weg van de kudde
naar 't schamel dak
Spoeden ook wij ons
met eerbied'ge schreden
Komt, laten wij aanbidden
Komt, laten wij aanbidden
Komt, laten wij aanbidden
die Koning

O Kind, ons geboren
liggend in de kribbe
neem onze liefde
in genade aan
U, die ons liefhebt
U behoort ons harte
Komt, laten wij aanbidden
Komt, laten wij aanbidden
Komt, laten wij aanbidden
die Koning

Wij prijzen U voor eeuwig
Wij prijzen U voor eeuwig
Wij prijzen U voor eeuwig
o Koning

Eer zij God in onze dagen ("Chwała Bogu w naszych dniach") to tłumaczenie pieśni w oryginalnej francuskiej wersji Les Anges dans nos campagnes z XVIII wieku, opartej na historii Narodzenia, zapisanej w Ewangelii Łukasza, w której pasterze pod Betlejem spotykają tłum aniołów śpiewających o nowo narodzonym dziecko. W piosence pojawia się tekst Gloria in excelsis Deo. Piosenka francuska została zredagowana i przetłumaczona na kilka innych języków. Adaptację holenderską zatytułowaną Chwała Bogu w naszych dniach zrealizował w 1973 roku Willem Barnard.

Eer zij God in onze dagen,
eer zij God in deze tijd.
Mensen van het welbehagen,
roept op aarde vrede uit.
Gloria in excelsis Deo,
Gloria in excelsis Deo.

Eer zij God die onze Vader
en die onze Koning is.
Eer zij God die op de aarde
naar ons toe gekomen is.
Gloria in excelsis Deo,
gloria in excelsis Deo.

Lam van God, Gij hebt gedragen
alle schuld tot elke prijs,
geef in onze levensdagen
peis en vreê kyrieleis.
Gloria in excelsis Deo,
gloria in excelsis Deo.

Kerst voor iedereen ("Święta dla wszystkich") to współczesna piosenka świąteczna:

Sneeuw bedekt het land
Verlichte pleinen
De kerstboom overeind
Cadeaus verschijnen
De koude winter maand
Is aangebroken
De openhaar in menig huis
Wordt aangestoken

Want het is kerst voor iederen
Niemand is meer zo alleen
Door de warmte van familie
En de vrienden om je heen
In de sneeuw zingt groot en klein
Laat ons allen vrolijk zijn
Kerstmis voelt voor jong en oud
Geborgen en vertrouwd

Kaarten in de bus
Vol beste wensen
Van ieder jaar opniew
Dezelfde mensen
De koude wintermaand
Sneeuw witte bomen
Een tijd van samen zijn
Is aangekomen

Het is kerst voor iedereen
Niemand is meer zo alleen
Door de warmte van familie
En de vrienden om je heen
In de sneeuw zingt groot en klein
Laat ons allen vrolijk zijn
Kerstmis voelt voor jong en oud
Geborgen en vertrouwd
Het is kerst voor iedereen
Niemand is meer zo alleen
Kerstmis voelt voor jong en oud
Geborgen en vertrouwd
Kerstmis voelt voor jong en oud
Geborgen en vertrouwd

W Belgii wykonuje się kolędy po niderlandzku i francusku (TUTAJ).

Literatura:

1. BLOG




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz