Wspólnota Porvoo

Kościoły Wspólnoty z oznaczeniem wyznania (anglikańskie kolorem różowym i fioletowym, luterańskie na czerwono) i daty przystąpienia. Foto: en.wikipedia.org.

Wspólnota Porvoo to związek trzynastu europejskich Kościołów anglikańskich i luterańskich.

Związek powstał dzięki ugodzie, nazwanej Porvoo Common Statement, negocjowanej i podpisanej w fińskiej miejscowości Järvenpää w 1992 r. Nazwę przyjęto jednak od miasta Porvoo, gdzie odprawiono później wspólne nabożeństwo z eucharystią w ramach tzw. Interkomunii i którego nazwa jest łatwiejsza do wymówienia.

Porozumienie to jest deklaracją jedności religijnej tych Kościołów oraz deklaracją jedności ze „Starym Kościołem” przed Reformacją.

Kościoły będące we wspólnocie uważają się za części jednego Kościoła powszechnego i apostolskiego, uznającego reformację protestancką, jednak, pomimo oddzielenia od papiestwa, oparte na sukcesji apostolskiej (urzędu) - w przeciwieństwie do Kościołów luterańskich w Niemczech, czy Polsce, które tej sukcesji nie mają.

Sukcesja apostolska (successio apostolica) w pierwotnym sensie odnosi się do całego Kościoła i oznacza jego trwałą zgodność, po pierwsze, ze świadectwem dawanym przez apostołów i zapisanym w Biblii. Po drugie, zgodność z tym, jak apostołowie pełnili swą posługę – z misją daną im przez Jezusa Chrystusa, z tym jak założył On Kościół, jak powierzył apostołom kierowanie Kościołem. W sensie pochodnym, węższym o sukcesji apostolskiej mówi się w odniesieniu do misji, sprawowanej w Kościele przez biskupów, przekazywanej poprzez gest nałożenia rąk w nieprzerwanym ciągu następców. W rozumieniu katolickim sukcesja ta polega na nieprzerwanym łańcuchu nakładanie rąk przez biskupów od czasów apostolskich do dni dzisiejszych. Zgodnie z tą nauką przerwa w tym obrzędzie spowodowałaby wygaśnięcie sukcesji apostolskiej i kapłaństwa.

W protestantyzmie sukcesja apostolska ogranicza się do pierwotnego pojęcia, ale w sensie zawężonym do samej doktryny, do słowa. Polega ona na wierności nauce Chrystusa, jaką głosili apostołowie pierwszych wieków chrześcijaństwa. Argument za tym widzą w zdaniu z Ewangelii Jana 17:20, gdzie Jezus podkreśla rolę słowa apostołów: „Nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy dzięki ich słowu będą wierzyć we Mnie”. Przez co sukcesja apostolska jest sprowadzana do wierności nauce apostolskiej (sukcesja wiary).

W okresie kształtowania się wspólnot ewangelickich w Anglii i Szwecji powstałe tam Kościoły państwowe zachowały jednak ustrój episkopalny i sukcesję apostolską (sukcesję urzędu).

Obecnie znaczna część Kościołów luterańskich posiada sukcesję apostolską (sukcesję urzędu) przekazaną im przez: Kościół Szwecji, Kościoły Wspólnoty Anglikańskiej lub inne Kościoły chrześcijańskie posiadające hierarchię duchowną i sukcesję apostolską.

Kościoły uczestniczące we Wspólnocie to Kościoły anglikańskie z Wysp Brytyjskich, Kościoły luterańskie ze Skandynawii i krajów nadbałtyckich. Później deklaracje podpisały również Kościoły anglikańskie z Półwyspu Iberyjskiego.

Sygnatariuszami umowy są Kościół Anglii, Kościół Irlandii, Szkocki Kościół Episkopalny, Kościół w Walii, Ewangelicko-Luterański Kościół Islandii, Kościół Norwegii, Kościół Szwecji, Ewangelicko-Luterański Kościół Danii, Ewangelicko-Luterański Kościół Finlandii, Estoński Kościół Ewangelicko-Luterański, Ewangelicko-Luterański Kościół Litwy, Luzytański Kościół Portugalii oraz Hiszpański Reformowany Kościół episkopalny. Obserwatorami umowy są Ewangelicko-Luterański Kościół Łotwy, Ewangelicko-Luterański Kościół Łotwy Zagranicą oraz Kościół Luterański w Wielkiej Brytanii.

Więcej na PORVOO.

Literatura:

1. "Porvoo communion contacts". porvoocommunion.org. Retrieved 10 May 2014.

2. "Anglican Churches". porvoocommunion.org. The Porvoo Communion. Retrieved 10 May 2014.

3. "Lutheran Churches". porvoocommunion.org. The Porvoo Communion. Retrieved 10 May 2014.