 |
| John Newton (1725-1807) w 1807 roku |
John Newton miał za sobą wyjątkowo burzliwą i ciężką młodość. Zaciągnął się do marynarki, skąd wkrótce zdezerterował, za co został surowo ukarany i wyrzucony ze służby. Służył potem u handlarzy niewolników, gdzie był okrutnie wykorzystywany. Uratowany przez znajomego swego ojca w wieku 23 lat sam został handlarzem niewolników. W późniejszym życiu porzucił to zajęcie i został anglikańskim duchownym, a pod koniec życia stał się zdeklarowanym przeciwnikiem niewolnictwa. Według często powtarzanej legendy Newton miał napisać słowa hymnu po przeżyciu silnego sztormu, w jaki wpadł jego statek, w podziękowaniu za uratowanie życia. Według niektórych wersji legendy przeżycie to miało spowodować, że Newton uwolnił przewożonych niewolników. Faktem jest, że w 1748 roku Newton istotnie przeżył silny sztorm, w którym omal nie zginął, i przeżycie to stało się początkiem jego religijnego nawrócenia. Jednak jeszcze przez kilka następnych lat zajmował się handlem niewolnikami, sam tekst „Amazing Grace" powstał zaś wiele lat później, najprawdopodobniej w 1772 roku. Łaską, o której mowa w hymnie, nie jest samo uratowanie życia na morzu, lecz cała historia religijnego nawrócenia autora. Tekst został pierwszy raz opublikowany w zbiorze „Olney Hymns", napisanym wspólnie z Williamem Cowperem i wydanym w 1779 roku. Oryginalnie nosił tytuł „Faith's Review and Expectation", jednak znany stał się pod tytułem utworzonym z pierwszych słów tekstu.
Na przestrzeni lat stała się jednym z najpopularniejszych hymnów patriotycznych w Stanach Zjednoczonych. Popularność pieśni znacząco wzrosła w latach 60-tych XX wieku, do czego przyczyniła się jej obecność na ścieżce dźwiękowej popularnego filmu zatytułowanego „Restauracja Alicji" oraz hitowy singel z utworem wydany przez piosenkarkę Judy Collins. Wersja instrumentalna, nagrana przez wojskową orkiestrę Royal Scots Dragoon Guards, osiągnęła w 1972 roku pierwsze miejsce na brytyjskich listach najpopularniejszych singli. George H.W. Bush odśpiewał „Amazing Grace" podczas swojego zaprzysiężenia na Prezydenta USA w 1989 roku. Pieśń wykonywano podczas uroczystości żałobnych po zamachach terrorystycznych z 11.09.2001 roku a także na pogrzebie 40. Prezydenta Stanów Zjednoczonych, Ronalda Reagana, 11 czerwca 2004.
Jak wiele kościelnych hymnów, „Amazing Grace" był śpiewany do różnych melodii. Ta najsilniej z nim kojarzona, to New Britain, melodia nieznanego kompozytora z początku XIX wieku, powstała prawdopodobnie na podstawie szkockiej lub irlandzkiej piosenki ludowej. „Amazing Grace" z tą melodią pierwszy raz pojawia się w śpiewniku „Southern Harmony" z 1835 roku. Obecnie asocjacja jest tak silna, że sama melodia bywa często niepoprawnie tytułowana jako „Amazing Grace”. Współcześnie, szczególnie na Wyspach Brytyjskich, melodia ta często wykonywana jest na dudach i silnie kojarzona z tym instrumentem. Pieśń nagrało, bądź wykonywało na koncertach wielu znanych artystów, m.in. Louis Armstrong, Elvis Presley, The Blind Boys of Alabama, Janis Joplin, Aretha Franklin, Connie Francis, Johnny Cash, Rod Stewart,Celine Dion, Kate Melua czy Victor Wooten. Serwis allmusic.com ma skatalogowane ponad 1800 nagrań tego utworu.
W Polsce „Cudowna Boża łaska" należy do najpopularniejszych pieśni śpiewanych w Kościołach protestanckich (zarówno ewangelickich, jak i ewangelicznych). Na język polski przetłumaczona została bezpośrednio z angielskiego przez słynną protestancką tłumaczkę Adelę Bajko . Pieśń znalazła się w zawartości większości polskich śpiewników protestanckich, m.in. Śpiewniku Pielgrzyma (Zjednoczony Kościół Ewangeliczny), Śpiewajmy Panu (Kościół Adwentystów Dnia Siódmego), Kancjonale Ewangelicko-Metodystycznym, Głosie Wiary (Kościół Chrześcijan Baptystów) i
Śpiewniku Ewangelicki. W Kościele katolickim do tej samej melodii śpiewa się pieśń „Nim świt obudzi noc" ze słowami księdza Zbigniewa Łebka.
1. Cudowna Boża łaska ta
Zbawiła z grzechów mnie
Zgubiony nędzny byłem ja,
Lecz teraz cieszę się.
2. Ta łaska wlała Boży strach
W kamienne serce me
I wtedy zobaczyłem w łzach,
Żem na przepaści dnie.
3. Lecz łaska podźwignęła mnie
I naprzód wiedzie wciąż
Przez ciemne i burzliwe dnie
Tam, gdzie Ojcowski dom.
4. O, Boże dzięki, dzięki Ci
Za cudną łaską Twą
Do nóg Twych padam w kornej czci,
Niebiosa chwałą brzmią.
1. S. Turner, Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song, 2002, 137-138, 140-145, 154-155.
2. W. Tallmadge, Dr. Watts and Mahalia Jackson: The Development, Decline, and Survival of a Folk Style in America", Ethnomusicology 5 (2), 1961, 95–99.
3. K. Norris, Amazing Grace: A Vocabulary of Faith, 1999, 66.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz