środa, 1 czerwca 2022

Dom Filipa Melanchtona w Bretten

Dom Melanchtona w Bretten to muzeum historii Reformacji i placówka badawcza Filipa Melanchtona. Oprócz wystawy poświęconej życiu jednego z twórców reformacji wittenberskiej, w budynku znajduje się również centrum badawcze, specjalna biblioteka i centrum dokumentacji do międzynarodowych badań nad Melanchtonem. Muzeum odwiedza rocznie 10 000 turystów.

Budynek wzniesiono od 1897 roku miejscu urodzenia Filipa Melanchtona, które zostało zniszczone w 1689 roku. Propozycja budowy wyszła od historyka kościoła Nikolausa Müllera. Budynek zaprojektował Johannes Vollmer, prace budowlane nadzorowali Hermann Billing i Wilhelm Jung. Dekorację elewacji wykonali rzemieślnicy z Bretten Ludwig Christof Meffle i Johann Schick. Otwarcie domu miało miejsce 25 czerwca 1903 roku. Budynek wzniesiono w stylu neogotyckim. Od frontu rynku w Bretten znajduje się balkon ozdobiony herbami nad dwoma późnogotyckimi portalami, widnieje napis „Ku czci Boga - Pamięci Melanchtona - Wzniesiony przez chrześcijaństwo ewangelickie. ”

Zdjęcie na szczycie przedstawia Chrystusa jako władcę świata.


Na parterze znajduje się sala pamięci ozdobiona freskami z posągami Melanchtona i jego towarzyszy. 

W absydzie sali usytuowano ołtarz, dzięki czemu pomieszczenie może być również wykorzystywane do nabożeństw. Jest wykonany z białego marmuru. 


Herb Melanchtona to mozaika u dołu. Symbol przedstawia podniesionego węża, przypominającego scenę z Księgi Liczb 21, 4-9, gdzie widok miedzianego węża zawieszonego na słupie chroni przed śmiercią przez jadowite węże. Ta historia została podjęta przez Jezusa Chrystusa w rozmowie z Nikodemem (J 3, 14ff): „Jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak Syn Człowieczy musi zostać wywyższony, aby wszyscy, którzy w Niego wierzą, mieli życie wieczne ”. Ten motyw jest dokumentowany jako pieczęć herbu Melanchtona od 1519 roku. Występuje pod humanistycznymi herbami w rejestrze Erfurtu w latach 1520/21. Od 1526 roku zdobi publikacje Melanchtona.


Malowidła ścienne opowiadają o życiu Melanchtona w wybranych scenach. Wypełniające przestrzeń malarstwo historyczne, które rozkwitło ponownie pod koniec XIX wieku, jest tutaj późnym świadectwem. Malowidła ścienne zaprojektował profesor August Groh (1871-1944) z Karlsruhe.

Melanchton przy fontannie targowej w rozmowie z podróżującymi dziećmi w wieku szkolnym


Przekazanie napisanego przez Melanchtona Augsburskiego Wyznania Wiary (CA) cesarzowi Karolowi V 26 czerwca 1530 roku


Otwarcie Szkoły Wyższej w klasztorze Aegidien w Norymberdze 23 maja 1526, obecnie liceum im. Filipa Melanchtona w Norymberdze


Wizyta Melanchtona w jego rodzinnym mieście Bretten latem 1524 roku 


Marcin Luter odwiedza swojego ciężko chorego przyjaciela Filipa i modli się o jego wyzdrowienie, Weimar, 1540

Ten obraz jest niewątpliwie wyrazem szczególnej relacji między dwoma wittenberskimi reformatorami. Począwszy od sierpnia 1518 roku, obaj pozostawali w bliskich osobistych relacjach przez ponad 27 lat. Melanchton był zawsze wdzięczny Doktorowi Lutrowi za to, że „nauczył się od niego Ewangelii”. Tę wdzięczność i podziw widać także po śmierci Lutra. Podczas nabożeństwa pogrzebowego 22 lutego 1546 i w przemówieniu akademickim z 11 listopada 1548 Filip Melanchton określił historyczny status Lutra jako ogniwa w łańcuchu świadków Prawdy i przedstawiciela piątego wieku historii Kościoła, w którym Bóg wezwał Kościół z powrotem do jego źródeł. Ponadto opiekował się żoną Lutra Katarzyną von Bora. Aż do śmierci w 1560 roku Melanchton stawał w obronie reformacji wittenberskiej mimo licznych wewnętrznych nieporozumień.

Posągi reformatorów w sali pamięci wykonane są z południowo-francuskiego piaskowca i zostały wykonane w tradycji klasycystycznej przez berlińskich rzeźbiarzy Fritza Heinemanna i Richarda Grüttnera w 1903 roku.

Fritz Heinemann, urodzony w 1864 roku, był członkiem Akademii Berlińskiej. W jego dorobku znajdują się liczne pomniki i grobowce, popiersia portretowe i postacie rodzajowe. Seria posągów reformatorów nawiązuje do pomnika Reformacji  w Worms (Wormacji).

Filip Melanchton stoi lewą stopą obok dwóch książek: Pisma Świętego, symbolu odnowy wiary Biblię oraz „Etyki nikomachejskiej” Arystotelesa, którą opublikował w różnych komentarzach, co uczyniło go czołowym uczonym w etycznych i politycznych dyskusjach XVI wieku.


Posąg Johannesa Bugenhagena zwanego Doktorem Pomeranusem

Posąg doktora Marcina Lutra

Posąg Jana Kalwina

Zworniki sześciu sklepień w sali pamięci przedstawiają herby siedmiu ewangelickich stanów cesarskich, które jako pierwsze podpisały Augsburskie Wyznanie Wiary 23 czerwca 1530 roku, m.in. Jana Stałego:


Cztery sale na pierwszym piętrze są zorientowane tematycznie: „Pokój miast” jest z herbami 121 miast, z którymi Melanchton utrzymywał korespondencję. Znanych jest ponad 11 000 listów jego autorstwa. Malarze Rudolf i Otto Linnemann z Frankfurtu nad Menem stworzyli szklane muzeum. 


Herb Görlitz

Herb Szczecina

Herb Poznania

„Pokój Teologów” jest wzorowany na gabinecie Melanchtona w Wittenberdze. Wokół fontanny Ewangelii skupia się grupa teologów: Georg Spalatin (1484-1545), Nikolaus von Amsdorf (1483-1565), Urban Rhegius (1489-1541), Johannes Pfeffinger (1493-1573), Friedrich Myconius (1490 - 1546), Justus Menius (1499-1558), Sebastian Fröschel (1497-1570), Johann Forster (1495-1556).
„Pokój Książąt” reprezentuje polityczne ramy Reformacji. 


„Pokój Książąt” reprezentuje polityczne ramy Reformacji. 

49 książąt, 36 hrabiów i 18 arystokratów, którzy wnieśli wielki wkład w Reformację w swoim kraju, jest uwiecznionych na 27 herbach i 22 herbach na sześciu oknach pokoju książęcego. Ich nazwiska można odczytać na herbach.

„Pokój Humanistów” reprezentuje wybitnych współczesnych Melanchtonowi ze świata nauki i sztuki, prawników, lekarzy, filozofów, filologów, matematyków, astronomów i poetów. Ta lista ilustruje różnorodność naukowych talentów i zainteresowań Melanchtona. Przedstawienie ruchu humanistycznego w okresie nowożytnym, jak widać na fryzie ściennym, nawiązuje do idei neohumanizmu z XIX wieku. Odtąd humanizm jako ruch literacki był przede wszystkim refleksją nad źródłami starożytności (ad fontes). 

Malowidła ścienne przedstawiają następujących humanistów: Johannes Reuchlin (1455-1522), Erazm z Rotterdamu (1466 / 67-1536), Ulrich von Hutten (1488-1523), Helius Eobanus Hessus (1488-1540), Gregor Brück (1485 / 86-1557), Hieronymus Baumgartner (1498-1566), Joachim Camerarius (1500-1574), Jakob Milich (1501-1559), Franz Burkhard (około 1504-1560), Georg Sabinus (1508-1560), Johann Crato von Krafftheim (1519-1585), Casper Peucer (1525-1602).

Biblioteka  domu Melanchtona obejmuje obecnie około 11 000 tomów poświęconych historii Reformacji, z których 4277 pochodzi ze starych zbiorów sprzed 1900 roku, tym inkunabuły. Biblioteka była oparta na darowiznach i majątku Nikolausa Müllera, w sumie około 1600 tomów. Za jego pośrednictwem można było nabyć 400 tomów z majątku Wilhelma Ludwiga Kraffta, a także duplikaty z Wittenbergi. Dzięki kolejnym darowiznom kolekcja wzrosła do 5 140 tytułów do 1960 roku i do około 11 000 tytułów do chwili obecnej, w tym 1300 tomów z majątku Wilhelma Hammera, biografa Melanchtona.

Zachowanie żywej pamięci o Filipie Melanchtonie jest dziedzictwem kulturowym, które miasto Bretten przyjęło z wielkim zaangażowaniem. Powstanie centrum badawczego, Europejskiej Akademii Melanchtona (niem. Europäische Melanchthon-Akademie) w Bretten, jest tego bezprecedensowym przejawem. Akademia to poszukiwane na całym świecie miejsce, które zajmuje się historyczno-krytycznymi badaniami nad intelektualnym i kulturowym dziedzictwem Melanchtona w dzisiejszej Europie. Jako jedna z wybitnych postaci XVI wieku pozostawił on ślady w całej Europie i był ceniony jako teolog pośredniczący między wyznaniami. Z tego względu przyjmuje perspektywę ogólnoeuropejską i ekumeniczną w celu promowania dialogu między konfesjami.

Bretten honoruje naukowców z całego świata, którzy są zaangażowani w badania nad intelektualnym i kulturowym dziedzictwem Filipa Melanchtona. Z tego powodu co 3 lata, od 1988 roku, przyznaje Międzynarodową Nagrodę Melanchtona w wysokości 7500 euro. Dana publikacja zasługuje na nagrodę, jeśli wnosi wybitny wkład w pogłębienie wiedzy o życiu i twórczości Filipa Melanchtona lub o przesłankach duchowo-historycznych i konsekwencjach jego twórczości.

Literatura:

1. H. Lohrer, Ludwig Christof Meffle, Stein- und Bildhauer in Bretten. In: Kraichgau, 17, 2002, 191–196.

2. https://www.melanchthon.com/Melanchthonhaus-Bretten/

3. P. M. Ehrle, Die Bibliothek des Melanchthonhauses in Bretten und die Badische Landesbibliothek. – In: Bücher, Menschen und Kulturen. Festschrift für Hans-Peter Geh zum 65. Geburtstag, hrsg. von Birgit Schneider, 1999, 136–143.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz