Anna Zwingli

Nie ma portretu Anny Zwingli. Obraz Hansa Aspena (1549) przedstawia jej córkę Regulę Gwalther z córką Anną

Anna Reinhart urodziła się około 1484 roku jako córka pary karczmarzy z Zurychu, Oswalda i Elisabeth Reinhart. Mówi się, że była „niezwykle piękną osobą”. W 1504 roku wyszła za mąż za Junkera Hansa Meyera von Knonau wbrew woli jego ojca, który wydziedziczył jego syna. Młoda rodzina miała troje dzieci: Małgorzatę (* 1505), Agatę (* 1507) i Gerolda (* 1509). Gerold mieszkał z dziadkami od 1512 roku aż do ich śmierci w 1520 roku. Po 13 latach małżeństwa jej pierwszy mąż zmarł w 1517 roku na skutek ran w czasie kampanii wojskowej. Anna mieszkała wtedy w „Höfli”, niedaleko kościoła Grossmünster w Zurychu.

Gerold poznał wόwczas nowego kaznodzieję Huldrycha Zwingliego, ktόry pracował w Grossmünster od 1519 roku. Zwingli polubił chłopaka i pomόgł mu w formalnościach związanych ze studiowaniem na uniwersytecie w Bazylei. W 1522 roku Huldrych porzucił wstrzemięźliwość od potraw mięsnych w okresie Wielkiego Postu, co było początkiem wprowadzenia idei reformacyjnych. Tego samego roku poznał Annę dzięki Geroldowi, z ktόrą związał się w krótkim czasie. Aby zapobiec plotkom, Zwingli napisał list do biskupa Konstancji, argumentując niezasadność celibatu. Wiosną 1522 roku Huldrych wstąpił w nieformalny związek z Anną Reinhart, ktόry był z oczywistych powodόw nieważny w świetle prawa kanonicznego. Jednak jurysdykcja rady miejskiej, a nie biskupa, miała priorytet w kantonach szwajcarskich. Ta nie potępiła młodej pary…

Martin Bucer przyjechał do Strasburga ze swoją ciężarną konkubiną w 1523 roku. W maju wysłał dwa listy do Zwingliego z pytaniem, czy może przyjechać do Zurychu. Przeprowadzka jednak nie była potrzebna. Rada miejska Strasburga zaakceptowała Bucera z rodziną 20 czerwca 1523, a tym samym stał się on reformatorem miasta. Bucer i Zwingli pozostawali w kontakcie korespondencyjnym. 2 kwietnia 1524 Huldrych sformalizował związek z Anną za aprobatą rady miejskiej Zurychu, na krótko przed narodzinami ich pierwszego dziecka, Reguly (ur. 31 lipca 1524). Poszły za nimi kolejne dzieci: Wilhelm (ur. 29 stycznia 1526), ​​Huldrych (ur. 6 stycznia 1528) i Anna (ur. 4 maja 1530, zm. w tym samym roku). Dlaczego Huldrych zwlekał ze ślubem? Nie wiadomo. Anna urodziła Regulę w wieku 40 lat, kolejne porody miały miejsce w 42., 44. i 46. rokiem życia. Niewiele wiemy o Annie jako żonie pastora. Inni reformatorzy pisali listy do swoich żon, np. Marcin Luter do Katarzyny. Huldrych Zwingli był w tym względzie niezwykle powściągliwy. Istnieje tylko jeden list do Anny z 11 stycznia 1528. Zwingli był wtedy w Bernie podczas dysputy, ktόra miała rozstrzygnąć wprowadzenie idei reformacyjnych w tym mieście. W liście gratuluje jej urodzenia syna, ktόremu nadano imię Huldrych. O samej dyspucie nie wspomniał ani słowa. Podobnie, gdy wyruszył na dysputę religijną Marburgu w 1529 roku, Anna wiedziała jedynie o podrόży służbowej do Bazylei.

W 1531 roku wybuchła druga wojna pod Kappell. 11 października Huldrych poległ na polu bitwy. Siedem lat po publicznym ślubie Anna ponownie została wdową. W tym dniu straciła nie tylko męża, lecz również syna Gerolda, brata, kuzyna i zięcia. Nie mogła pochować swojego męża, bo wojska katolickie spaliły jego ciało i rozsypały proch. Anna otrzymała mnόstwo listόw wsparcia od przyjaciół zmarłego męża. Henryk Bullinger (1504-1575) zajął stanowisko Zwingliego w Zurychu i zaopiekował się Anną i jej rodziną. Jej dwie cόrki z pierwszego małżeństwa były już mężatkami. Wilhelma, najstarszego syna ze związku z Zwinglim, wychowywał jej szwagier w Bernie do 1541 roku, gdy chłopak zmarł na dżumę. Regula poślubiła Rudolpha Gwalthera (1519-1586), ktόrego wychowywał Bullinger. Huldrych poślubił najstarszą cόrkę Bullingera, Annę, a syn Bullingera – Annę Gwalther, cόrkę Reguli Zwingli i Rudolpha Gwalthera. I tak splotły się losy tych obu rodzin.

Literatura:

1. M. Nielsen, „Kinder, Küche und Kirche“ – Pfarrfrauen der Reformationszeit in Südwestdeutschland und der Schweiz. In: M. Treu (Hrsg.): Katharina von Bora, de Lutherin: Aufsätze anläßlich ihres 500. Geburtstages (= Stiftung Luthergedenkstätten in Sachsen-Anhalt: Katalog; 5). Stiftung Luthergedenkstätten in Sachsen-Anhalt, 1999, 128-158.

2. V. Bodmer-Gessner, Die Zürcherinnen. Kleine Kulturgeschichte der Zürcher Frauen, 1966.

3. M. Nielsen, Anna Zwingli, geborene Reinhart (1484-1538). In: E.-M. Bachteler, P. Ziegler (Hrsg.): Auf zur Reformation. Selbstbewusst, mutig, fromm – Frauen gestalten Veränderung, 2016, 77-83.