„Fastenpostille“

Fragment drukowanego rękopisu Lutra „Postylli Wielkopostnej” (1525) w „Biblii Drezdeńskiej”  z potwierdzeniem autentyczności przez synόw Lutra (1564)

Marcin Luter rozpoczął swoją postyllę dopiero w lutym lub marcu 1524 roku (WA BR 3, 256, 14f.), która została wydana na jesień 1525. Była to tzw. Postylla Wielkopostna (Fastenpostille, WA 17 II, 1-247) i zawierała teksty perykop od 1. Niedzieli po Objawieniu Pańskim do Wielkiego Piątku. Podczas dostarczania rękopisu w drukarni Łukasza Cranacha i Christiana Döringa doszło do poważnej kradzieży. Rękopis Lutra z postyllami pierwszych pięciu Niedziel po Epifanii został skradziony przez osobę składającą tekst przed drukiem i opublikowany późnym latem 1525 roku pod tytułem „Postylla od Niedzieli po Objawieniu Pańskim do szóstej Niedzieli po” i jako miejsce druku wskazał Wittenbergę, ale w rzeczywistości była to drukarnia Paula Kohla w Ratyzbonie. Luter, który początkowo podejrzewał drukarza z Norymbergi (WA BR 3, 924, 4-9), musiał uciekać się do pirackiego druku, ponieważ rękopis został skradziony. Swoje oburzenie wyraził we „Przedmowie i ostrzeżeniach dla drukarzy” (WA 17 II, 3f.), które umieścił przed postyllą.

Podobnie jak w przypadku Postylli Wartburskiej (TUTAJ), Luter częściowo korzystał teraz z kazań, które zostały już opublikowane, tak że kazania, które można było zweryfikować i spisać, zostały po raz pierwszy uwzględnione w dziele. Do interpretacji Ewangelii 1. Niedzieli po Objawieniu Pańskim (Łk 2,42-53) posłużył się kazaniem z 1523 roku (WA 12,409-412). W Wielki Piątek kazał wydrukować kazania „O kontemplacji świętej męki Chrystusa (1519; WA 2,136-142) i „O spowiedzi i sakramencie” (1524; WA 15,481-497). Luter czasami pomijał odniesienia do innych interpretacji jego pism aż do opracowania i ogólnie skracał teksty.

Treściowo Luter kontynuował postyllę wartburską, kładąc nacisk na wiarę, miłość, krzyż i cierpienie.

Postylla Wielkopostna został też opracowana przez Rotha w 1527 roku i znajduje się w Edycji Weimarskiej (WA 17 II,249-516).

Literatura:

1. WA 17 II,1-516.

2. Chr. Spehr, Postillen. In: V. Leppin, G. Schneider-Ludorff (Hrsg.), Das Luther-Lexikon, 2015, 553-554.